Giải phóng mặt bằng cao tốc Bắc - Nam: Còn 19% nhưng toàn việc khó

Công tác GPMB cao tốc Bắc - Nam đã đạt được trên 80%. (Ảnh: Đình Quang)

Đây là nhận định của đại diện Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) về công tác GPMB tại dự án cao tốc Bắc - Nam.

Theo thông tin về tình hình GPMB tại dự án cao tốc Bắc - Nam vừa được Bộ GTVT công bố, tính đến ngày 20/6, công tác đo đạc, kiểm đếm, lập phương án đền bù đã cơ bản hoàn thành tại 11/11 dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam.

Trong khi đó, công tác đền bù, thu hồi đất và bàn giao mặt bằng đạt 81,21%, đồng nghĩa với việc 530,8 km/653,61km đã chi trả tiền đền bù, đủ điều kiện bàn giao mặt bằng.

Công tác xây dựng các khu tái định cư và di dời công trình hạ tầng kỹ thuật cũng đạt được những kết quả tích cực. Cụ thể, trong tổng số 110 khu tái định cư của dự án thì có 9 khu đã được xây dựng xong; 66 khu đang triển khai; 3 khu đang lựa chọn nhà thầu và 32 khu đang khảo sát thiết kế, thẩm định phê duyệt hồ sơ thiết kế.

Theo số liệu công trình hạ tầng kỹ thuật cần di dời của 11 dự án thành phần của cao tốc Bắc-Nam thì số vị trí giao cắt đường điện phải cải tạo di dời là 1.248 vị trí (trong đó 128 vị trí cao thế, 369 vị trí trung thế, 751 vị trí hạ thế).

Bên cạnh đó, chiều dài di dời đường ống cấp nước các loại là 25.436m; chiều dài di dời cáp viễn thông các loại: 34.609m. Hiện các địa phương đang triển khai thi công di dời 9 vị trí điện cao thế, 36 vị trí điện trung thế, 31 vị trí điện hạ thế; khối lượng còn lại tư vấn đang tiến hành lập phương án di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật để trình duyệt và triển khai các bước tiếp theo.

Mặc dù vậy, công tác giải ngân cho GPMB cao tốc Bắc - Nam đang được thực hiện tương đối chậm. Hiện đã ở thời điểm cuối tháng 6/2020 tức là sắp kết thúc quý II của năm 2020 nhưng mới giải ngân được 1946 tỷ/5103,537 tỷ đạt 38,1%. Riêng năm 2019 đã giải ngân 4740,08 tỷ/5185,58 tỷ, đạt 91%.

Cao tốc Bắc - Nam đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đang khẩn trương được triển khai. (Ảnh: Lê Thanh)

Đánh giá về kết quả thực hiện công tác GPMB của dự án cao tốc Bắc - Nam, Bộ GTVT nhận định, đây là dự án đi qua nhiều địa phương, phạm vi GPMB lớn nên trong quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Do đó, để đẩy nhanh công tác GPMB của dự án này, Bộ GTVT cho rằng thời gian tới cần tiếp tục có sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sự hỗ trợ của các bộ, ngành và sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương.

Để thúc tiến độ công tác GPMB cho cao tốc Bắc - Nam, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã yêu cầu các cơ quan đơn vị của Bộ, đặc biệt là các ban QLDA phải tích cực phối hợp với các địa phương xây dựng kế hoạch chi tiết để thực hiện hoàn thành khối lượng GPMB còn lại.

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ GTVT nhiệm vụ cho các giám đốc Ban QLDA phải trực tiếp, chủ động xử lý các vướng mắc, đồng thời phải chịu trách nhiệm trước Bộ về công tác GPMB của dự án.

Bộ trưởng Bộ GTVT đưa ra mục tiêu cụ thể cho từng hạng mục công việc cụ thể của GPMB. Trong đó, công tác tái định cư và hạ tầng kỹ thuật, yêu cầu đến hết tháng 8/2020 phải chi trả được hết tiền cho dân đối với các vị trí không bị vướng. Sau đó, cuối tháng 9/2020 phải di dời nhà cửa, dân cư, chi trả tiền cho người dân thuê nhà, bố trí chỗ ở tạm trước khi hoàn thành các khu.

Đối với công tác di dời công trình hạ tầng kỹ thuật trong đó các công trình truyền tải điện, ông Thể yêu cầu các Ban QLDA làm đầu mối để các địa phương thực hiện các thủ tục với các cơ quan trực thuộc EVN về thiết kế, đóng cắt điện... theo các quy định của chuyên ngành điện lực để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phấn đấu hoàn thành toàn bộ trong quý IV/2020.

Trường hợp vượt quá thẩm quyền, kịp thời báo cáo Bộ và cấp có thẩm quyền để xem xét, giải quyết.

Thi công tại cao tốc Bắc - Nam đoạn Cam Lộ - La Sơn. (Ảnh: Đình Quang)

Đánh giá về khối lượng công việc còn lại của công tác GPMB dự án cao tốc Bắc - Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, Bộ GTVT Phan Quang Hiển cho rằng, dù hiện tại GPMB đã hoàn thành được trên 80%, tức là chỉ còn khoảng 19% khối lượng công việc còn lại nhưng đây lại là những hạng mục phức tạp như xây dựng các khu tái định cư, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật.

“Đây là đường găng quyết định tiến độ GPMB phần mặt bằng còn lại chưa bàn giao của dự án” - ông Phan Quang Hiển nhận định.

Một vấn đề nữa phát sinh trong trong công tác GPMB là việc tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ... tại một số địa phương. Nguyên nhân chính của vấn đề này là do các địa phương công bố giá đất định kỳ năm 2020 theo quy định của Luật Đất đai cao hơn so với thời điểm lập dự án. Ông Hiển đánh giá vấn đề phát sinh này không đáng lo ngại.

“Một số địa phương có tăng chi phí GPMB nhưng không làm tăng tổng mức đầu tư dự án đã được phê duyệt, chỉ điều chỉnh lại cơ cấu trong tổng mức đầu tư” - ông Phan Quang Hiển nói.