Theo thông tin từ Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể tại buổi công bố quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, quy hoạch đường sắt đã được xác định sẽ triển khai hai đoạn ưu tiên của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP Hồ Chí Minh trong thời gian từ nay đến năm 2030.
Cụ thể, Bộ GTVT đã hoàn thành toàn bộ 5/37 quy hoạch ngành quốc gia. Trong đó, quy hoạch đường sắt là quy hoạch thứ ba được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sau quy hoạch đường bộ và quy hoạch hệ thống cảng biển.
Đối với vận tải hàng hóa Bắc - Nam, Bộ GTVT sẽ nâng cấp tuyến đường sắt hiện có, đầu tư các tuyến đường sắt kết nối cảng biển lớn để vận tải hàng hóa. Với vận tải hành khách, Bộ đã tham mưu với Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Chính phủ sẽ xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam để vận chuyển hành khách, cạnh tranh với hàng không.
Hai đoạn ưu tiên của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP Hồ Chí Minh. Bộ GTVT với vai trò tham mưu sẽ nghiên cứu, báo cáo để Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư trong nhiệm kỳ này. Riêng nhiệm kỳ tới tập trung lập dự án, giải phóng mặt bằng... mục tiêu có thể khởi công một số gói thầu của 2 đoạn ưu tiên trong các năm 2028 - 2029.
Đề cập đến nhu cầu vốn, lãnh đạo Bộ GTVT cho biết, sẽ cố gắng tham mưu để bố trí cho ngành đường sắt 240.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2030. Số tiền còn lại sẽ bố trí sang các giai đoạn tiếp theo đến khi hoàn chỉnh hệ thống đường sắt đồng thời đề xuất với Chính phủ cơ chế huy động các nguồn vốn khác ngoài ngân sách Nhà nước như vốn ODA, vốn các nhà đầu tư, vốn xã hội để thực hiện quy hoạch.
Quy hoạch đường sắt không chỉ cải tạo hạ tầng hiện hữu, mà còn xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, đường sắt kết nối để làm sao khai thác tốt vận tải hàng hóa, hành khách.
Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông, quy hoạch xác định mục tiêu tới năm 2030 sẽ thực hiện cải tạo nâng cấp để khai thác có hiệu quả 7 tuyến đường sắt hiện có; quy hoạch 9 tuyến đường sắt mới với tổng chiều dài 2.362km. Đến năm 2050, mạng lưới đường sắt quốc gia được quy hoạch bao gồm 25 tuyến với chiều dài 6.354km.
Riêng giai đoạn đến 2030, quy hoạch nghiên cứu triển khai kết nối thông suốt tuyến đường sắt liên vận quốc tế; chuẩn bị đầu tư, thu xếp nguồn lực để khởi công một số tuyến đường sắt mới, trong đó ưu tiên tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tới năm 2050 hoàn thành, các tuyến kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế, sân bay quốc tế, đường sắt đầu mối tại thành phố lớn, nghiên cứu để triển khai tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ.