Ai sẽ làm chủ đầu tư cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2?

Dự án trọng điểm quốc gia

Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2 có tổng chiều dài 729km, được chia thành 12 dự án thành phần và đầu tư đồng bộ thay vì làm trước 9 dự án như trước đó. Đặc biệt, toàn bộ 12 dự án thành phần này sẽ được triển khai hoàn toàn theo hình thức đầu tư công với tổng mức đầu tư lên đến 147.000 tỷ đồng.

Trong đó, đoạn đầu 12 dự án thành phần đầu tư theo quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường 17m, tốc độ thiết kế 80-120km/h. Tổng mức đầu tư dự kiến của dự án là 146.990 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng và thiết bị là 95.837 tỷ đồng; chi phí giải phóng mặt bằng, tái định cư 19.097 tỷ đồng; chi phí quản lý dự án, tư vấn, chi phí khác là 12.015 tỷ đồng; chi phí dự phòng là 20.041 tỷ đồng.

Giai đoạn 2021 - 2025, dự kiến bố trí khoảng 139.640 tỷ đồng, trong đó, có 47.169 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2021 - 2025, phần còn thiếu khoảng 92.471 tỷ đồng cân đối từ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 7.350 tỷ đồng. Dự án sẽ triển khai từ năm 2021 và cơ bản hoàn thành năm 2025.

Có thể nói, trong 5 năm tới, cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2 sẽ là một trong những dự án giao thông trọng điểm hàng đầu của nước ta. Đây sẽ là trục xương sống quan trọng bậc nhất của hệ thống giao thông toàn quốc đồng thời cũng là tiền đề để chúng ta hướng tới mục tiêu xây dựng được 5.000km đường cao tốc.

Chưa nên giao cho địa phương làm chủ đầu tư

Một trong những nội dung được dư luận quan tâm trong thời gian qua chính là việc chủ đầu tư của dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2 sẽ là đơn vị nào? Vấn đề này đã phần nào được giải đáp trong phiên họp thứ 3, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội diễn ra vào sáng 10/12.

Tại phiên họp, sau khi nghe Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể trình bày Tờ trình Báo cáo tóm tắt Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án.

Theo đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy việc giao cho địa phương như đề nghị của Chính phủ là chưa phù hợp với Kết luận của Chủ tịch Quốc hội tại Thông báo số 530/TB-TTKQH, đồng thời sẽ phát sinh những hạn chế, bất cập.

Thứ nhất, việc giao cho địa phương sẽ không phù hợp với quy định của Luật Giao thông đường bộ, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công. Bên cạnh đó, điều này cũng có thể dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.

Thứ hai, đường cao tốc là công trình cấp đặc biệt với tiêu chuẩn cao đòi hỏi năng lực, kinh nghiệm quản lý và triển khai dự án ở trình độ quốc gia, trong khi năng lực quản lý dự án của các địa phương còn rất hạn chế.

Ngoài ra, việc giải ngân vốn đầu tư công phụ thuộc vào cách thức tổ chức thực hiện, phân chia các gói thầu hợp lý để lựa chọn được nhiều nhà thầu có năng lực triển khai thi công dự án và cơ quan quản lý cần có chuyên môn sâu và nhiều kinh nghiệm.

Sau khi nghe Bộ GTVT đọc tờ trình Báo cáo tóm tắt Dự án và Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2 là dự án trọng điểm, dự kiến nằm trong gói kích thích kinh tế, tinh thần là chúng ta phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt trên cơ sở các quy định pháp luật hiện hành.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết thêm, việc quyết định chủ trương đầu tư thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ sẽ quyết định. "Nếu mà khi quyết định chủ trương đầu tư, Quốc hội quyết định cả chủ đầu tư thì tôi tán thành với các ý kiến đề xuất dự án đặc biệt quan trọng như vậy muốn triển khai nhanh và gấp rút, chỉ đạo tập trung thống nhất thì tinh thần đề xuất với Chính phủ là giao cho Bộ GTVT làm chủ đầu tư. Hội đồng thẩm định dự án này đã có ý kiến như vậy", Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý, trước đó dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2021 đã bị chậm đến 4 năm do thay đổi phương thức đầu tư và phương thức đấu thầu. Do đó, với giai đoạn 2 của dự án, chúng ta không được để vướng vào trường hợp này nữa.