Đây là nguy cơ trực tiếp dẫn đến tình trạng dễ dãi trong kiểm định phương tiện để thu hút khách hàng, tìm kiếm lợi nhuận.
Trong ngõ ngách cũng có trung tâm đăng kiểm
Cách đây chỉ khoảng 3 tháng, trên địa bàn quận Long Biên, Hà Nội lần lượt có thêm hai trung tâm đăng kiểm xe cơ giới gồm 29-16D và 29-17D đi vào hoạt động. Mỗi trung tâm nằm trên địa bàn một phường, nhưng cách nhau chỉ vài cây số và đều nằm trong ngõ, ngách.
Để cạnh tranh, cả hai trung tâm đăng kiểm này đều giăng nhiều biển quảng cáo, chỉ dẫn trên các tuyến đường chính và đường nhỏ trong khu vực để thu hút khách hàng. Quan sát của PV, cả hai trung tâm đăng đều có mặt bằng khá chật hẹp. Phòng làm thủ tục, nhà chờ khách hàng rất nhỏ, xưởng kiểm định không có hành lang đi lại, bố trí kiểm tra khí thải xe chạy dầu ngay trong nhà xưởng (gây khói thải mù mịt mỗi khi đo khí thải).
Tuy nhiên, điểm chung của cả hai trung tâm này đều “chiều” khách hàng hết mức có thể. Trường hợp xe khi vào xếp hàng có các chi tiết thừa, chỉ cần quan sát bằng mắt thường cũng phát hiện, như lắp thêm đèn chiếu sáng, lốp mòn… sẽ được yêu cầu khắc phục để vào dây chuyền đăng kiểm, còn tại các đơn vị trên được tiếp nhận kiểm định luôn.
 |
| Phương tiện nối đuôi nhau vào kiểm định tại Trung tâm Đăng kiểm 29-17D |
Sự ra đời của hai trung tâm đăng kiểm trên khiến số lượng xe vào kiểm định tại các trung tâm đăng kiểm tại huyện Thanh Trì, Gia Lâm giảm đáng kể. Ông Lê Duy Hùng, Phó chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Đăng kiểm - Trung tâm Đăng kiểm 29-09D cho biết, 6 tháng trước, mỗi ngày có hơn 100 xe đến kiểm định, nhưng hiện số lượng xe giảm xuống chỉ còn 60-70 xe/ngày. “Sự ra đời nhanh các trung tâm đăng kiểm nằm gần nhau khiến lượng xe đến đăng kiểm giảm đáng kể. Với số lượng xe như trên, doanh thu chỉ đủ để vận hành bộ máy trung tâm đăng kiểm và không đạt được mục tiêu kinh doanh như khi tính toán ban đầu”, ông Hùng cho biết.
Tương tự, lãnh đạo Trung tâm Đăng kiểm 29-02V cho biết, nhiều xe thường xuyên đăng kiểm tại đơn vị đã “chạy” sang hai trung tâm đăng kiểm mới thành lập. Dự báo sự cạnh tranh giữa các trung tâm đăng kiểm trong vực này sẽ khốc liệt hơn, bởi một vài tuần tới trên địa bàn quận Long Biên có thêm một đơn vị đăng kiểm khác đang chuẩn bị đi vào hoạt động.
Theo tính toán, hiện trên địa bàn Hà Nội có 23 trung tâm đăng kiểm đang hoạt động. Con số này nhiều nhất trên toàn quốc.
Lo cạnh tranh không lành mạnh
Theo một số lái xe, chưa khi nào đi đăng kiểm xe ô tô lại “sướng” như hiện nay. Không chỉ nhanh chóng, thuận lợi mà có trường hợp còn được trung tâm đăng kiểm tặng quà như: Nước uống, phiếu thay dầu xe, hiện vật khác... “Mới đây tôi đưa xe đi đăng kiểm ở một trung tâm ở Vĩnh Phúc được làm rất nhanh chóng, khi xong còn được tặng hai chai nước”, lái xe tên Trung kể. Chiều ngược lại, một số trung tâm đăng kiểm cũng lên mạng liên hệ và mời chào lái xe đưa xe đến đăng kiểm, kèm lời hứa “sẵn sàng giúp đỡ” lái xe.
Đại diện một trung tâm đăng kiểm khác “bật mí”, đơn vị có cơ chế giao cho đăng kiểm viên đặt mối quan hệ với các doanh nghiệp vận tải, taxi để chào mời đến đăng kiểm và có cơ chế “lại quả” cho khách hàng nhằm tăng doanh thu.
Một lãnh đạo lâu năm tại trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội cho biết, chưa khi nào việc thành lập trung tâm đăng kiểm dễ như hiện nay. “Nhà đầu tư chỉ cần huy động vài tỷ đồng, cần tìm được mặt bằng là nhà xưởng cũ, “đào vài cái hố” và thả máy xuống là thành trung tâm đăng kiểm”, đại diện một đơn vị nhận xét.
Sự gia tăng nhanh các trung tâm đăng kiểm khiến nhiều trung tâm đăng kiểm phải tìm cách cạnh tranh, giữ chân khách hàng. Lãnh đạo các Trung tâm Đăng kiểm 29-03V, 29-09D cũng cho biết, hiện đơn vị đăng kiểm phải lập danh sách khách hàng, lấy số điện thoại và nhắn tin, gọi điện mời khách hàng khi xe sắp hết hạn đăng kiểm.
Ông Trần Anh Quân, quyền Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm VN cho biết, từ năm 2019 không còn quy định quy hoạch số lượng trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, vì vậy số lượng trung tâm đăng kiểm tăng nhanh và có sự phân bố không đều. Hiện, toàn quốc có gần 180 trung tâm đăng kiểm và nhiều trung tâm khác đang trong thời gian xây dựng; trong đó 6 tháng đầu năm 2019 đã tăng thêm 23 trung tâm đăng kiểm đi vào hoạt động.
“Sự gia tăng nhanh tập trung vào các thành phố lớn như: Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai. Ở các tỉnh vắng xe như: Tuyên Quang, Hà Giang… chỉ cần một trung tâm cũng đủ đáp ứng nhu cầu, nay cũng có thêm nhiều trung tâm đăng kiểm đang xây dựng. Số lượng đơn vị đăng kiểm tăng nhanh thuận tiện cho người dân, nhưng đang khiến nhiều trung tâm giảm rõ rệt số lượng xe. Vì thế, nhiều doanh nghiệp không có lãi, tìm nhiều cách để cạnh tranh, thu hút khách hàng, kể cả tặng quà. Đằng sau việc tặng quà là vấn đề được đặt ra trong việc tuân thủ quy trình kiểm định, chất lượng kiểm định”, ông Quân nói
Ông Quân cho rằng, cung vượt cầu dễ dẫn đến việc đơn vị đăng kiểm bỏ qua tiêu chuẩn kỹ thuật để giữ chân khách hàng, tìm kiếm doanh thu, thậm chí cấp khống giấy chứng nhận đăng kiểm như trường hợp Trung tâm Đăng kiểm 98-03D Bắc Giang bị đóng cửa cách đây vài tháng. Đây là vụ việc chưa có tiền lệ. Trong 6 tháng đầu năm 2019 có 15 đăng kiểm viên bị đình chỉ do vi phạm quy trình kiểm định.
Theo ông Lê Duy Hùng, Phó chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Đăng kiểm - Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29-09D, việc bỏ quy hoạch đang tạo ra cơ chế quá thông thoáng trong kinh doanh dịch vụ đăng kiểm. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy. “Đầu tư trung tâm đăng kiểm đang trong tình trạng “trong chán ngoài thèm”. Phí dịch vụ đăng kiểm bị khống chế ở mức cố định, nên doanh thu phụ thuộc vào số lượng xe đến đăng kiểm. Khi cung vượt cầu lớn quá, đầu tư trung tâm đăng kiểm sẽ không có lãi, gây lãng phí đầu tư xã hội. Dịch vụ đăng kiểm khá đặc thù, vì vậy, nhà quản lý nên tính toán để có giải pháp phát triển số lượng trung tâm đăng kiểm có biên độ phù hợp với thực tế”, ông Hùng nói.