Theo Bộ GTVT, đường Hồ Chí Minh đoạn từ TP Cà Mau đến Mũi Cà Mau có đoạn từ TP Cà Mau đến thị trấn Năm Căn đi trùng QL1 nằm trong quy hoạch phát triển mạng lưới đường bộ cao tốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 1454/2021 với kế hoạch triển khai trước năm 2030.
Hiện trạng đoạn từ TP Cà Mau đến Năm Căn được khai thác với quy mô tương đương đường cấp IV - đồng bằng, mặt đường đá dăm láng nhựa; khoảng 12km đoạn qua thị trấn Năm Căn được khai thác với quy mô tương đương đường cấp III - đồng bằng; đoạn còn lại từ sau thị trấn Năm Căn đến Đất Mũi được khai thác với quy mô tương đương đường cấp V - đồng bằng, mặt đường đá dăm láng nhựa và nhiều đoạn thường xuyên bị ngập khi triều cường.
Theo kết quả nghiên cứu, Dự án đầu tư mở rộng Quốc lộ 1 đoạn thành phố Cà Mau - Năm Căn có chiều dài nghiên cứu khoảng 47,5km, quy mô đầu tư đạt tiêu chuẩn đường cấp 3 đồng bằng; bề rộng mặt cắt ngang 20,5/19,5m (riêng đoạn qua thành phố Cà Mau và thị trấn Năm Căn là 23/19m) gồm 4 làn xe cơ giới và 2 làn xe hỗn hợp. Dự án còn thực hiện mở rộng các cầu hiện tại phù hợp khổ nền đường, riêng cầu Tân Đức đầu tư xây dựng mới.
Dự án nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi có chiều dài tuyến nghiên cứu khoảng 58,5km, dự kiến đầu tư theo phương án toàn tuyến đạt tiêu chuẩn đường cấp 3 đồng bằng, bề rộng mặt cắt ngang 12/11m, một số đoạn qua đô thị đầu tư theo quy mô phù hợp hiện trạng và quy hoạch của địa phương; mặt đường bê tông nhựa đối với đoạn Km0-Km12, đoạn còn lại láng nhựa. Công trình cầu thiết kế vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép, khổ cầu phù hợp khổ nền đường.
Theo Bộ GTVT việc sớm triển khai đầu tư nâng cấp, mở rộng hoàn thiện đồng bộ đường Hồ Chí Minh đoạn từ TP Cà Mau đến Mũi Cà Mau là yêu cầu bức thiết, cần được địa phương cùng các bộ, ngành, địa phương liên quan quan tâm, phối hợp thực hiện.
Bộ GTVT đã giao Ban QLDA đường Hồ Chí Minh tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Trên cơ sở ý kiến của UBND tỉnh Cà Mau, kết luận của lãnh đạo Bộ GTVT và ý kiến thẩm định của các cơ quan tham mưu của Bộ GTVT, Ban QLDA đường Hồ Chí Minh đã cập nhật, hoàn chỉnh Báo cáo NCTKT trình thẩm định; cơ bản đủ điều kiện để trình Thủ tướng Chính phủ khi xác định được nguồn vốn đầu tư.
Bộ GTVT cũng đã làm việc trực tiếp với UBND tỉnh Cà Mau về nguồn vốn đầu tư và phương án triển khai. Theo đó, trường hợp xác định được nguồn vốn đầu tư dự án trong tháng 11/2024, Bộ GTVT sẽ thực hiện ngay việc trình thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư; với giả định được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư trong tháng 2, tháng 3/2025, Bộ GTVT dự kiến sẽ có thể hoàn thành, đưa vào khai thác các dự án cuối năm 2028.
Về phương án đầu tư và tổ chức thực hiện, đối với nhiệm vụ cơ quan chủ quản dự án, UBND tỉnh Cà Mau đề xuất Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT thực hiện, UBND tỉnh Cà Mau sẽ tập trung thực hiện công tác GPMB.
Các dự án đã được bố trí vốn chuẩn bị đầu tư (tổng số 2.958.000 đồng), nguồn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; hiện chưa có kế hoạch vốn các công tác tiếp theo.
Theo Bộ GTVT, các dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng QL1 và đường Hồ Chí Minh từ TP. Cà Mau đến Đất Mũi, tỉnh Cà Mau chưa có trong danh mục công trình, dự án dự kiến sử dụng vốn phát hành trái phiếu Chính phủ đang được Bộ GTVT đề xuất nên chưa xác định được nguồn vốn đầu tư. Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, các bộ, ngành liên quan phù hợp triển khai các thủ tục cần thiết để cân đối, bố trí vốn cho các dự án từ nguồn dự phòng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 hoặc nguồn vốn hợp pháp khác, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Trước mắt, Bộ GTVT sẽ tiếp tục chủ trì tổ chức thực hiện, UBND tỉnh Cà Mau phù hợp hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Cơ quan chủ quản dự án sẽ được Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định khi khi phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án.