Xâm phạm khổ giới hạn
Theo báo cáo sự cố giao thông đường sắt của Ga Phú Diễn (Hà Nội) vào 17 giờ 16 phút ngày 5/6, tàu hàng H3604 do đầu máy D12-622 kéo 13 xe/682 tấn, khi đến Km12+950 khu gian Kim Nỗ - Phú Diễn (tuyến đường sắt Bắc Hồng - Văn Điển) thuộc phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm thì va chạm với xe ô tô BKS 30K- 200.65 đang đỗ sát đường sắt.
Cú va chạm khiến xe ô tô bị hất văng ra ngoài, cách mép ray ngoài cùng 80mm (bên trong ô tô không có người). Vụ việc khiến tàu hàng phải dừng lại đến 18 giờ 12 phút, ô tô bị hư hỏng nặng phần đầu, đầu máy tàu bị gẫy bậc lên xuống, ảnh hưởng chậm 56 phút so với kế hoạch chạy tàu.
Sau khi xảy ra tai nạn, Ga Phú Diễn đã phối hợp với cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và chủ xe ô tô giải quyết vụ việc. Nguyên nhân được xác định do ô tô đỗ trong phạm vi khổ giới hạn của đầu máy toa xe, khi tàu chạy qua gây va quẹt dẫn đến tai nạn.
Vụ va chạm giữa tàu hàng và xe ô tô ngày 5/6/2024.
Ông Lê Hoàng (phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm) - người dân chứng kiến vụ việc chia sẻ: “Phát hiện tàu sắp đến nhiều người đã hô hào để lái xe chạy về. Khi lái xe lao đến sát xe thì tôi túm lại để can ngăn nhưng không kịp. Có lẽ lái tàu đã phát hiện xe từ xa nên giảm tốc độ, sau khi va chạm chỉ trôi thêm khoảng 50 - 70m là dừng”.
Bà Lê Thị Hải Yến (phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm) cũng cho biết: “Thường thì người dân ở đây không đỗ xe ở khu vực này nhưng nhiều người nơi khác đến không biết thì đỗ xe. Người dân có nhắc nhở, một số người tiếp thu, một số người lại hiểu lầm mình ác ý không cho đỗ nên nhiều lúc khó cảnh báo. Ở đây tôi đã chứng kiến 2 vụ tai nạn đường sắt”.
Trước đó, hồi 13 giờ 05 phút ngày 30/6/2023 cũng tại Km13+00 đã xảy ra một vụ tai nạn tương tự. Đoàn tàu A4801 do đầu máy 717 kéo 11 xe/565,7 tấn đang chạy đến địa bàn phường Cổ Nhuế 2 đã va phải xe ô tô BKS 30E-282 66 đỗ vi phạm khổ giới hạn đường sắt làm ô tô bị đẩy đi một đoạn khoảng 25m. Đầu máy bị móc vào đuôi ô tô (trong xe không có người). Sự cố khiến bế tắc chính tuyến, chậm tàu 60 phút.
Hiện trường vụ va chạm giữa tàu hàng và xe ô tô ngày 30/6/2023.
Ông Phạm Anh Tuấn - Phó Giám đốc Chi nhánh khai thác đường sắt Hà Nội cho biết: “Trên tuyến vành đai Bắc Hồng - Văn Điển dài 38km, từ Km12 - Km13 thuộc khu vực phường Cổ Nhuế 2 có nguy cơ tai nạn cao. Năm 2017 và năm 2023 cũng xảy ra vụ việc tương tự như vụ tai nạn ra ngày 5/6 vừa qua”.
Thực chất phạm vi xảy ra các tai nạn này là đất quy hoạch của ngành đường sắt để phục vụ thi công đường đôi khổ 1435mm. Tuy nhiên, hiện nay chưa thi công nên là khoảng đất trống. Thời gian trước các hộ dân đổ đất tạo thành đường to rồi dần dần đổ bê tông tạo thành một con đường. Ngành đường sắt đã có các văn bản gửi địa phương và báo cáo Cục Đường sắt để kiến nghị giải quyết tuy nhiên qua đến nay vẫn chưa dứt điểm”.
Nâng cao ý thức người dân
Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, các vụ tai nạn giao thông đường sắt xảy ra trong phạm vi Chi nhánh khai thác đường sắt Hà Nội quản lý chủ yếu do ý thức của người dân không chấp hành đầy đủ quy định pháp luật. Ví dụ, qua vị trí đường ngang không quan sát, đi bộ qua đường sắt, để xe ô tô vi phạm vào khổ giới hạn giao thông đường sắt...
Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cũng công bố số điện thoại đường dây nóng 036 911 81 18 để các tổ chức, cá nhân phối hợp cung cấp thông tin về sự cố, tai nạn giao thông đường sắt, góp phần đảm bảo an toàn tàu chạy.
Thời gian qua, ngành Đường sắt đã phối hợp với các địa phương triển khai Quyết định số 358/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch 216/KH-UBND năm 2020 của UBND TP Hà Nội về việc đảm bảo trật tự hành lang an toàn giao thông đường sắt. Qua đó đã thu hẹp và xóa bỏ nhiều lối đi tự mở, xây dựng khu vực đường gom đảm bảo an toàn cho người dân.
Tình hình tai nạn giao thông và sự cố tai nạn đường sắt khu vực Hà Nội những năm qua có chiều hướng giảm, đáp ứng tiêu chí giảm 5% số vụ tai nạn mỗi năm của ngành đường sắt, tuy nhiên vẫn không thể chủ quan.
Theo quy định, hành lang an toàn giao thông đường sắt mỗi bên 8,6m, khi các vụ tai nạn giao thông đường sắt xảy ra do người dân vi phạm khổ giới hạn đường sắt, ngoài chịu trách nhiệm phạt vi phạm hành chính theo luật giao thông đường bộ người dân còn phải bồi thường thiệt hại khi làm hư hỏng đầu máy toa xe, cầu đường, hệ thống thông tin tín hiệu, trang thiết bị đường sắt; bồi thường thiệt hại về chậm tàu khi xảy ra tai nạn làm phá vỡ biểu đồ chạy tàu.
Qua vụ việc vi phạm đỗ xe vào khổ giới hạn đường sắt khiến các vụ tai nạn diễn ra cùng một vị trí, Chi nhánh khai thác đường sắt Hà Nội kiến nghị địa phương tăng cường công tác tuyên truyền tới các hộ dân sinh sống tại khu vực đường sắt nắm bắt và thực hiện nghiêm Luật Đường sắt. Bên cạnh đó, nâng cao ý thức tinh thần trách nhiệm của mỗi người dân trong công tác kiểm tra, hỗ trợ lẫn nhau nhằm đảm bảo an toàn giao thông đường sắt nói chung.
Chính quyền địa phương cũng cần xem xét để xây dựng hàng rào ngăn cách phạm vi của đường sắt với đường phục vụ người dân. Đối với tuyến đường vi phạm khổ giới hạn đường sắt đề nghị đóng cọc ngăn các phương tiện vào khu vực.
Hiện nay, song song với việc xóa các lối đi tự mở, ngành Đường sắt đang tích cực phối hợp với các địa phương để tuyên truyền nâng cao kiến thức Luật Đường sắt cho người dân, không ném đất đá lên các đoàn tàu.
Ngoài ra, khi phát hiện sự cố tức thời, người dân có thể làm các biện pháp để giúp tàu sớm nhận biết và dừng lại để tránh xảy ra tai nạn. Như vụ việc ngày 5/6 tại phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm khi nghe thấy tiếng còi tàu vào đoạn đường cong và phát hiện nguy cơ va chạm, người dân có thể chạy về phía đầu đoàn tàu, giữ khoảng cách an toàn và làm các tín hiệu để ban lái tàu có biện pháp dừng tàu kịp thời. Ví dụ buổi tối là ánh đèn đỏ, ban ngày có thể dùng cờ đỏ, hoặc quay tay tạo hình vòng tròn để cảnh báo…
Huyền Sâm