Đây không chỉ là bước đột phá về mặt công nghệ, mà còn đánh dấu sự đổi mới mang tính chiến lược trong việc nâng cao chất lượng nội dung, sự trải nghiệm của độc giả và tăng nguồn thu cho Báo.
Cơ quan chuyển đổi số điển hình của Thủ đô
Ngày 30/12/2022, Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TU về chuyển đổi số, xây dựng Thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Thực hiện Nghị quyết của Thành ủy, ngày 27/9/2023, UBND TP Hà Nội ban hành Kế hoạch số 239/KH-UBND về chuyển đổi số, xây dựng TP Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Kế hoạch nhằm triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 18-NQ/TU của Thành ủy Hà Nội cũng như các văn bản chỉ đạo của Trung ương về chuyển đổi số, xây dựng Thành phố thông minh.
Liên quan đến hoạt động chuyển đổi số báo chí, ngày 20/12/2023, Báo Kinh tế & Đô thị được UBND TP Hà Nội giao triển khai thí điểm mô hình chuyển đổi số điển hình, cụ thể là chuyển đổi số trong việc quản lý, điều hành tại cơ quan, ứng dụng các giải pháp công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, chatbot, thực tế ảo… Thực hiện chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, Báo Kinh tế & Đô thị đã khẩn trương hoàn thiện Đề án chuyển đổi số Báo Kinh tế & Đô thị giai đoạn 2023 – 2025 và định hướng đến năm 2030; trong đó, Báo Kinh tế & Đô thị tập trung thực hiện Chiến lược chuyển đổi số báo chí mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt, cụ thể trong năm 2024 vận hành tòa soạn hội tụ và hệ sinh thái số.
Với nhận thức đầy đủ về tư duy sáng tạo - giải pháp thông minh - hành động quyết liệt, thời gian qua, những người làm báo Báo Kinh tế & Đô thị đã tiên phong trong việc đổi mới cách thức điều hành hoạt động của cơ quan theo hướng hiện đại, năng động và quyết liệt trong chuyển đổi số, chú trọng phát triển quảng cáo số, nội dung số, kinh tế số, đặc biệt đã từng bước hoàn thiện dự án xây dựng tòa soạn hội tụ, hệ sinh thái số, tập trung vào 4 yêu cầu cốt lõi: Đầu tư cơ sở hạ tầng, bổ sung trang thiết bị hiện đại, thay đổi phương thức tác nghiệp của phóng viên, biên tập viên; Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu với nhiều ấn phẩm, quản lý dữ liệu tập trung, hình thành mô hình dữ liệu lớn; Xây dựng hệ thống điều hành nội bộ kết nối với hệ thống quản lý nội dung thông minh; Ứng dụng trí tuệ nhân tạo phân tích hành vi và xu hướng người dùng để nâng cao chất lượng nội dung, phát triển bạn đọc, phát triển mô hình kinh tế báo chí số trên các nền tảng, đưa nội dung lên các nền tảng mạng xã hội như facebook, youtube, zalo, twitter...
Bên cạnh đó, Báo đã xây dựng lại hệ thống giao diện mới cho từng ấn phẩm. Đây là dấu mốc quan trọng, không chỉ đánh dấu sự đổi mới mà còn thể hiện tinh thần tiên phong và sáng tạo của những người làm báo trong “ngôi nhà chung” của Báo Kinh tế & Đô thị.
Mô hình tòa soạn hội tụ thông minh, hiện đại
Tòa soạn hội tụ và hệ sinh thái số Báo Kinh tế & Đô thị không chỉ đơn thuần là sắp xếp lại văn phòng làm việc trên không gian mở của báo (phần cứng) mà còn phát triển phần mềm quản lý riêng chỉ trên một hệ thống CMS. Bên cạnh đó, tòa soạn hội tụ kết hợp nhiều kênh xuất bản và phân phối thông tin, đồng thời là một hệ sinh thái thông minh và linh hoạt, giúp Báo Kinh tế & Đô thị đạt được hiệu quả cao nhất về kinh tế báo chí trong thời đại công nghệ số. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), báo chí dữ liệu và các công cụ quản lý hiện đại không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình làm việc mà còn giúp tạo ra những sản phẩm báo chí chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và phong phú của độc giả.
Tòa soạn hội tụ Báo Kinh tế & Đô thị sẽ xuất bản được đa nền tảng tích hợp các loại hình báo chí như: báo in, báo điện tử và chuyên trang điện tử có nhiều tính năng công nghệ nổi bật để tối ưu hóa quy trình làm việc; Cho phép phóng viên và biên tập viên quản lý, chỉnh sửa, xuất bản nội dung trên cả báo in và báo điện tử, chuyên trang điện tử, hệ sinh thái số (youtube, facebook, twitter, zalo…) từ một giao diện và một tài khoản đăng nhập duy nhất, hỗ trợ đa ngôn ngữ, đa định dạng và khả năng tùy biến cao.
Hệ thống tòa soạn hội tụ gồm nhiều tính năng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI): Gợi ý chủ đề viết bài bằng AI theo tôn chỉ mục đích của Báo Kinh tế & Đô thị; Trợ lý ảo AI giúp phóng viên, biên tập viên tìm hiểu thông tin nhanh chóng; Tạo hình ảnh minh họa bằng AI; Tóm tắt bài viết chuyển sang tin phát thanh bằng AI; Phân tích xu hướng bạn đọc quan tâm trên báo chí và mạng xã hội bằng AI; Từ khoá bằng AI; Tìm kiếm nhanh thông minh bằng AI. Ngoài ra, tất cả các bộ phận chuyên môn có thể theo dõi tiến độ, trao đổi ý tưởng và phối hợp trong sản xuất tin, bài. Ban Biên tập đóng vai trò điều phối, bảo đảm tất cả các tác phẩm đều đạt chất lượng cao và phát hành đúng thời gian. Sự tích hợp công nghệ tiên tiến và sản xuất nội dung theo các xu hướng báo chí số không chỉ đáp ứng nhu cầu của độc giả mà còn giúp tòa soạn tăng cường sức cạnh tranh.
Về bản chất, một nền tảng tòa soạn hội tụ sẽ là nơi “hội tụ” tất cả các công cụ, các nền tảng, dữ liệu, quy trình nghiệp vụ, quản lý tổ chức của một cơ quan báo chí. Từ đó, tối ưu hóa quy trình sản xuất nội dung, nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chức, tiết kiệm tối đa chi phí, nhân lực, có thể khái quát trên 4 phương diện chính sau:
Thứ nhất, về quản lý nội dung (CMS). Đây là trình soạn thảo thông minh, cho phép chèn trực tiếp nhiều thành phần (như hình ảnh, video, audio, video từ youtube, câu đố, trích dẫn, thăm dò ý kiến,...) để tạo ra các bài viết e-magazine, megastory, long form hấp dẫn; tích hợp AI trong sản xuất nội dung, bao gồm: tự động tóm tắt nội dung bài viết, chuyển text thành audio, tạo hình ảnh AI hay trợ lý AI dành riêng cho báo chí; tìm kiếm bài viết tương tự cho phép phóng viên, nhà báo tham khảo các bài viết cùng chủ đề từ các nguồn thông tin khác; tối ưu SEO theo các bộ SEO chuẩn giúp bài viết có lượt hiển thị cao hơn trên các nền tảng tìm kiếm; tích hợp đa công cụ để chỉnh sửa hình ảnh, phong cách và bố cục bài viết ngay trong nền tảng. Một trong những tính năng đặc biệt của Tòa soạn hội tụ Báo Kinh tế & Đô thị là có thể xuất bản tin, bài trên nhiều nền tảng khác nhau. Một nội dung bài viết có thể xuất bản cùng lúc cho cả báo in, báo điện tử, chuyên trang điện tử và chia sẻ mạng xã hội – chỉ trong 1 CMS duy nhất. Ngoài ra, với tòa soạn hội tụ, ban biên tập có thể quản lý nhuận bút một cách chuyên nghiệp và khoa học như việc lưu trữ thông tin cá nhân, thông tin về các bài viết của tác giả để tính nhuận bút, tự động tính toán nhuận bút cho tác giả dựa trên các tiêu chí đã quy định sẵn, tạo ra công thức tính nhuận bút với các bài viết đặc thù.
Về mặt quản lý hệ thống, Tòa soạn hội tụ Báo Kinh tế & Đô thị có thể quản lý dữ liệu tập trung, gồm: ảnh, video, audio, file tài liệu... tất cả mọi người đều có thể khai thác chung. Ngoài ra, quản lý chuyên trang cũng được khoa học và tập trung hơn. Cụ thể, các chuyên trang được tạo và quản lý chung trong một hệ thống, thay vì phải chia thành nhiều hệ thống quản lý như trước. Việc phân tích và báo cáo qua bảng Dashboard sẽ nhìn thấy tất cả hoạt động trong tòa soạn, bao gồm số lượng bài viết theo nền tảng, số lượng tác giả, số lượng bài viết xuất bản theo từng tuần, tháng... Ngoài ra, cũng có thể cung cấp số liệu chi tiết về số lượt xem bài viết, thời gian đọc trung bình; đo lường và tổng hợp số lượng tương tác của người đọc với nội dung trên tất cả nền tảng (website, mạng xã hội) thông qua các chỉ số như lượt chia sẻ, bình luận, lượt thích...; theo dõi và báo cáo chi tiết về lịch xuất bản nội dung, về quy trình xuất bản nội dung; tích hợp Google Analytics và các công cụ khác để phân tích hiệu quả nội dung...
Thứ hai, về quy trình nghiệp vụ, Tòa soạn hội tụ Báo Kinh tế & Đô thị dễ dàng theo dõi, giám sát tiến độ của từng nhiệm vụ từ lúc lên ý tưởng, viết tin, bài, biên tập và xuất bản dựa trên sơ đồ động trực quan. Quy trình xuất bản “động” cho phép tòa soạn tự xây dựng quy trình xuất bản cho từng chuyên mục, từng phòng ban, không bị bó buộc trong một quy trình chung; tự động gửi thông báo tới các nhân sự liên quan khi có bài viết cần phê duyệt, chỉnh sửa, xuất bản; lưu trữ lịch sử chỉnh sửa của từng bài viết (gồm người thực hiện, thời gian, nội dung chỉnh sửa), cho phép quay lại các phiên bản trước nếu cần.
Thứ ba, tích hợp trí tuệ nhân tạo: AI tóm tắt văn bản, biến các đoạn văn dài thành một đoạn văn bản ngắn gọn, dễ hiểu. Công nghệ này giúp hỗ trợ biên tập nội dung, gợi ý cho phần sapo của bài viết. AI chuyển nội dung bài viết sang thành audio, podcast, video. Tính năng này đặc biệt hữu ích với những độc giả bận rộn, người khiếm thị hoặc có thói quen nghe tin tức khi di chuyển. AI sáng tạo hình ảnh độc đáo, thu hút để minh họa cho bài viết. Điều này giúp các phóng viên, nhà báo tiết kiệm thời gian tìm kiếm hình ảnh mà vẫn bảo đảm có những hình minh họa phù hợp và chất lượng cao. Trợ lý AI dành riêng cho báo chí, tương tự như một Chat GPT, nhưng chuyên dụng cho báo chí. Trợ lý AI cung cấp các gợi ý về nội dung, tìm kiếm thông tin với ngôn ngữ phù hợp với người làm báo.
Thứ tư, tích hợp dàn trang báo in chuyên nghiệp: trong các hệ thống CMS truyền thống, không có tính năng dàn trang và trình bày báo in và cần có một đội ngũ họa sĩ chuyên nghiệp thực hiện trên phần mềm khác. Do đó, với tòa soạn hội tụ này, việc tích hợp dàn trang báo in trong cùng một nền tảng sẽ giúp đơn giản và tối ưu hóa quy trình sản xuất báo in. Tất cả các bản dàn trang báo in đều được quản lý chung trên hệ thống, ban biên tập dễ dàng chỉnh sửa bản bông trực tuyến và duyệt in, đồng thời cho phép tích hợp và chia sẻ dữ liệu cho các phần mềm dàn trang chuyên nghiệp khác như Adobe Indesign, QuarkXpress... Ngoài ra, có thể tự động tạo các file xuất bản chuẩn định dạng PDF hoặc các định dạng khác phù hợp với yêu cầu của nhà in.
Hệ sinh thái số đa năng
Một trong những điểm nổi trội trong hệ thống Tòa soạn hội tụ của Báo Kinh tế & Đô thị là tích hợp văn phòng điện tử với công nghệ lưu trữ đám mây tiên tiến. Các công việc như quản lý và chia sẻ tài liệu, phê duyệt công văn, báo cáo nội bộ, trình ký đều được số hóa và đồng bộ chung trên một hệ thống và nói không với “giấy”.
Hệ thống mới được phát triển trên cả hai phiên bản desktop và mobile. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, dù ở đâu, bất kỳ lúc nào, đội ngũ nhà báo, phóng viên đều có thể truy cập hệ thống để viết bài, theo dõi công việc và nhận thông báo liên quan một cách dễ dàng.
Ngoài ra, các thành viên trong tòa soạn có thể trao đổi thông tin bằng chat nội bộ, lãnh đạo cơ quan có thể giao và theo dõi công việc, mở cuộc họp ngay trong hệ thống, không cần phải sử dụng các ứng dụng như zalo, viber, zoom… giúp thống nhất hoạt động và bảo mật thông tin. Trong lĩnh vực quản lý quảng cáo, nhất là quảng cáo số, hệ sinh thái số Báo Kinh tế & Đô thị có thể quản lý trực tiếp các hợp đồng quảng cáo, số lượng bài viết, số lượng banner theo hợp đồng, giá trị hợp đồng, số tiền đã thanh toán, danh sách các hợp đồng chờ duyệt, danh sách các hợp đồng đã duyệt.
Ngoài ra, trong hệ sinh thái số của Báo Kinh tế & Đô thị cũng phát triển nền tảng phát hành báo chí online, giúp các cơ quan báo chí thu phí và quản lý độc giả, thông qua phát hành dưới dạng PDF trên nền tảng. Sử dụng một trang web riêng của tòa soạn trên nền tảng và tùy chỉnh thiết kế giao diện của trang web đó theo yêu cầu. Tòa soạn có thể tăng cường tương tác, nhận phản hồi trực tiếp từ bạn đọc, qua đó liên tục cải tiến và nâng cao chất lượng nội dung, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công chúng báo chí.
Bên cạnh đó, Ban Biên tập dễ dàng quản lý thông tin độc giả qua trang admin, lưu trữ thông tin, từ đó xác định nhu cầu, mong muốn của công chúng, để cá nhân hóa nhu cầu của bạn đọc; tổng hợp, phân tích, đánh giá (định kỳ) mức độ tiêu thụ/doanh thu từng ấn phẩm, bài viết, chuyên mục, tác giả... thông qua báo cáo dạng đồ họa, được cung cấp trong tài khoản admin của nền tảng.
Điểm nổi bật khác trong hệ sinh thái số của Báo Kinh tế & Đô thị là xây dựng văn phòng điện tử trên hệ thống CMS của tòa soạn hội tụ. Đối với phóng viên có thể đăng ký đề tài trực tuyến, quản lý mốc thời gian hoàn thành đề tài, nhắc nhở nếu đề tài chưa hoàn thành. Tòa soạn hội tụ có thêm bộ phận chat nội bộ có thể trao đổi thông tin trực tiếp với nhau qua hệ thống, tạo nhóm khi có sự kiện nóng cần chỉ đạo từ lãnh đạo ban chuyên môn đến Ban Biên tập.
*
* *
Chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô 10/10/1954 -10/10/2024, tập thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên và người lao động Báo Kinh tế & Đô thị vô cùng phấn khởi khi chính thức cho ra mắt giao diện mới và hệ thống tòa soạn hội tụ, hệ sinh thái số đi vào vận hành. Đây là một dấu mốc quan trọng, không chỉ đánh dấu sự đổi mới quyết liệt với tư duy sáng tạo, giải pháp thông minh, mà còn thể hiện tinh thần tiên phong và dấn thân trong lĩnh vực báo chí truyền thông hiện đại, từ đó phát triển kinh tế báo chí ổn định và bền vững, tạo ra các mô hình kinh doanh mới, đa dạng hóa nguồn thu, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ công chúng ngày càng tốt hơn.
Chặng đường phía trước còn dài, nhưng với sức trẻ, lòng nhiệt huyết và trách nhiệm của mình, những người làm báo Báo Kinh tế & Đô thị sẽ tiếp tục đổi mới phương thức quản trị tòa soạn, xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên chuyên nghiệp; nâng cao các kỹ năng làm báo hiện đại, tự tin, sáng tạo, bứt phá, xây dựng cơ quan báo chí văn hóa, chuyên nghiệp, hiện đại, xứng đáng là một trong những cơ quan báo chí chủ lực của TP Hà Nội – người bạn đồng hành, tin cậy của Nhân dân Thủ đô, công chúng trong và ngoài nước.
PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng biên tập Báo Kinh tế & Đô thị