 |
| Đường sắt đô thị sẽ là công cụ chủ đạo để chuyển đổi giao thông xanh |
Rõ lộ trình, điều kiện
Lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, trong phiên họp ngày 26/11 vừa qua, HĐND TP Hà Nội đã thông qua Tờ trình Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND ngày 12/12/2024 quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn Thủ đô (thực hiện điểm b khoản 2 Điều 28 Luật Thủ đô). Đây là bước đi rất quan trọng, cụ thể hóa hơn nữa quyết tâm chuyển đổi xanh giao thông, xây đựng Thủ đô xanh, văn minh, hiện đại của TP”.
Nghị quyết đã nêu rõ những quy định về tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; các biện pháp được áp dụng trong vùng phát thải thấp theo lộ trình phù hợp trên địa bàn Thủ đô. HĐND TP cũng quyết nghị các biện pháp, khu vực thực hiện xây dựng vùng phát thải thấp theo lộ trình cụ thể đến từng năm. Bao gồm các giai đoạn: năm 2026 - 2030, từ ngày 1/7/2026 sẽ thực hiện vùng phát thải thấp thí điểm tại một số khu vực trong Vành đai 1 thuộc 9 phường: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
Từ ngày 1/1/2028, thực hiện quy định vùng phát thải thấp tại 14 phường, gồm 9 phường nêu trên và 5 phường giữa Vành đai 1 với Vành đai 2 là” Láng, Đống Đa, Kim Liên, Bạch Mai, Vĩnh Tuy.
Từ ngày 1/1/2030, thực hiện quy định vùng phát thải thấp với 14 phường từ Vành đai 2 trở vào cùng với 22 phường xã mở rộng đến Vành đai 3 gồm: Phú Thượng, Xuân Đỉnh, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Yên Hòa, Thanh Xuân, Khương Đình, Định Công, Phương Liệt, Tương Mai, Hoàng Mai, Vĩnh Hưng, Long Biên, Phúc Lợi, Việt Hưng, Bồ Đề, Phù Đổng, Đông Anh, Thư Lâm, Phúc Thịnh, Vĩnh Thanh, Nội Bài.
Từ sau năm 2030, các khu vực thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải được xác định tại Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; khu vực thường xuyên xảy ra UTGT; hoặc có chỉ số chất lượng không khí thấp dưới dưới mức trung bình tiêu chuẩn cũng sẽ được áp dụng quy định vùng phát thải thấp.
Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Lê Trung Hiếu nhận định, đây là một lộ trình đã rõ ràng, cụ thể hơn bao giờ hết, cho thấy quyết tâm của và sự đồng thuận của chính quyền cũng như Nhân dan TP Hà Nội, hướng tới chuyển đổi xanh giao thông. “Nghị quyết cũng đã quy định rất rõ về điều kiện tổ chức, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; quy trình lập đề án, trách nhiệm của các cơ quan liên quan... Qua đó các sở, ngành địa phương đã có định hướng rõ ràng, công thức cụ thểm, cứ theo đó tiến hành mà không cần phải thông qua các bước thủ tục phức tạp hơn nữa” - ông Lê Trung Hiếu nói.
Ông Trần Đình Minh (phường Hà Đông) chia sẻ: “Như vậy là sau rất nhiều năm bàn thảo, nhùng nhằng, cuối cùng Hà Nội cũng đã khung pháp lý gần như đầy đủ cho việc hạn chế xe cơ giới cá nhân, đặc biệt là xe xăng dầu. Với lộ trình từ nay đến năm 2030 như Nghị quyết của HĐND TP tôi cho rằng sẽ khả thi và phù hợp với sức dân”.
Giám đốc Công ty TNHH Bộ Thịnh Phát 80 Nguyễn Đăng Khải thì cho rằng, việc cấm xe kinh doanh vận tải chạy bằng xăng dầu vào khu vực trung tâm TP trước mắt cũng sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của DN. “Tuy nhiên chúng tôi đã có thời gian rõ ràng để chuẩn bị chuyển đổi. Chủ trương đúng, làm lợi cho Nhân dân và xã thì DN cần phải tiên phong chấp hành. Chúng tôi sẽ cố gắng nhanh nhất chuyển đổi để thích ứng với quy định mới. Mong mỏi lớn nhất là các chính sách hỗ trợ DN cũng như người dân chuyển đổi phương tiện xanh sẽ ngày càng được củng cố, hiệu quả hơn” - ông Nguyễn Đăng Khải nói.
Phát triển đồng bộ vận tải công cộng
Về các biện pháp áp dụng trong vùng phát thải thấp, Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội được thông qua ngày 26/11 nêu rõ, gồm: phát triển hạ tầng giao thông nhằm hỗ trợ cho chuyển đổi phương tiện; phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng (VTHKCC); khuyến khích sử dụng các loại xe cơ giới thân thiện với môi trường…. Rà soát, bố trí hợp lý các điểm dừng đỗ, điểm trung chuyển phục vụ kết nối giữa mọi loại hình VTHKCC, các điểm giao thông tĩnh với phương tiện giao thông cá nhân.
Đồng thời không đầu tư mới, hạn chế đăng ký mới phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt đối với các phương tiện thuộc sở hữu của tổ chức. Cấm lưu thông các xe tải có khối lượng toàn bộ trên 3,5 tấn sử dụng nhiên liệu hóa thạch đi vào vùng phát thải thấp. Cấm xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch kinh doanh trên nền tảng công nghệ kết lưu thông trong vùng phát thải thấp; cấm xe mô tô, xe gắn máy khác lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực.
Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Lê Trung Hiếu nhận định, muốn hạn chế xe cá nhân nói chung và xe xăng dầu nói riêng, điều kiện quan trọng nhất là phát triển hệ thống VTHKCC đa đạng, năng lực cao, đủ đáp ứng nhu cầu của Nhân dân, nhất là đường sắt đô thị. Biện pháp này đã được xác định trong nội dung của Nghị quyết HĐND TP mới thông qua. “Hà Nội đã có Đề án tổng thể phát triển đường sắt đô thị; điều chỉnh, nâng cao năng lực xe buýt… Và các Đề án này được triển khai song song, đồng bộ với lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp, nên chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng, VTHKCC sẽ thay thế tốt phương tiện giao thông cá nhân, xe “xanh” sẽ lấp đầy khoảng trống xe xăng dầu để lại” - ông Lê Trung Hiếu nói.
Các chuyên gia cho rằng, một điểm mới trong Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội lần này là đã quy định rõ việc phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng, phải đi đôi với đầu tư xây dựng hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau thải bỏ, bảo đảm yêu cầu về môi trường và an toàn PCCC. Điều đó cho thấy Hà Nội không chỉ tập trung vào phát triển “nóng” mà còn có sự chuẩn bị chu toàn cho đảm bảo môi trường bền vững, toàn diện. Việc xử lý pin xe điện với hai yêu cầu bức thiết là: đảm bảo an toàn PCCC; và không gây ô nhiễm sau thải bỏ đang được các nước trên thế giới rất quan tâm. Hà Nội cần có những biện pháp rõ ràng với những mục tiêu này để đảm bảo chuyển đổi “xanh” giao thông một cách an toàn; khuyến khích được người dân tự nguyện tham gia, ủng hộ.
Nghị quyết cũng khuyến khích UBND các xã, phường tại Thủ đô tự nghiên cứu, đề xuất, lập vùng phát thải thấp trên địa bàn mình. Lộ trình thực hiện các biện pháp trong vùng phát thải thấp được quy định chi tiết tại đề án trình HĐND TP thông qua, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Việc phân cấp, phân quyền rõ nét sẽ trở thành động lực để các địa phương cùng bắt tay lập những vùng “xanh” đô thị, tháo gỡ nhiều vướng mắc về thủ tục, trình tự pháp lý, đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi “xanh”.
Đặng Sơn