Doanh nghiệp VTHKCC chủ động tham gia vào xu thế chuyển đổi xanh

Ở góc độ Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng, ông đánh giá như thế nào về những mục tiêu và kế hoạch mà thành phố Hà Nội đặt ra về chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng xanh?

- Không chỉ Hà Nội, hiện nay, cả nước đang vận hành xu thế chuyển đổi xanh trong giao thông công cộng. Ở Hà Nội, chuyển đổi xanh cũng là một trong các mục tiêu quan trọng đang được đặc biệt quan tâm và đầu tư.

- Ở phương diện Hiệp hội,  chúng tôi hoàn toàn đồng tình với xu thế này. Việc chuyển đổi xanh còn tham gia vào chủ trương rất lớn của Đảng là phát triển cái kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững trong giao thông vận tải.

- Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ VTHKCC cũng nhận thức rằng, mặc dù khó khăn nhưng đây cũng là cơ hội. Cơ hội, để các doanh nghiệp chuyển đổi mình, thay đổi hình ảnh của VTHKCC  Thủ đô và nâng cao chất lượng dịch vụ. Cùng với Thành phố thực hiện tiêu chí lớn nhất là thu hút mạnh mẽ người dân chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng, giảm thiểu sử dụng phương tiện cá nhân để hướng tới mục tiêu giảm cái ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Việc chuyển đổi từ giảm phương tiện truyền thống sang phương tiện bằng năng lượng sạch, năng lượng xanh tốn những nguồn chi phí lớn. Vậy thì những doanh nghiệp ở Hà Nội đã sẵn sàng hay chưa thưa ông?

- Chúng tôi thấy rằng, các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng cũng đã nhận thức được rất sớm và chủ động tham gia vào xu thế chuyển đổi xanh theo định hướng của Thành phố, và ngành Giao thông vận tải.

- Hiện nay, các doanh nghiệp VTHKCC cũng đang gặp phải một số thách thức như: đổi mới phương tiện, nhưng làm sao vẫn giữ được lượng khách. Đồng thời, cải thiện chất lượng dịch vụ. Ngoài ra, giá thành phương tiện sử dụng năng lượng sạch thường cao gấp 2 đến 4 lần phương tiện truyền thống. Từ đó đặt ra vấn đề là -nguồn đầu tư phương tiện để đáp ứng được nhu cầu chuyển đổi theo lộ trình của Thành phố.  Điều các doanh nghiệp đều rất quan tâm đến là phải có nguồn hỗ trợ, nguồn tài chính, bền vững, để vừa đầu tư được phương tiện nhưng phải vận hành ổn định dịch vụ.

- Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ VTHKCC của Hà Nội đã có những nhận thức rất sớm và chủ động trong việc tham gia chuyển đổi phương tiện xanh. Những đơn vị đầu tiên như công ty Bảo Yến đã đưa những xe chạy bằng khí CNG vào vận hành rồi. Tiếp theo là VinFast là đơn vị hàng đầu cũng tham gia vào cuộc đua với mô hình xe buýt điện. Và tiếp theo nữa là một cái đơn vị có thể nói là chủ lực của VTHKCC Hà Nội là Tổng công ty Vận tải tiếp tục bước chân vào công cuộc chuyển đổi xe buýt truyền thống sang phương tiện sử dụng năng lượng điện.

Thưa ông, nhiều hành khách bày tỏ mong muốn có những trải nghiệm đồng bộ từ việc di chuyển trên những chiếc xe buýt xanh cho tới được dừng chờ tại những khu dừng chờ đảm bảo vệ sinh, đảm bảo những hạ tầng vật tư, thiết bị hiện đại. Xin ông cho biết, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ VTHKCC đã có những động thái gì để đáp ứng nhu cầu của người dân?

- Những mong muốn của người dân hoàn toàn chính đáng và sát với thực tế. Các doanh nghiệp VTHKCC và đơn vị quản lý đang dần tháo gỡ. Các phương tiện truyền thống đang được thay thế theo lộ trình và đề án thành phố phê duyệt. Thay thế có lộ trình và Hà Nội vẫn đi trước, sớm hơn so với kế hoạch. Đây là tín hiệu rất đáng mừng. 

- Doanh nghiệp cũng mong muốn có sự hỗ trợ về tài chính để việc chuyển đổi phương tiện được dễ dàng, thuận lợi hơn. Hiện nay thì nguồn chuyển đổi của doanh nghiệp thì thường phụ thuộc vào các gói vay ngân hàng. Thành phố cũng đã có những hỗ trợ về lãi suất với tỷ lệ rất lớn. Tuy nhiên, thủ tục để lập dự án và được vay, được hỗ trợ mất rất nhiều thời gian. Trong khi việc đấu thầu và đưa xe vào vận hành cũng có giới hạn.

- Việc đồng bộ giữa vay vốn và huy động phương tiện, huy động nguồn tài chính kịp thời là rất quan trọng đối với doanh nghiệp. Vừa qua, hàng loạt chính sách được Thành phố đưa ra để tháo gỡ khó khăn về vay vốn, hỗ trợ về phê duyệt các cái dự án vay đã hỗ trợ được doanh nghiệp rất nhiều trong việc chuyển đổi phương tiện xanh.

- Ngoài ra khi thay phương tiện thì quy trình  vận hành, bảo dưỡng và nhân sự cũng phải được quan tâm. Người lái xe và nhân viên phục vụ đó cũng phải được đào tạo theo một cái chuẩn mới. Và rất cần được thống nhất trên toàn hệ thống để có một quy trình vận hành, phong cách giao tiếp với dân, với khách hàng.  Rõ ràng là người dân sẽ được tiếp cận rất thuận lợi với xe buýt. Từ đó, phản ứng của người dân với xe buýt sẽ là quan tâm hơn và sẽ hấp dẫn hơn.

Vậy, ông đánh giá như thế nào về tiềm năng, mức độ ủng hộ của người dân thủ đô đối với loại hình vận tải khách công cộng?

- Với những kế hoạch đã được đặt ra, kèm theo những chính sách khả thi và sự ủng hộ của các doanh nghiệp, thì chúng tôi cho rằng, mạng lưới vận tải công cộng đa phương thức, xanh và bền vững, nó đang được hiện thực hóa. Đây không chỉ là mong muốn của chính quyền, mà còn là mong muốn của người dân. Khi người dân thấy VTHKCC đang từng giờ, từng ngày xanh hoá, thì sẽ nhận được sự  quan tâm nhiều hơn và tham gia nhiều hơn.

-Tôi cho rằng, đây là một cái xu thế không thể thay đổi. Và chúng ta hãy có những cái nhìn lạc quan về sự tăng trưởng, chất lượng dịch vụ và sự tăng trưởng hành khách của phương tiện vận tải công cộng.

                                                                        Phạm Công thực hiện