 |
| Vận tải công cộng phải hướng tới kết nối đa phương thức |
Nhiều chuyên gia cho rằng, Hà Nội cần đưa ra những giải pháp để kết nối đa phương thức, nhằm tối ưu hệ thống vận tải hành khách công cộng (VTHKCC), gia tăng tính hấp dẫn và tiện dụng đối với người dân. Đa phương thức không chỉ là có nhiều loại hình VTHKCC, mà cần phải liên thông thực sự các loại hình này với nhau bằng một tấm vé duy nhất.
Hà Nội hiện đã có hệ thống VTHKCC đa dạng với sự góp mặt của đường sắt đô thị, xe buýt, xe đạp công cộng, taxi… Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng hệ thống đó chưa thể xem là VTHKCC đa phương thức bởi còn rời rạc, thiếu sự chặt chẽ trong kết nối, chuyển đổi giữa các loại hình.
Giảng viên trường Đại học GTVT Vũ Anh Tuấn chia sẻ, GTVT đa phương thức là một dạng tổ chức vận tải phối hợp nhiều phương thức với nhau, trong mỗi một phương thức lại có thể phối hợp nhiều phương tiện. “Nói một cách dễ hiểu thì hành khách chỉ cần một tấm vé để sử dụng tất cả các loại hình VTHKCC gọi là vận tải đa phương thức. Hình thức này đòi hỏi các loại hình vận tải phải liên thông, kết nối chặt chẽ với nhau” - ông Vũ Anh Tuấn nói.
Các phương thức vận tải được kết nối có thể là VTHKCC hay phương tiện cá nhân. Ví dụ như ĐSĐT của Hà Nội hiện chỉ có 2 tuyến và kết nối với nhau khá rời rạc, bị cô lập nên chưa phát huy được hiệu quả tối đa. Liên kết giữa ĐSĐT với những loại hình khác cũng chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.
Đồng quan điểm, chuyên gia giao thông, thạc sĩ Đỗ Cao Phan cho rằng, một trong những yếu tố quyết định hiệu quả của hệ thống VTHKCC là sự kết nối nội tại giữa các phương thức hoặc giữa các tuyến khác nhau của cùng một phương thức. Hà Nội hiện đã có các hầu hết các phương thức GTVT bao gồm cả VTHKCC nhưng sự liên thông giữa các loại hình này chưa được hình thành rõ nét, chưa phát huy được tối đa sự thuận tiện, hiệu quả để thu hút người dân, giảm thiểu chi phí xã hội.
Mối liên kết giữa các loại hình GTVT của Hà Nội đã cho thấy những bất cập tồn tại nhiều năm qua. Người dân hoặc sử dụng xe cá nhân để di chuyển thường xuyên, hoặc chỉ sử dụng VTHKCC khi có những điều kiện lý tưởng nhất. Phần lớn người dân thiếu thông tin, không biết cách thức, hoặc không tin vào hiệu quả của kết nối đa phương thức, không sử dụng kết hợp nhiều loại hình GTVT để di chuyển. Chính vì vậy Hà Nội cần có kịch bản vận tải tích hợp rõ nét, thuyết phục được người dân không ngần ngại sử dụng VTHKCC với kết nối đa phương thức, để giảm thiểu tỷ lệ sử dụng xe cá nhân cho những chuyến đi mỗi ngày.
Muốn có kết nối đa phương thức trong VTHKCC và GTVT nói chung phải có các điểm trung chuyển đa phương thức. Điểm trung chuyển đa phương thức là các không gian công cộng được chỉnh trang ở xung quanh các bến tàu, nhà ga nơi được xác định sẽ hình thành kết nối trung chuyển các phương thức. Xây dựng các điểm trung chuyển đa phương thức là nền tảng để đảm bảo sử dụng hiệu quả VTHKCC.
Ông Vũ Anh Tuấn cho rằng, Quy hoạch là công cụ quan trọng nhất để tạo nên kết nối đa phương thức, tối ưu hiệu quả cho mạng lưới GTVT nói chung và VTHKCC nói riêng. Quy hoạch còn là cơ sở pháp lý để xây dựng vận tải tích hợp đa phương thức. Hà Nội đã có Quy hoạch GTVT đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nhưng thực tế cho thấy có những bất cập cần phải được điều chỉnh cho phù hợp.
Và ĐSĐT cần giữ vai trò chủ đạo trong mục tiêu kết nối đa phương thức VTHKCC của Hà Nội. ĐSĐT là xương sống, các loại hình vận tải, giao thông công cộng khác phải được tích hợp vào nó. Mục tiêu là người dân chỉ cần một thủ tục để sử dụng bất kỳ loại hình VTHKCC nào đi đến ĐSĐT và từ đó đến đích. Vị chuyên gia này cho rằng, muốn làm được như vậy, Hà Nội cần nhanh chóng hoàn thiện từ quy hoạch chung đến quy hoạch chuyên ngành để có một kịch bản phát triển đồng bộ, thống nhất, rõ ràng, ưu tiên cho VTHKCC và ĐSĐT. Bên cạnh đó cần ứng dụng công nghệ để thiết kế hạ tầng kết nối thông tin thời gian thực; tối ưu hóa chuyến đi theo mục tiêu cân bằng lợi ích…
Thế Hà