Nâng cao chất lượng, hiệu quả chiếu sáng đô thị

Hệ thống chiếu sáng thông minh tiết kiệm điện tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, Hà Nội.

Diện mạo chiếu sáng đô thị

Với mục tiêu hướng đến là TP thông minh, thời gian qua TP Hà Nội đã quan tâm dành nhiều nguồn lực đầu tư cho chiếu sáng công cộng, từng bước đầu tư, lắp đặt hệ thống chiếu sáng hiện đại, tạo bộ mặt đô thị thông minh.

Hệ thống chiếu sáng công cộng thuộc những tuyến phố có tên tại 12 quận nội thành đã được TP giao cho Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP Hà Nội (trực thuộc Sở Xây dựng TP Hà Nội) quản lý. Đối với chiếu sáng ngõ xóm giao cho UBND các quận, huyện thị xã quản lý.

Từ khi hệ thống chiếu sáng được phân cấp cho địa phương quản lý đã tạo một “luồng gió mới” trong đổi mới sáng tạo cho hệ thống chiếu sáng. Tại quận Ba Đình, từ đầu tháng 5/2024 tới nay, hàng chục công nhân của Công ty TNHH Một thành viên Chiếu sáng đô thị (HAPULICO) đang tích cực thực hiện thay thế hơn 4.200 bóng điện sợi đốt công nghệ cũ bằng đèn LED có kết hợp sử dụng năng lượng mặt trời.

Đi kèm với đó là hệ thống tủ điều khiển dàn bóng đèn trên bằng công nghệ tiên tiến thông minh qua tín hiệu không dây cho từng đèn và cụm đèn tại các ngõ ngách, đường nội bộ trong khu dân cư và một số sân chơi trong khu dân cư.

Đề cập đến ưu điểm của hệ thống đèn chiếu sáng thông minh, Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến cho biết, việc sử dụng đèn LED tiết kiệm năng lượng kết hợp với khả năng điều chỉnh cường độ sáng tự động giúp hệ thống chiếu sáng thông minh tiết kiệm đáng kể lượng điện năng tiêu thụ, có thể từ 50% đến 70% lượng điện tiêu thụ so với hệ thống chiếu sáng truyền thống; giảm lượng khí thải CO2 và các khí nhà kính khác ra môi trường.

Cầu Nhật Tân lung linh, huyền ảo dưới hệ thống chiếu sáng bằng đèn Led.

Đáng chú ý, nhờ khả năng chiếu sáng đồng đều, không có điểm tối và cường độ sáng linh hoạt, tự động điều chỉnh theo mật độ giao thông và điều kiện môi trường, hệ thống chiếu sáng thông minh giúp người tham gia giao thông dễ dàng quan sát, giảm nguy cơ tai nạn, nhất là vào ban đêm khi thời tiết xấu.

Hệ thống này tạo ra môi trường an toàn và thoải mái hơn cho người dân đô thị; đồng thời hệ thống chiếu sáng thông minh tự động hóa quy trình điều khiển và giám sát, giảm số nhân công vận hành. Đèn LED có tuổi thọ cao, cho nên ít phải thay thế, giúp giảm được chi phí bảo trì. Khả năng cập nhật và nâng cấp từ xa cũng tiết kiệm thời gian và chi phí.

Đặc biệt, hệ thống quản lý trung tâm điều hành cho phép điều khiển và giám sát từng đèn riêng lẻ. Cán bộ vận hành có thể theo dõi các thông số chính của từng cột đèn, bóng đèn từ phòng điều khiển hoặc thông qua thiết bị di động.

Dữ liệu thu thập được phân tích xử lý, tính toán thống kê và dự báo mức tiêu thụ, trạng thái tuổi thọ của bóng đèn, điện áp, lỗi. Qua đó, có thể thay đổi từ quy trình bảo trì khắc phục sang quy trình bảo dưỡng dự phòng với mục tiêu tiết kiệm chi phí, thời gian bảo trì hệ thống.

Đổi mới sáng tạo cho hệ thống chiếu sáng đô thị

UBND TP Hà Nội cho biết, ngày 7/5/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020 – 2025. Theo đó, UBND TP Hà Nội chỉ đạo Sở Xây dựng, phối hợp với Công ty HAPULICO cùng các quận, huyện từng bước tiến hành thay thế từ bóng đèn sợi đốt sang đèn LED tiết kiệm năng lượng, song vẫn đảm bảo ánh sáng trên các tuyến phố.

Đồng thời chỉ đạo, các cơ quan chức năng liên quan của TP ứng dụng các thiết bị hiện đại, thông minh trong chiếu sáng công cộng nhằm tiết kiệm điện năng; số hóa công tác quản lý hệ thống chiếu sáng công cộng; xây dựng, nâng cấp hệ thống chiếu sáng trên địa bàn các huyện, thị xã.

Quán triệt tinh thần này, Hapulico cũng đang kết hợp với các một số đơn vị có uy tín triển khai thử nghiệm các công nghệ mới thông minh như: lắp đặt thử nghiệm một số đèn chiếu sáng tiết kiệm điện thông minh trên phố Trần Hưng Đạo; lắp đặt thử nghiệm Hệ thống chiếu sáng sử dụng năng lượng mặt trời, năng lượng gió tại đường Nguyễn Đình Thi, nút giao thông Phạm Hùng - Trần Duy Hưng; lắp đặt tủ điều khiển chiếu sáng từ xa tự động tới từng tuyến đường…

Màn trình diễn 3D mapping tại Ô Quan Chưởng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH một thành viên Chiếu sáng và Thiết bị đô thị (Hapulico) Nguyễn Anh Tuấn nhìn nhận, thời gian tới, Hà Nội sẽ tiếp tục mở rộng kết nối trung tâm điều khiển từ 70% hiện nay lên 100% tủ điện chiếu sáng hiện có, cũng như đầu tư các công nghệ, giải pháp điều khiển đến từng đèn trên các tuyến phố có khả năng tích hợp chung vào Trung tâm điều hành thông minh của TP.

Các cột đèn chiếu sáng đa năng cho phép tích hợp các hệ thống Internet vạn vật (IoT) khác của TP như cảm biến thông minh, camera giao thông, biển báo giao thông, các thông số môi trường… cũng sẽ được lắp đặt. Hệ thống được đánh giá là hiện đại, thông minh bậc nhất được lắp đặt tại Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung.

Trưởng phòng Hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng Hà Nội) Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, giải pháp được TP đặt ra là: xây dựng và phê duyệt đồ án Quy hoạch cấp điện và chiếu sáng đô thị TP giai đoạn 2023 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nghiên cứu tích hợp khi lập Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô.

Đồng thời, mở rộng phạm vi hoạt động và từng bước nâng cấp trung tâm điều khiển chiếu sáng; xây dựng cơ sở dữ liệu, số hóa công tác quản lý hệ thống chiếu sáng công cộng TP; xây dựng, nâng cấp hệ thống chiếu sáng trên địa bàn các huyện, thị xã (44 công trình); lắp đặt bổ sung hệ thống chiếu sáng công cộng tại các ngõ, xóm trên địa bàn TP (khoảng 350km). Hà Nội cũng từng bước thay thế đèn phóng điện truyền thống bằng đèn LED trong hệ thống chiếu sáng công cộng...

Trước đó, UBND TP Hà Nội cũng đã ban hành Kế hoạch số 72/KH-UBND (ngày 7/3/2023) hướng tới mục tiêu bảo đảm chiếu sáng theo quy chuẩn, an toàn, hiệu quả và tiết kiệm điện; đạt tỷ lệ 100% đường đô thị, tối thiểu 80% ngõ, xóm được chiếu sáng; nâng cao chất lượng chiếu sáng công cộng đô thị, nghiên cứu và từng bước sử dụng năng lượng tái tạo trong chiếu sáng công cộng đô thị...