Một số điểm mới
Cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo dài 78,5km là tuyến cao tốc đầu tiên của cả nước áp dụng thu phí theo mô hình đầu vào ETC đa làn tự do (không có barrie), đầu ra ETC đơn làn (có barie) và không có làn thu phí hỗn hợp.
Tuyến cao tốc này được thông xe vào ngày 26/4 và sắp đưa vào thu phí. Các phương tiện cần lưu ý một vài điểm khác biệt để việc lưu thông trên tuyến được thuận lợi.
Thứ nhất, dù cùng công nghệ nhận diện RFID như các tuyến cao tốc khác trên cả nước nhưng các trạm thu phí của tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo được thiết kế làn vào không có đảo phân làn, bỏ tất cả thiết bị dưới đảo, cabin. Toàn bộ thiết bị thu phí được lắp đặt trên giá long môn. Khi xe qua khu vực này hệ thống tự động nhận diện và đọc thẻ để phát hiện phương tiện ở đầu vào, tính phí ở đầu ra.
Do đó, khi điều khiển phương tiện đi vào cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo, chủ phương tiện phải đảm bảo trước đó đã dán thẻ dịch vụ thu phí không dừng ETC. Trong tài khoản thẻ phải có đủ số tiền để trả phí đường bộ cho tuyến đường đi qua (tùy theo loại xe).
Trạm thu phí tự động đầu cao tốc từ Vĩnh Hảo - Cam Lâm. Ảnh: Trần Tiến Dũng
Thứ hai, trong khi các trạm BOT hiện nay chỉ cho phép xe qua trạm với tốc độ 40km/h thì đối với cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo, việc áp dụng thu phí không dừng, bỏ barrie có thể đáp ứng tốc độ làn vào là 60km/h. Toàn bộ phương tiện đi qua trạm sẽ không phải dừng lại và giảm tốc độ như trạm BOT trên các tuyến cao tốc khác.
Thứ ba, trên cao tốc đa làn tự do đầu vào Cam Lâm - Vĩnh Hảo toàn bộ phương tiện có thể đi vào cao tốc bình thường nhưng khi đi ra có thể không được vì barrie không mở.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Phạm Tiến Dũng – Trưởng phòng Giám sát Vận hành ePass cho biết, kể từ tháng 8/2022 khi có chính sách bắt buộc 100% các phương tiện khi lưu thông trên cao tốc phải đăng ký dịch vụ thu phí không dừng ETC, tỉ lệ dán thẻ hiện nay trên toàn quốc đã đạt hơn 95%. Tuy nhiên, do vẫn còn một lượng khách hàng chưa dán thẻ và chưa quen nạp tiền trước vào thẻ ETC nên khi đi vào cao tốc đa làn tự do toàn bộ phương tiện có thể đi vào bình thường, nhưng khi đi ra có thể không ra được do không có thẻ ETC hoặc thiếu tiền trong tài khoản trả phí.
Với tư cách là đơn vị cung cấp dịch vụ ETC, ePass nhìn nhận, bên cạnh những thuận lợi như giúp việc lưu thông thông suốt, giảm ùn tắc trên tuyến, giảm chi phí đầu tư cho BOT, việc lưu thông trên cao tốc đa làn tự do đầu vào có một số yếu tố cần sự phối hợp của người điều khiến phương tiện.
Về phía đơn vị, việc lần đầu tiên thực hiện thu phí không dừng bỏ barrie đầu vào cũng đang tích cực phối hợp với phía BOT tính toán bổ sung thêm các chỉ tiêu kỹ thuật, KPI, tính năng của hệ thống để đáp ứng yêu cầu.
Đẩy mạnh phối hợp
Liên quan đến việc tuyến Cam Lâm - Vĩnh Hảo đến nay chưa chính thức thu phí, được biết, hiện còn một vài thủ tục đang hoàn thiện nhưng hệ thống trạm thu phí đã hoạt động chạy thử để đo đạc các chỉ số KPI nhằm tinh chỉnh lại cho phù hợp.
Ngoài ra, việc 2 đoạn tuyến cao tốc Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo liên thông với nhau nhưng không có trạm thu phí ở nút giao cắt nên nếu các xe đi liên tuyến sẽ phải thực hiện truy thu. Việc chưa kiểm soát được giao dịch đầu vào sẽ gây ra những khó khăn ở công tác hậu kiểm giám sát.
Để giảm những giao dịch bất thường và nâng cao chất lượng thu phí không dừng, ePass kiến nghị với đơn vị BOT và cơ quan quản lý sớm khắc phục để đưa tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo vào hoạt động thu phí.
Về việc một số trường hợp như xe chưa đăng ký dán thẻ sử dụng dịch vụ ETC đi vào cao tốc, các phương tiện đã dán thẻ nhưng khi ra không đủ số dư phí đường bộ, đại diện ePass cho biết khi cao tốc đưa vào thu phí, sẽ bố trí nhân sự phối hợp tại điểm vào và điểm ra dán thẻ ETC cho khách hàng. Đồng thời, hướng dẫn, giải quyết những bất thường trong giao dịch thu phí để khách hàng lưu thông qua trạm thuận lợi.
Bên cạnh đó, ePass cũng khuyến cáo khách hàng thường xuyên kiểm tra tình trạng thẻ. Đồng thời ePass tăng cường bộ phận giám sát, hậu kiểm truy thu các giao dịch liên tuyến, hướng tới cho phép khách hàng trả sau hoặc bổ sung khi đăng kiểm nhằm đảm bảo công tác vận hành kỹ thuật, tránh ùn tắc tại trạm ra.
Chia sẻ thêm về việc thu phí không dừng ETC, theo ông Phạm Tiến Dũng, việc áp dụng thành công ETC trên tuyến cao tốc được coi là bước tiền đề để chuyển đến giai đoạn tiếp theo của thu phí không dừng trên toàn Việt Nam. Khi đẩy nhanh được việc thanh toán tự động 100% không dừng hướng tới đa làn tự do cả đầu vào và đầu ra, có thể giúp tiến tới việc thanh toán phí không dừng đối với bãi đỗ sân bay hay bãi đỗ trong thành phố, lòng đường, mở rộng thêm nhiều tiện ích khác của ETC đối với người sử dụng.
Huyền Sâm