Bảo đảm nguồn vật liệu cho các dự án trọng điểm giao thông

Thông báo nêu rõ, việc cung cấp cát của các chủ mỏ còn chậm, chưa đáp ứng tiến độ yêu cầu; các tỉnh chưa xác định được đủ nguồn cung cấp... làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án, nhất là dự án Cao tốc Bắc-Nam phía Đông đoạn Cần Thơ-Cà Mau đang phải thi công rất chậm do thiếu nguồn cát san lấp.

Để bảo đảm đủ vật liệu san lấp nền đường cho các công trình, dự án trọng điểm ngành Giao thông Vận tải khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ.

Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo chủ đầu tư và các nhà thầu rà soát lại tiến độ các dự án cao tốc thuộc trách nhiệm quản lý; phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban Nhân dân các địa phương điều phối hiệu quả hoạt động cung cấp vật liệu cát san lấp nền đường cho các dự án giao thông trọng điểm vùng Đồng bằng Sông Cửu Long theo quy định của pháp luật.

Thành lập Tổ công tác do lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải làm Tổ trưởng, có sự tham gia của lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, lãnh đạo các địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học... để tư vấn, hỗ trợ giải quyết những vấn đề vướng mắc về kỹ thuật, pháp lý; hướng dẫn khảo sát mỏ mới, khu vực có tiềm năng để hoàn thiện các thủ tục có liên quan.

Khẩn trương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành chức năng đánh giá toàn diện về việc sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp; lưu ý đánh giá kỹ yêu cầu về cơ lý, môi trường, hiệu quả kinh tế, hoàn thành trong quý 4 năm 2023.

Cùng với Ủy ban Nhân dân các địa phương và các cơ quan, đơn vị có liên quan giải quyết dứt điểm các tồn tại về giải phóng mặt bằng, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, đường điện... trong phạm vi tuyến cao tốc thuộc phạm vi quản lý.

Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn Ủy ban Nhân dân các địa phương xây dựng hệ thống quan trắc, đánh giá tác động môi trường tổng thể, làm cơ sở cấp phép khai thác mỏ trực tiếp cho nhà thầu thi công các dự án theo quy định của pháp luật; trường hợp nhà thầu không đủ năng lực khai thác mỏ thì có thể hợp tác với doanh nghiệp có đủ năng lực, kinh nghiệm khai thác theo quy định của pháp luật dân sự; nhà thầu thi công (được cấp có thẩm quyền giao mỏ vật liệu) phải chịu trách nhiệm toàn diện đối với việc sử dụng nguồn vật liệu đúng mục đích, đúng quy định của pháp luật.

Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng Sông Cửu Long báo cáo về thực tế triển khai, nhất là các vướng mắc làm chậm trễ trong cấp phép nâng công suất mỏ đang khai thác; gia hạn mỏ đã hết thời hạn khai thác; không giao được các mỏ mới (dù đã cắt giảm, đơn giản hóa trình tự, thủ tục); việc quản lý khai thác, sử dụng, điều phối nguồn vật liệu san lấp theo hướng ưu tiên tiến độ các dự án...

Chủ động phối hợp với Bộ Công an trong điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với doanh nghiệp khai thác có sai phạm; đồng thời phải có giải pháp tháo gỡ để các mỏ tiếp tục hoạt động, không làm ảnh hưởng đến tiến độ cung ứng vật liệu cho các dự án; lưu ý thực hiện tốt công tác giám sát để bảo vệ môi trường, chống sạt lở.

Xem xét phương án tận dụng nguồn vật liệu từ các dự án nạo vét, khơi thông luồng lạch, các cù lao, cồn cát giữa sông trên địa bàn để làm vật liệu san lấp phục vụ cho dự án cao tốc, trên cơ sở đánh giá kỹ tác động môi trường và dự án được duyệt theo quy định của pháp luật.

UBND các tỉnh, thành phố lập tổ công tác liên ngành của địa phương để giám sát hoạt động khai thác mỏ vật liệu để cung ứng cho các dự án cao tốc trọng điểm quốc gia, không để xảy ra việc sử dụng tài nguyên không đúng mục đích. Chỉ đạo các Sở: Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Giao thông Vận tải làm tốt hơn nữa vai trò tham mưu cho lãnh đạo địa phương khi thực hiện cơ chế đặc thù trong cấp phép, gia hạn, nâng công suất khai thác mỏ (trong đó có mỏ đã hết hạn nhưng vẫn còn trữ lượng hoặc hết thời kỳ quy hoạch).

Trong tháng 9 năm 2023 phải hoàn thành thủ tục đưa những mỏ mới vào hoạt động, thực hiện gia hạn, nâng công suất các mỏ hiện có hoặc đã hết hạn nhưng vẫn còn trữ lượng (nhất là các mỏ trên địa bàn tỉnh An Giang).

Trong năm 2023, phải hoàn thiện thủ tục cấp phép, khai thác theo cơ chế đặc thù đối với tất cả mỏ vật liệu phục vụ dự án cao tốc trọng điểm quốc gia theo đúng nghị quyết của Quốc hội. Tiếp tục rà soát các mỏ vật liệu trên địa bàn, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải đánh giá khả năng khai thác để cung cấp cho các dự án giao thông trọng điểm, giải quyết tình trạng thiếu hụt vật liệu san lấp tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.

Chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công phải xác định rõ trách nhiệm của mình, chủ động đề ra hướng giải quyết đối với việc chậm tiến độ, thiếu nguyên vật liệu san lấp, ảnh hưởng đến tiến độ, an toàn, chất lượng công trình...; xác định rõ nguyên nhân (do khâu khảo sát thiết kế, năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu thi công, thời tiết, thiên tai…) để có biện pháp xử lý kịp thời.

Đối với các dự án sắp triển khai, rà soát thiết kế kỹ thuật, nhất là thiết kế cao độ nền đường, phương án thi công để bảo đảm phòng ngừa nguy cơ sạt lở, sụt lún, ngập úng, tác động xấu đến môi trường tại các khu vực chưa có đánh giá đầy đủ về địa chất, thủy văn... Nhất là đối với đặc thù ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long có mùa nước nổi, nên việc thiết kế cao độ nền đường, hệ thống cống thoát nước phải vừa bảo đảm không bị ngập khi lũ về, vừa duy trì khả năng thoát lũ hiệu quả cho cả vùng.

Trong quá trình thi công, nếu phát hiện nguy cơ phát sinh sự cố, rủi ro do trong giai đoạn thiết kế chưa thu thập đầy đủ số liệu, đánh giá kỹ tác động môi trường, hoặc tình huống bất khả kháng, thì phải có giải pháp khắc phục kịp thời, tuyệt đối không để ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công trình.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Nhân dân tỉnh An Giang báo cáo ngay về hoạt động quản lý, khai thác, sử dụng vật liệu san lấp trên địa bàn tỉnh An Giang; trong đó xác định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý, vi phạm của doanh nghiệp để có biện pháp xử lý theo đúng quy định của pháp luật, nhưng không làm ảnh hưởng đến việc cung cấp vật liệu san lấp phục vụ các dự án đường cao tốc.

UBND tỉnh Đồng Tháp cấp phép khai thác mỏ cho nhà thầu để bảo đảm đủ nguồn cát san lấp cho dự án Cao tốc Bắc-Nam phía Đông đoạn Cần Thơ-Cà Mau theo chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao, hoàn thành trước ngày 25/9/2023; đồng thời có trách nhiệm điều phối đủ nguồn cát san lấp cho các dự án cao tốc đi qua địa bàn.

Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu phải thẳng thắn, phản ánh chính xác tình hình, chỉ ra đúng nguyên nhân của tình trạng không bảo đảm vật liệu san lấp theo đúng tiến độ các dự án cao tốc ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long; phải xác định rõ trữ lượng, số lượng mỏ vật liệu san lấp (mỏ cát) có khả năng khai thác; cùng chung tay, tìm ra giải pháp, triển khai ngay việc cung cấp vật liệu san lấp đắp nền đường cho các dự án (đặc biệt là tuyến Cao tốc Cần Thơ-Cà Mau), báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện tại Phiên họp lần thứ 8 Ban Chỉ đạo nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.

UBND các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng Sông Cửu Long xem xét phương án tận dụng nguồn vật liệu từ các dự án nạo vét, khơi thông luồng lạch, các cù lao, cồn cát giữa sông trên địa bàn để làm vật liệu san lấp phục vụ cho dự án cao tốc, trên cơ sở đánh giá kỹ tác động môi trường và dự án được duyệt theo quy định của pháp luật.