Vị trí đặt sân bay thứ 2 của Vùng Thủ đô: Bài toán chưa có lời giải

Sân bay thứ 2 của Vùng Thủ đô đang là thông tin được dư luận rất quan tâm. Mặc dù đang có sẵn sân bay Nội Bài, là một trong hai Cảng hàng không (CHK) lớn nhất cả nước nhưng với tốc độ phát triển nhanh chóng của Hà Nội và những tỉnh lân cận, nhu cầu về sân bay thứ hai cho Hà Nội nói riêng và Vùng Thủ đô nói chung là hiện hữu.

Lựa chọn Ứng Hòa hay Tiên Lãng?

Theo Đồ án điều chỉnh Quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2016, có tới 4 phương án xây dựng sân bay thứ hai cho Vùng Thủ đô gồm sân bay tại Ứng Hòa (Hà Nội), Lý Nhân (Hà Nam), Thanh Miện (Hải Dương) và Tiên Lãng (Hải Phòng), cách trung tâm Hà Nội khoảng 120km.

Về phía Hà Nội, Sở Quy hoạch Kiến trúc đã kiến nghị UBND TP giao Sở GTVT phối hợp với các sở, ngành liên quan và Tổng Công ty Tư vấn Thiết kế GTVT (TEDI) xây dựng dự thảo văn bản của TP đề nghị Bộ GTVT xem xét phương án bố trí sân bay thứ hai cho Vùng Thủ đô Hà Nội. Vị trí mà sở này đề xuất nằm ở khu vực huyện Ứng Hòa.

Theo quan điểm của Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, phương án bố trí sân bay thứ 2 tại khu vực phía Nam Hà Nội có nhiều ưu điểm. Nổi bật là khoảng cách và thời gian tiếp cận tới trung tâm Hà Nội hợp lý.

Bên cạnh đó, sân bay đặt tại huyện Ứng Hòa sẽ có khả năng kết nối giao thông thuận lợi, tiếp cận đồng thời với cả 3 loại hình giao thông là đường bộ, đường thủy và đường sắt; thuận lợi về giải phóng mặt bằng, quỹ đất phát triển...

Trong khi đó, tại ý kiến đóng góp về Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 mới đây, UBND TP Hải Phòng đã đề nghị Bộ GTVT xem xét xác định sân bay Tiên Lãng là cảng hàng không quốc tế thứ 2 Vùng Thủ đô. 

 

Đại diện TP cảng cho rằng, đề án điều chỉnh quy hoạch chung TP Hải Phòng đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045 đang được Bộ Xây dựng thẩm định có quy hoạch sân bay Tiên Lãng (sau năm 2045) cùng các quy hoạch đường bộ, đường sắt đô thị kết nối sân bay Tiên Lãng.

Về phía Bộ GTVT, cơ quan này cũng rất loay hoay trong việc lựa chọn vị trí đặt sân bay thứ 2 cho Vùng Thủ đô.  Chính bởi vậy, trong báo cáo cuối kỳ quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ GTVT cho biết, sân bay thứ 2 cho Vùng Thủ đô chưa được xác định cụ thể mà chỉ khẳng định sẽ được nghiên cứu vị trí khi có nhu cầu, dự kiến sau năm 2040.

Cần nghiên cứu kỹ

Trong khi câu chuyện về vị trí đặt sân bay thứ 2 cho Vùng Thủ đô sắp đi đến hồi kết thì mới đây lại xuất hiện thêm những đề xuất mới khiến cho câu chuyện càng trở nên khó.

Trong dự thảo Tờ trình của Bộ GTVT vừa trình Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 có nêu thông tin về việc quy hoạch xây dựng CHK này.

Cụ thể, bản tổng hợp kết quả lấy ý kiến bộ, ngành, địa phương có nêu ý kiến của tỉnh Hà Nam và TP Hải Phòng về xác định vị trí quy hoạch, xây dựng sân bay thứ 2 Vùng Thủ đô tại hai địa phương này.

Theo đó, ngày  2/3, TP Hải Phòng có văn bản đề nghị Bộ GTVT xem xét xác định sân bay Tiên Lãng là CHK quốc tế số 2 Vùng Thủ đô. Đến ngày 17/3, UBND tỉnh Hà Nam có văn bản gửi Bộ GTVT và đề nghị tư vấn nghiên cứu, đánh giá và đề xuất vị trí đảm bảo khả thi hơn vị trí huyện Lý Nhân do đã quy hoạch các khu công nghiệp, đô thị và dự án đang triển khai thực hiện.

 

Về phía Bộ GTVT, cơ quan này cho biết, việc xác định sân bay thứ 2 của Vùng Thủ đô sẽ được tư vấn rà soát, đánh giá kỹ lưỡng trên cơ sở số liệu dự báo về nhu cầu vận chuyển hàng không của khu vực Vùng Thủ đô và khả năng mở rộng của CHK quốc tế Nội Bài. 

Số liệu dự báo về nhu cầu vận chuyển hàng không của khu vực Vùng Thủ đô, hồ sơ gửi lấy ý kiến các cơ quan Trung ương, Bộ, ngành và các tỉnh, TP cho thấy, tổng nhu cầu hành khách thông qua hệ thống CHK đạt khoảng 276 triệu hành khách trong giai đoạn đến năm 2030.

Trong đó, CHK quốc tế Nội Bài được tính toán và quy hoạch mở rộng đảm bảo chung cho nhu cầu vận chuyển hàng không của Vùng Thủ đô với công suất đạt 60 triệu hành khách/năm vào năm 2030. Nếu tính tổng sản lượng hành khách thông qua hệ thống CHK trên cả nước đến năm 2050 thì con số ước đạt khoảng 654,5 triệu lượt người. Riêng Vùng Thủ đô là khoảng 121,8 triệu hành khách.

Đợi lời giải sau 20 năm nữa 

Tư vấn ADPi của Pháp đã thể hiện rõ quan điểm của mình trong hồ sơ quy hoạch CHK quốc tế Nội Bài do cơ quan này nghiên cứu rằng, sân bay có thể mở rộng đáp ứng công suất tối đa khoảng 100 triệu hành khách/năm, do đó CHK thứ 2 của Vùng Thủ đô cần được nghiên cứu sao cho đảm bảo đưa vào khai thác ngay trong giai đoạn đến năm 2050.

Từ những nghiên cứu của mình, đơn vị tư vấn khẳng định, giai đoạn sau năm 2050, Vùng Thủ đô Hà Nội sẽ cần bổ sung Cảng hàng không thứ 2 để đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không.

 

Do đó, trước mắt tư vấn kiến nghị tiếp tục duy trì vị trí quy hoạch CHK quốc tế Hải Phòng nhằm mục đích dự bị cho CHK quốc tế Nội Bài và CHK quốc tế Cát Bi. Dự kiến, sau năm 2040 sẽ tiếp tục nghiên cứu để lập quy hoạch này cho phù hợp với nhu cầu vận tải bằng đường hàng không của Vùng Thủ đô.

Đưa ra quan điểm về vị trí đặt sân bay thứ 2 cho Vùng Thủ đô, KTS Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, việc mở rộng phía Nam sân bay Nội Bài là rất khó khăn trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng 647ha khi mà ở khu vực này có mật độ dân cư đông đúc.

Chính vì thế, sân bay thứ 2 ở Vùng Thủ đô cần được nghiên cứu đưa vào quy hoạch, lựa chọn địa điểm chính xác khi đã có tiêu chí về đường bay, không gian kiểm soát, đất đai, phương án đền bù giải tỏa.

“Việc xây dựng mới các CHK, nâng cấp các sân bay cũng phải phù hợp với yêu cầu phát triển của hệ thống đô thị và các điểm dân cư ở Việt Nam” – KTS Trần Ngọc Chính nói. Theo chuyên gia này, Hà Nội hiện nay có diện tích tự nhiên lên đến 3.344km2 và dân số vượt ngưỡng 10 triệu người nên sân bay thứ 2 phải được xem xét ở 3 vị trí là huyện Ứng Hòa (Hà Nội), TP Phủ Lý (Hà Nam) hoặc tỉnh Hải Dương.