Theo Chỉ thị, nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí do bụi, khí thải từ các phương tiện giao thông, hoạt động xây dựng, hoạt động công nghiệp với lượng thải lớn, chưa được kiểm soát hiệu quả.
Do vậy, Thủ tướng yêu cầu Bộ TN&MT rà soát, báo cáo việc thực hiện lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam, hoàn thành trong quý 4 năm nay.
Thủ tướng giao Bộ GTVT phát triển phương tiện, hệ thống giao thông thân thiện môi trường, trong đó có xe điện. Bộ Công Thương xây dựng chính sách khuyến khích dùng năng lượng sạch, rà soát việc sử dụng nhiên liệu cho xe cơ giới đúng quy chuẩn.
Đối với Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao ô nhiễm không khí, Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm việc xây dựng và triển khai kế hoạch quản lý chất lượng không khí của địa phương theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng.
Đồng thời, chỉ đạo thực hiện các biện pháp ứng phó trong trường hợp không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng trên địa bàn quản lý; triển khai công tác kiểm kê nguồn khí thải, quan trắc, đánh giá về ô nhiễm bụi (PM10, PM2.5), hoàn thành trước ngày 31/12/2021.
Thủ tướng yêu cầu UBND TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao ô nhiễm không khí xây dựng và triển khai thực hiện quy hoạch mạng lưới quan trắc chất lượng không khí, thường xuyên tổ chức thực hiện các chương trình quan trắc chất lượng không khí định kỳ trên địa bàn.
Ngoài ra, đẩy nhanh việc ban hành và thực hiện kế hoạch phát triển hệ thống giao thông công cộng, ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng sạch, không phát thải; thu hồi, loại bỏ phương tiện cơ giới cũ nát, lạc hậu, không đảm bảo tiêu chuẩn lưu hành gây ô nhiễm môi trường trong thành phố.
Thủ tướng cũng yêu cầu các thành phố trên khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, giảm phương tiện cá nhân; điều tiết, phân luồng giao thông hợp lý để hạn chế tình trạng ùn tắc kéo dài gây ô nhiễm môi trường; tổ chức và duy trì thường xuyên hoạt động phun nước rửa đường tại các trục, tuyến đường giao thông chính của các đô thị, thành phố để hạn chế bụi phát tán, đặc biệt trong điều kiện thời tiết hanh khô, lặng gió.