 |
| Lực lượng chức năng kiểm tra lái xe taxi ở Bạc Liêu - Ảnh: Hồng Thủy |
Khung cảnh hoang tàn, đau đớn đến cùng cực khi 3 người tử vong tại chỗ, 1 người tử vong trên đường đến viện, 18 người bị thương, hơn 20 chiếc xe máy cùng đồ đạc các nạn nhân vỡ tung tóe trên đường…
Nỗi đau mang tên TNGT ập đến quá nhanh, chỉ trong vài chục giây đã cướp đi mạng sống của biết bao con người, khiến bao gia đình đau đớn mất đi người thân, những đứa trẻ mãi mãi mất cha, mất mẹ. 8 tiếng sau khi gây ra vụ TNGT kinh hoàng, lái xe Hiếu mới tới cơ quan công an trình diện. Và kết quả xét nghiệm máu 2 lần của lái xe Hiếu lại một lần nữa khiến dư luận bàng hoàng khi lái xe xe container này dương tính với heroin và trong máu có nồng độ cồn cao.
Vụ TNGT kinh hoàng này là lời cảnh báo mới nhất về tình trạng lái xe sử dụng ma túy, rượu bia gây nên thảm họa khi tham gia giao thông. Bởi quy định kiểm tra sức khỏe định kỳ lái xe, trong đó có nội dung test ma túy và giám sát hành trình xe lưu thông dù đã có, nhưng hầu hết bị ngó lơ.
Rất nhiều DN vận tải thực hiện quy định này kiểu đối phó, như đến thời hạn thì yêu cầu lái xe tự đi kiểm tra sức khỏe, nộp giấy khám về; hoặc chỉ định một cơ sở y tế rồi để lái xe tự đến khám, tự mang kết quả về. Trong khi đó, đa phần cơ quan quản lý cũng chỉ kiểm tra giấy khám sức khỏe lái xe trên giấy tờ, sổ sách của doanh nghiệp vận tải.
Vì thế, mới có câu chuyện “lái xe Hiếu hai mặt” khi công ty chủ quản của chiếc container này không hề biết lái xe Hiếu nghiện ngập. Còn trong mắt chủ xe, đồng nghiệp, đây vẫn là một lái xe chăm chỉ, hết lòng vì gia đình, chưa từng có biểu hiện nghiện hút. Để đến khi TNGT xảy ra, chủ xe cũng lao đao, khốn đốn trước trách nhiệm thăm hỏi, bồi thường cho các nạn nhân, và nguy cơ liên đới trách nhiệm cao vì giao xe cho người sử dụng ma túy cầm lái.
Từng tham gia kinh doanh vận tải hành khách tuyến Nam - Bắc, một chủ xe ở huyện Hải Hậu, Nam Định đã bán xe, mất nhiều tài sản để bồi thường cho các nạn nhân trong 1 vụ TNGT do xe của DN gây ra, dù nguyên nhân tai nạn được xác định do lỗi của lái xe. Người chủ xe đen đủi ấy ngậm ngùi rút kinh nghiệm: Lái xe là một phần sống còn của DN. Lái xe ẩu, gây TNGT thì DN chỉ có nước phá sản.
Nhưng thực tế, hiện nhiều chủ DN vận tải chỉ chú ý đến lợi nhuận mà sao nhãng việc quản lý đội ngũ lái xe. Vẫn còn đó tình trạng DN khoán trắng cho lái xe, khiến họ vì lợi nhuận mà xem nhẹ đảm bảo ATGT trên đường. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp còn ép doanh thu, lợi nhuận và để mặc lái xe tự tung, tự tác trên đường.
Còn các trung tâm đào tạo GPLX, dường như chỉ chú ý đến việc làm sao người học điều khiển được chiếc ôtô chạy trên đường mà ít quan tâm đến việc hình thành nhân cách và nếp sống văn hóa khi tham gia giao thông. Cộng hưởng các yếu tố ấy, chính là lý do để các lái xe vi phạm giao thông, gây ra biết bao vụ TNGT thảm khốc hàng ngày, hàng giờ.
Một DN vận tải muốn phát triển bền vững, phải có 1 đội ngũ lái xe khỏe mạnh, có kỹ năng, chấp hành đúng pháp luật TTATGT. Để làm được điều đó, DN sau khi có sự tuyển chọn, phải định kỳ kiểm tra sức khỏe đội ngũ lái xe với sự giám sát của DN, của cơ quan chức năng; không ép lái xe chạy quá giờ; theo dõi sát sao thiết bị giám sát hành trình… Còn các địa phương, muốn kéo giảm vi phạm TNGT từ sự chủ quan của lái xe, thì mô hình Hải Dương là một ví dụ hiệu quả cần nhân rộng.
Đã 5 năm nay, hàng năm, Ban ATGT tỉnh Hải Dương đều đứng ra chủ trì, chi kinh phí để tổng kiểm tra, test ma túy toàn bộ lái xe kinh doanh vận tải tại một cơ sở y tế uy tín với sự giám sát của lực lượng công an chuyên ngành. Vì thế, chuyện DN, lái xe lơ là, đối phó với quy định này là khó có thể xảy ra.