Các nước làm gì để đảm bảo an toàn của trẻ trên xe buýt trường học?

Vào chiều tối ngày 6/8 vừa qua, một vụ việc đau lòng đã xảy ra khi một bé trai 6 tuổi, đang theo học một trường quốc tế tại Hà Nội tử vong vì bị bỏ quên trong xe khi được đưa tới trường. Không chỉ tại Việt Nam, các vụ tai nạn ngạt khí trên xe do sự thiếu trách nhiệm của người lớn cũng đã xảy ra tại nhiều nước trên thế giới. 

Hiểm họa khôn lường khi "bỏ quên" trẻ trong xe ô tô

Vào giữa tháng 6 vừa qua, tại Dubai (Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE)), Mohamed Farhan Faisal, một cậu bé 6 tuổi đã ngủ gật sau khi lên chiếc xe buýt 14 chỗ từ Karama để tới trường học ở Al Quoz. Người lái xe và các học sinh khác đã không để ý tới cậu bé khi họ xuống xe vào lúc 8h00 sáng. Phải hơn 7 tiếng sau khi chiếc xe đậu ở bãi và khóa cửa, cậu bé mới được phát hiện trong tình trạng đã tử vong.

Cách đây 5 năm, một học sinh mẫu giáo tại Abu Dhabi cũng đã bị chết ngạt sau khi bị bỏ quên trên xe buýt. Tin tức đã gây chấn động cả nước và gây ra một cuộc thảo luận lớn về an toàn trẻ em trên xe buýt. Hiệu trưởng, tài xế xe buýt và người giám sát đã phải đi tù và bồi thường 100.000 đô la cho gia đình cháu bé.

Sau vụ việc, Bộ Giáo dục và Đào tạo của Abu Dhabi đảm bảo rằng, tất cả các xe buýt trường học đều được gắn camera và cảm biến có thể phát hiện sự hiện diện của một đứa trẻ, ngay cả sau khi động cơ đã tắt.

Chị Helen, một phụ huynh có con trai 4 tuổi cũng từng bị bỏ quên trên xe buýt, nhưng rất may được cứu thoát kịp thời, chia sẻ:

“Thằng bé rất sợ hãi, nó nói là đã la hét và khóc rất nhiều, nhưng chẳng ai nghe thấy. Thực sự, thời tiết rất nóng và trên xe còn nóng hơn. Bạn biết đấy, nếu chẳng may tôi để con tôi lại trên xe cá nhân, tôi sẽ bị pháp luật trừng phạt, tốt nhất, các bác tài xe buýt đừng làm vậy”.

 Bác sĩ Farah, làm việc tại khoa cấp cứu bệnh viện tư nhân Garhoud (UAE), cho biết việc bỏ quên trẻ bên trong một chiếc xe khóa kín cửa, nhất là vào thời tiết nắng nóng, có thể gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe của đứa bé và thậm chí dẫn đến tử vong.

Theo các bác sĩ, nhiệt độ bên trong một chiếc xe có thể tăng khoảng 20 độ C chỉ trong 10 phút và 40 độ C trong một giờ. Nhiệt độ quá cao đe dọa đến tính mạng đối với người lớn, nhưng "thậm chí còn nguy hiểm hơn" đối với trẻ em bởi cơ thể chúng mất nước nhanh hơn, dẫn tới sốc nhiệt, ngạt thở.

Tại Mỹ, theo thống kê của NoHeatStroke.org, một trang web dữ liệu do Khoa Khí tượng & Khí hậu của Đại học San Jose điều hành, hơn 38 trẻ em đã tử vong trong những chiếc xe ô tô bởi nhiệt độ quá cao mỗi năm. Riêng năm 2019, tính đến thời điểm này đã có 23 trẻ tử vong bị bỏ quên trong xe ô tô.

Vào cuối tháng 7 vừa qua, cặp song sinh 1 tuổi ở New York đã chết sau khi cha của hai bé đặt hai bé bên trong một chiếc ô tô trong suốt 8 giờ khi ông đi làm. Nhiệt độ cơ thể của cặp song sinh đều đo được là 108 độ.

Luật hóa hành vi để trẻ một mình trên xe ô tô

 Trước tình trạng này, một số tiểu bang của Mỹ đã luật hóa hành vi để trẻ em trong xe hơi một mình, để trẻ em ngồi hàng ghế đầu, và coi đây là hành vi phạm tội, bất kể hậu quả ra sao.

Bốn tiểu bang cho phép một khoảng thời gian ngắn mà một đứa trẻ có thể ở một mình trong xe hơi trước khi việc này trở thành bất hợp pháp. Cụ thể, Texas và Hawaii cho phép tối đa 5 phút, Illinois cho phép 10 phút và Florida cho phép 15 phút.

Ngoài ra, 21 tiểu bang có luật Good Samaritan cho phép công dân "giải cứu" một đứa trẻ trong xe hơi nếu họ nhận thấy đứa trẻ đang gặp nguy hiểm, ngay cả khi họ phá vỡ cửa sổ. Nhiều, nhưng không phải tất cảcác tiểu bang với những điều luật đó đã coi việc để một đứa trẻ trong một chiếc xe hơi không có người trông coi là vi phạm pháp luật.

Adam Rosen – Sĩ quan thuộc Sở cảnh sát Houston, bang Texas (Mỹ) cho biết:

“Về phía cơ quan hành pháp, chúng tôi lưu ý các bậc phụ huynh, vào mùa hè, nhiệt độ trong xe bị đẩy lên rất cao và rất nhanh. Cuộc sống của các bạn rất tất bật, vất vả, nhưng hãy nhớ để các đồ vật quan trọng như ví ở phía sau xe, để khi ra khỏi xe, lấy đồ, bạn có thể nhìn thấy, bạn còn có một đứa trẻ đang ngồi ở đó. Hãy làm gì đó, tạo một thói quen kiểm tra xe trước khi khóa, và hãy ghi nhớ con mình, chúng là vô giá, không gì có thể đánh đổi được”.

  Tại Mỹ, ngoài màu sơn riêng biệt là màu vàng, xe đưa đón học sinh cũng được trang bị đèn cảnh báo bên ngoài để ưu tiên giao thông và nhiều thiết bị an toàn khác.

Cơ quan an toàn giao thông đường cao tốc Mỹ (NHTSA) cũng ban hành nhiều quy định về tiêu chuẩn thiết kế xe buýt đưa đón học sinh. Bên cạnh đó, để tăng cường an ninh và đảm bảo an toàn cho trẻ, các xe buýt này được trang bị hệ thống cảnh báo ngăn tình trạng trẻ em bị bỏ quên trên xe như hệ thống quét chuyển động trên xe. Hệ thống này sẽ liên tục quét chuyển động nhiều giờ sau khi xe buýt ngưng chạy.

Riêng Bang California đã ban hành Luật an toàn xe buýt trường học Paul Lee vào năm 2016 để ngăn chặn tai nạn tử vong trên xe buýt trường học. Theo quy định của đạo luật này, trong xe phải có nút báo ở cuối xe, khi đưa đón học sinh, lái xe phải xuống cuối xe kiểm tra và ấn vào nút này để chắc chắn không còn học sinh nào ở trên xe.

Ngoài ra, hệ thống báo động nâng cấp, được gọi là Kiểm tra trẻ, có nhiệm vụ nhắc nhở các tài xế xe buýt kiểm tra tình trạng học sinh để đảm bảo không có trẻ nào bị bỏ quên lại trên xe.

Để được cấp chứng nhận lái xe buýt trường học, các lái xe bắt buộc phải có giấy chứng nhận lái xe thương mại CDL hạng D và phải vượt qua các yêu cầu cấp phép ngặt nghèo của liên bang và tiểu bang tại Mỹ.

Quy định nghiêm ngặt dành cho xe buýt trường học

 Trong khi đó, Hàn Quốc có các yêu cầu nghiêm ngặt đối với xe buýt trường học để đảm bảo trẻ em được an toàn. Chính phủ nước này đã sửa đổi toàn diện Luật Giao thông đường bộ năm 2006, bổ sung và cải thiện quản lý an toàn đối với các phương tiện chuyên chở trẻ mầm non và học sinh đồng thời quy định chi tiết về quy tắc khi lái xe, nghĩa vụ và trách nhiệm của các tài xế.

Cụ thể, Luật giao thông đường bộ Hàn Quốc quy định, khi phương tiện chở học sinh có tín hiệu xin dừng trên đường, những phương tiện đang đi làn sát vỉa hè cần dừng lại trước và chờ đến khi hết tín hiệu xin dừng đỗ của xe chở học sinh mới được phép di chuyển.

Luật cũng quy định rằng tất cả các phương tiện không được vượt khi đang chở trẻ em; xe buýt trường học có thể lưu thông trên các tuyến đường chỉ dành cho xe buýt và nên ưu tiên cho xe buýt trường học khi gặp tai nạn giao thông nhỏ; khi chở trẻ em dưới 6 tuổi Bạn bắt buộc phải thắt dây an toàn bên trong xe. Nếu vi phạm các quy định, bạn sẽ bị phạt 30.000 won (khoảng 580.000 VNĐ).

Ngoài ra, theo luật, khi xe buýt trường học đến đón trẻ, trên xe nên có tối thiểu một trong những người sau: giáo viên, chuyên viên nhà trường, nhân viên chăm sóc trẻ, giáo viên thể chất, và các nhân viên bảo vệ trẻ em khác. Việc cấp chứng nhận để phương tiện được trở thành xe buýt trường học ở Hàn Quốc tương đối nghiêm ngặt. Ngoài ra, tài xế phải dán chứng nhận được cảnh sát địa phương cấp lên kính phải của xe, các phương tiện không có giấy chứng nhận không được sơn màu giống hoặc tương tự xe buýt trường học cũng như làm công việc đưa đón học sinh.

Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng có những quy định cụ thể về thiết kế dành riêng cho xe buýt trường học. Ví dụ như xe phải sơn màu vàng đồng nhất, chiều cao của bước đầu tiên của cửa là 30 cm; chiều cao của bước thứ hai là 20 cm; phía bên phải của kính trước và ở giữa phía sau xe dán chữ "xe chở trẻ em".

Được biết, từ tháng 10/2018, chính quyền thủ đô Seoul đẩy mạnh các giải pháp an toàn trường học sau vụ việc một bé gái 4 tuổi tử vong do bị bỏ quên suốt 8 giờ trên xe đưa đón trẻ mẫu giáo ở Dongducheon, phía Bắc thành phố.

Luật về hệ thống "kiểm tra trẻ ngủ quên" cũng đã chính thức có hiệu lực tại Hàn Quốc từ ngày 17/4 vừa qua. Theo đó, các tài xế sau khi trả học sinh phải tự nhấn nút ở cuối xe để xác nhận xem còn ai trên xe hay không trong vòng ba phút sau khi dừng động cơ hoặc rút chìa khóa. Nếu tài xế không làm điều này thì chuông báo động sẽ vang lên và nhận án phạt  130.000 won (khoảng 2,5 triệu đồng) và cộng 20 điểm phạt vào bằng lái xe.

Cùng với các biện pháp nâng cấp phương tiện đảm bảo an toàn cho học sinh, nhiều quốc gia cũng tổ chức các cuộc tập huấn kỹ năng thoát hiểm và hướng dẫn an toàn cho tất cả học sinh đi xe buýt trường học; các khóa huấn luyện an toàn để ngăn ngừa tai nạn xe buýt, sơ cứu và hồi sức cấp cứu cho các tài xế, nhân viên trường học.