Có nên nới lỏng quy định thời gian với lái xe kinh doanh vận tải?

Tác động rõ rệt

Vừa qua, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đã có kiến nghị lên Chính phủ, đề xuất điều chỉnh tổng tăng thời gian lái xe trong tuần của tài xế ô tô kinh doanh vận tải

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 64, Luật Trật tự An toàn giao thông đường bộ: “Thời gian lái xe của người lái xe ô tô không quá 10 giờ/ngày và không quá 48 giờ/tuần; lái xe liên tục không quá 4 giờ và bảo đảm các quy định có liên quan của Bộ luật Lao động.”

Phía Hiệp hội Vận tải ô tô tô Việt Nam lý giải, với thực trạng hệ thống giao thông đường bộ Việt Nam hiện nay, bao gồm hạ tầng đường bộ, hệ thống báo hiệu đường bộ, quy định về tổ chức giao thông và mật độ phương tiện, tổng số giờ lái xe của người lái xe khoảng 60 - 65 giờ/tuần đối với vận tải đường ngắn (dưới 300km) và trên 65 giờ/tuần đối với vận tải đường dài (trên 300km).

Chính vì vậy việc khống chế tài xế xe kinh doanh vận tải không được lái xe quá 48 giờ/tuần là chưa phù hợp với thực tế. Quy định này làm cho giá cước vận tải tăng ước tính khoảng 20% - 25%, dẫn đến làm tăng chi phí logistics vận tải lên khoảng 10% - 11% và làm giảm sức cạnh tranh của cả nền kinh tế Việt Nam.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Đỗ Văn Bằng cho rằng, không chỉ các DN vận tải bị ảnh hưởng, mà cả DN sản xuất, thương mại liên quan cũng sẽ gặp khó khăn do chi phí vận chuyển tăng cao. Hơn nữa, quy định lái xe không quá 48 giờ/tuần có thể khiến người lái xe bị giảm 20% - 30% thu nhập do giảm giờ làm việc.

Nhiều tài xế xe kinh doanh vận tải tỏ ra lo ngại khi quy định mới về tổng thời gian lái xe trong tuần được áp dụng. Anh Nguyễn Đăng Dũng (xã Cao Viên, huyện Thanh Oai) cho biết: “Với thời gian lái xe khoảng 10 giờ/ngày, 60 giờ/tuần, thu nhập của tôi hiện nay vào khoảng 20 triệu/tháng, vừa đủ đóng góp, lo cho gia đình. Nếu giảm giờ làm, thu nhập sụt theo khoảng 25%, không chỉ tôi mà cả gia đình sẽ phải đối diện với những khó khăn không nhỏ”.

Ông Nguyễn Đăng Khải - Giám đốc Công ty TNHH Bộ Thịnh Phát 80 chia sẻ, ví dụ với cùng một khối lượng hàng hóa, trước đây DN có thể vận chuyển hết trong 1 tuần với khoảng 300 giờ lái xe của 5 tài xế, thì nay phải thuê 6 tài xế, chi phí đội lên 20% cả về nhân công lẫn nhiên liệu, khấu hao phương tiện… “Đơn vị thuê vận chuyển hiện chưa thống nhất tăng giá cước trong khi chúng tôi vẫn phải chi phí thêm, lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng” - ông Nguyễn Đăng Khải nói.

Có thể thấy, việc giảm tổng số giờ lái xe trong tuần của tài xế kinh doanh vận tải đang mang lại những khó khăn rõ rệt, thực tế cho DN và người lao động. Nhiều chuyên gia đồng tình với Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam khi cho rằng tác động từ quy định này sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế, bởi vận tải đường bộ đang cung ứng khoảng 20 - 30% khối lượng dịch vụ toàn thị trường.  

An toàn nhưng phải phù hợp

Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng nhận định, quy định tổng số giờ lái xe trong tuần ở mức thấp như tại Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ nhằm hướng đến mục tiêu cao nhất là giữ gìn an toàn giao thông. Trên thực tế thời gian qua rất nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng có nguyên nhân trực tiếp do tài xế xe kinh doanh vận tải không làm chủ được tay lái. Có trường hợp do lái xe quá nhiều dẫn đến mệt mỏi, ngủ gật, thậm chí đột quỵ.

“Tuy nhiên, khống chế thời gian lái xe trong tuần mức thấp như hiện nay, chỉ với 48 giờ/tuần cần xem xét lại liệu đã phù hợp hay chưa. Mức này có thể nói là rất thấp so với nhiều nước trên thế giới, và tất yếu sẽ làm phát sinh chi phí cho DN, giảm thu nhập cho người lái xe, gây nên nhưng tác động không mong muốn cho cả nền kinh tế” - ông Nguyễn Mạnh Thắng nói.

Phía Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đã kiến nghị Chính phủ xem xét, điều chỉnh thời gian lái xe của người lái xe ô tô kinh doanh vận tải lên 70 giờ/tuần, bằng với mức cao nhất theo các quy định của các nền kinh tế Mỹ, EU và Nhật Bản. Đồng thời kiến nghị với các cơ quan chức năng chỉ xử phạt theo Nghị định 168/2024/NĐ - CP đối với các hành vi vượt quá thời gian lái xe liên tục trong ngày, trong tuần trên 10% so với quy định.

Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng đề nghị tính thời gian lái xe cộng dồn một lần, trong ngày và trong tuần ở tốc độ tối thiểu 15km/giờ để loại bỏ những tình huống tắc đường kéo dài thường xuyên xảy ra ở các đô thị và trên hệ thống đường bộ Việt Nam; tạm thời chưa áp dụng quy định về thời gian lái xe khi lưu thông trên các đường cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ.

Ông Đỗ Văn Bằng cho rằng, lý giải nêu trên là có cơ sở. Ví dụ như với Hà Nội, một trong những đô thị lớn, vận tải chủ yếu dựa vào hệ thống đường bộ, thường xuyên đối diện với nguy cơ ùn tắc giao thông cao, thật khó để người lái xe đảm bảo được hành trình đúng như dự kiến.

Nhiều thời điểm, chỉ đi trong một khu vực nội đô, hay từ nội đô ra ngoại thành đã mất từ 1 - 2 tiếng đồng hồ, hoặc hơn cho vài cây số, thời gian còn lại không đủ cho tài xế hoàn thành hành trình. Nếu cứ áp dụng cứng nhắc theo quy định số giờ lái xe mỗi ngày, mỗi tuần tại Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ, có thể DN vận tải còn phải thuê gấp đôi số lượng lái xe hiện có. Vấn đề khó khăn hơn nữa là muốn thuê thêm cũng chưa chắc đã tìm được nhân lực đáp ứng yêu cầu cũng như kỳ vọng.

Các chuyên gia cho rằng, về phía Chính phủ cần lắng nghe ý kiến phản hồi từ DN vận tải, người lao động, giao các cơ quan chuyên trách xem xét, nghiên cứu kỹ lưỡng lại quy định về thời gian lái xe của tài xế xe kinh doanh vận tải.

Bên cạnh đó, các DN vận tải cũng phải tự mình tích cực làm tốt công tác giáo dục, tuyên, truyền pháp luật về giao thông cho tài xế; quan tâm hơn nữa đến người lao động để đảm bảo mỗi hành trình đều an toàn, trọn vẹn. Mặt khác, các DN cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, vận hành để nâng cao hiệu quả, giảm chi phí, giảm thời gian hành trình, qua đó gia tăng lợi nhuận thực tế.