Tăng cường quản lý
Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Trần Hữu Bảo nhìn nhận, tình trạng UTGT tại Hà Nội, nhất là khu vực đô thị trung tâm xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó đặc biệt là tốc độ gia tăng phương tiện giao thông cá nhân đang tạo thành thách thức thực sự với TP.
“Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội, Sở GTVT đã xây dựng Đề án tổng thể giảm thiểu UTGT trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2025 - 2030 và những năm tiếp theo. Trong đó nêu rõ 10 nhóm giải pháp lâu dài, 4 nhóm giải pháp trước mắt” - ông Trần Hữu Bảo nói.
Sở GTVT xây dựng 10 nhóm giải pháp lâu dài, căn cơ nhằm từng bước giải quyết nguy cơ UTGT trong hiện tại và cả tương lai.
Đối với 10 nhóm giải pháp lâu dài, chuyên gia giao thông, thạc sĩ Vũ Hoàng Chung cho rằng, có thể tạm chia thành hai nhóm nhỏ, bao gồm nhóm 6 biện pháp “mềm”, và nhóm 4 giải pháp “cứng”.
6 nhóm giải pháp “mềm” là: tháo gỡ khó khăn, xây dựng các cơ chế, chính sách cụ thể, hiệu quả để phát triển hạ tầng giao thông, vận tải hành khách công cộng (VTHKCC); quản lý, điều chỉnh quy hoạch GTVT; quản lý nhu cầu giao thông; tuyên truyền, nâng cao ý thức, văn hóa giao thông; và tăng cường xử phạt vi phạm.
Nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách sẽ tập trung xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để cụ thể hóa Luật Thủ đô trong lĩnh vực GTVT; cơ chế, chính sách thu hút đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
Sở GTVT đã kiến nghị UBND TP trình lên Thành ủy, HĐND TP xem xét, ban hành 4 nghị quyết về: phát triển hạ tầng giao thông; quản lý, khai thác đường đô thị; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe; chính sách chuyển đổi sử dụng năng lượng sạch.
Đồng thời, ban hành các Đề án: đánh giá tổng thể mạng lưới xe buýt; Triển khai Giao thông thông minh tại Hà Nội; Nghị quyết về cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư hạ tầng trạm sạc và phương tiện VTHKCC bằng xe buýt năng lượng điện, năng lượng xanh.
Về quy hoạch, cần rà soát điều chỉnh tổng thể Đồ án Quy hoạch GTVT Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 519/QĐ-TTg ngày 31/3/2016.
Lập Quy hoạch chi tiết mạng lưới ĐSĐT trên địa bàn TP kết hợp quy hoạch TOD khu vực xung quanh các nhà ga của ĐSĐT; nghiên cứu lập điều chỉnh quy hoạch bến, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận.
Tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông cho người tham gia giao thông cũng được xem là nhóm giải pháp căn bản và lâu dài, cần được tăng cường cả chiều rộng và chiều sâu đến mọi tầng lớp Nhân dân.
Mục tiêu là nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông, tạo thói quen sử dụng phương tiện VTHKCC cho người dân Thủ đô. Cùng với đó cần tập trung, tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực GTVT.
Đây là nhóm giải pháp tích cực nhằm răn đe các hành vi vi phạm và nâng cao ý thức người tham gia giao thông cũng như các cá nhân, tổ chức kinh doanh vận tải đường bộ. Đặc biệt cần chú trọng trang bị phương tiện công nghệ thông tin tiên tiến, hiện đại cho lực lượng CSGT, thanh tra GTVT để gia tăng hiệu quả xử phạt.
“Nhóm giải pháp Quản lý nhu cầu giao thông cũng là một biện pháp “mềm” rất quan trọng, là giải pháp cốt lõi, cấp thiết và lâu dài cho tình trạng UTGT của Hà Nội” - thạc sĩ Vũ Hoàng Chung nói.
Nếu chỉ nỗ lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông để thỏa mãn nhu cầu đi lại, gia tăng phương tiện sẽ không thể giải quyết được UTGT mà phải đồng thời thực hiện các biện pháp quản lý nhu cầu giao thông như: kiểm soát khả năng cung ứng và giá dịch vụ bãi đỗ xe; kiểm soát phương tiện cá nhân; khuyến khích phương tiện phi cơ giới…
Tập trung đầu tư
Nhiều chuyên gia cho rằng, các nhóm giải pháp “cứng”, lâu dài nhằm giảm thiểu UTGT của Hà Nội đều hướng đến phát triển hạ tầng, VTHKCC, giao thông thông minh… nên sẽ rất tốn kém, đòi hỏi TP phải tính toán, tập trung đầu tư tối đa nguồn lực tài chính.
Trước mắt, Hà Nội cần nhanh chóng xây dựng, hoàn thiện các trục đường đô thị, đường hướng tâm; khép kín 7 Vành đai. Đầu tư xây dựng các cầu vượt sông Hồng, sông Đuống; một số hầm chui lớn; hoàn thành những trục hướng tâm: Tây Thăng Long; Hà Đông - Xuân Mai, Ngọc Hồi - Phú Xuyên…
Sở GTVT Hà Nội cũng đã trình TP kế hoạch nâng cấp, mở rộng một số trục giao thông chính; đầu tư xây dựng cầu vượt tại 5 các nút giao: Châu Văn Liêm - Lê Quang Đạo; Cổ Linh - Thạch Bàn; Hoàng Minh Giám - Nguyễn Tuân; Cổ Bi - Ngô Xuân Quảng; Nguyễn Huy Nhuận - Lý Thánh Tông.
ĐSĐT được xem là xương sống của hệ thống VTHKCC Thủ đô, có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc thúc đẩy người dân chuyển đổi từ xe cá nhân sang VTHKCC. Tuy nhiên, mạng lưới ĐSĐT cũng rất đắt đỏ và cần nhiều thời gian xây dựng.
Hà Nội đã đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành thi công xây dựng 96,8km ĐSĐT; đến năm 2035, hoàn thành đầu tư 301km ĐSĐT. TP sẽ phải tận dụng tối đa mọi nguồn lực kết hợp từ vốn vay ODA, ngân sách T.Ư, ngân sách TP, đồng thời huy động nguồn xã hội hóa.
Song song với ĐSĐT, Hà Nội cũng đã xác định sẽ tập trung đầu tư phát triển mạng lưới xe buýt hiệu quả; mở thêm các tuyến mới, đặc biệt là các tuyến liên kết vùng, bảo đảm kết nối thuận tiện giữa các loại hình VTHKCC.
Có lộ trình, chính sách chuyển đổi dần toàn mạng lưới sang xe buýt sử dụng năng lượng điện, năng lượng sạch để góp phần giảm thiểu cả UTGT lẫn ô nhiễm môi trường.
Bên cạnh đó, cần tổ chức các loại hình như: taxi, xe ô tô điện 4 bánh, xe đạp công cộng… để kết nối với các điểm đầu cuối của các tuyến xe buýt khối lượng lớn, ga ĐSĐT, nhà ga, sân bay phục vụ người dân.
Một trong những vấn đề bức thiết nhất với Hà Nội hiện nay là thiếu bến bãi đỗ xe. Việc giải quyết nhu cầu giao thông tĩnh cũng là một trong những giải pháp “cứng” lâu dài để đẩy lui UTGT của TP.
Hà Nội cần đầu tư hệ thống bãi xe liên tỉnh mới phù hợp với quá trình mở rộng và phát triển đô thị, từng bước chuyển đổi công năng, di dời các bến xe trong khu vực Vành đai 3. Bố trí quỹ đất hợp lý để xây dựng điểm đỗ, bãi đỗ xe phù hợp với nhu cầu của từng khu vực, gắn với hệ thống công trình dịch vụ.
Dự kiến giai đoạn 2025 - 2030, Hà Nội sẽ cần đầu tư xây dựng 13 bến xe, bãi đỗ xe với tổng kinh phí khoảng 12.623 tỷ đồng. Giai đoạn 2031 - 2035 đầu tư tiếp 20 bến, bãi đỗ xe với tổng kinh phí khoảng 6.000 tỷ đồng.
Nhóm giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành giao thông được xem là nhóm giải pháp đột phá, tập trung vào nghiên cứu, xây dựng, ứng dụng mô hình giao thông thông minh trong tổng thể xây dựng TP thông minh.
Thạc sĩ Vũ Hoàng Chung chia sẻ: “Hà Nội đang đi đầu cả nước về chuyển đổi số trong lĩnh vực GTVT. Đây là điều kiện rất tốt nhằm tối ưu công tác quản lý, tổ chức giao thông, đảm bảo trật tự, ATGT”.
Giao thông thông minh sẽ giúp tăng cường kết nối và chia sẻ dữ liệu số giữa các Sở, ngành; cung cấp tình hình giao thông thực tế và hướng dẫn cho người tham gia giao thông tránh các điểm UTGT.
Đề án ‘‘Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội’’ đã được xác định chia theo 3 giai đoạn cụ thể. Từ năm 2024 - 2026 tập trung kiện toàn, hình thành hệ thống; từ năm 2027 - 2030 mở rộng và phát triển; sau năm 2030 sẽ phát triển bền vững.
Minh Tường