Nỗi “cô đơn” của đoàn tàu rời bến với vài hành khách

Đoàn tàu chạy tuyến Yên Viên - Hạ Long rời gia lúc 4h55, khi chúng tôi tới ga và lên tàu trời vẫn còn tối và với giờ xuất phát đó không nhiều chuyến tàu đông khách. Lãnh đạo ga Yên Viên cũng có mặt trên tuyến tàu cho biết thêm rằng, số khách đi từ ga đầu thường ít, chủ yếu khách lên từ các điểm dừng của tàu.

Thực tế đúng như vậy khi tàu dừng tại Hải Dương và Bắc Giang mới có nhiều nhóm khách lên tàu. Cũng cần biết các toa tàu không được thiết kế hiện đại và ít tiện nghi khi chỉ có một hàng ghế cứ kéo dài hai bên thành toa còn phần giữa lớn nhất để chứa hàng hóa. Theo ghi nhận của phóng viên, hành khách đi trên tàu chủ yếu là người dân ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ như Hải Dương, Bắc Giang vận chuyển nông sản lên Hạ Long để tiêu thụ.

Lý giải việc đoàn tàu vắng khách, ông Dương Thế Hùng Phó Giám đốc Chi nhánh Vận tải Đường sắt Đông Anh cho biết:”Do hành trình của đoàn tàu dài từ Yên Viên đến Hạ Long hơn 6 tiếng, so với đường bộ hành khách thường chọn phương án thời gian ngắn nhất. Tuyến này chủ yếu phục vụ cho công tác dân sinh.

Do không có khách, nên tháng 2 đến tháng 9 năm 2018, tuyến đường sắt Yên Viên - Hạ Long, dừng và chỉ chạy vào thứ 6 hàng tuần, cho nên nhiều hành khách đã bỏ đi tàu chuyển sang đi ô tô". Theo ông Hùng, đoàn tàu xuất phát sớm cũng là lý do khiến đoàn tàu vắng khách từ ga Yên Viên đến ga Kép (Bắc Giang).

Bà Phạm Thị Bồi (SN 1952, sống gần ga Kép, thị trấn Kép, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) người có "thâm niên" đi tàu tuyến Yên Viên - Hạ Long gần 40 năm qua cho biết ”Chuyến tàu đang chạy bình thường tự dưng cắt tàu đi một thời gian, nên nhiều người đi bán hàng họ tự mua ô tô và không quay lại đi tàu nữa. Chỉ có một vài người chưa đủ điều kiện và nhiệt tình theo tàu thì với quay lại đi tàu.

Còn theo ông Nguyễn Trung Ngân, trưởng tàu 51501 cho biết:”Đoàn tàu cũ kỹ chưa được đầu tư, hầu hết các toa xe được đóng từ những năm 1965 đến năm 1972. Do nhu cầu của hành khách thời gian gần đây yêu cầu chất lượng phục vụ cao hơn và thiết bị hiện đại hơn nên đoàn tàu thường xuyên vắng khách. Hành khách trên tuyến này chủ yếu là những người dân đi buôn bán hàng hóa và người già và trẻ em do say xe không đi được ô tô với chọn đi tàu."

Trưởng tàu Ngân cũng cho biết một vòng quay từ ga Yên Viên ra Hạ Long và ngược lại một ngày có khoảng 30 hành khách vãng lai(hành khách không thường xuyên đi tàu). Ngoài ra đoàn tàu luôn phục vụ cho khoảng hơn 40 hành khách đi chợ buôn bán, những người này ngày nào họ cũng đi.

Đến đây có thể thấy nếu tính về hiệu quả kinh tế thì đoàn tàu chạy chuyến Yên Viên - Hạ Long thực tế không hiệu quả song có thông tin ít người biết rằng đây là đoàn tàu an sinh xã hội. Với một loại hình giao thông nhằm mục đích an sinh xã hội thì hiệu quả kinh tế đương nhiên rất quan trọng song chắc chắn không phải là ưu tiên hàng đầu. Tất nhiên tính hiệu quả về mặt kinh tế cũng được tính tới và cân nhắc rất nhiều bởi các đơn vị hữu trách. 

Điển hình như trong tờ trình kiến nghị về kế hoạch chạy tàu an sinh xã hội năm 2019 của Sở GTVT tỉnh Bắc Ninh gửi Bộ GTVT cũng cho rằng nên tính toán lại số lượng hành khách để tiết giảm chi phí vận hành sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước song vẫn đảm bảo nhu cầu đi lại của nhân dân.

Việc duy trì hay không đoàn tàu chạy tuyến Yên Viên - Hà Nội chắc chắn cần đến sự cân nhắc của lãnh đạo Bộ GTVT và nhiều đơn vị chức năng liên quan song cần tính toán đến những hành khách vẫn thường xuyên đi lại trên đoàn tàu này cũng như mục đích an sinh xã hội.