Với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại như AI, IoT và Big Data, ITS không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý giao thông mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống. Một nghiên cứu từ Juniper Research cho thấy, ITS có thể tiết kiệm cho các TP 277 tỷ USD vào năm 2025 thông qua giảm khí thải và ùn tắc.
Nhật Bản - tích hợp công nghệ và hạ tầng hiện đại
Nhật Bản là một trong những quốc gia tiên phong trong việc áp dụng công nghệ giao thông thông minh. Tại Tokyo, hệ thống quản lý giao thông dựa trên dữ liệu thực được triển khai để giảm thiểu ùn tắc và cải thiện an toàn. Hệ thống VICS (Dịch vụ Thông tin Giao thông Ô tô) cung cấp thông tin về tình hình giao thông theo thời gian thực qua các thiết bị như GPS và màn hình trên xe.
Người lái xe được hướng dẫn các lộ trình ít ùn tắc hơn, giúp tiết kiệm thời gian và nhiên liệu. Ngoài ra, hệ thống này còn có cảnh báo về tình trạng nguy hiểm như tai nạn, đường trơn trượt hoặc thời tiết xấu, giúp giảm thiểu các vụ tai nạn. Theo Cục Cảnh sát Giao thông Nhật Bản, số vụ tai nạn giảm 15% tại các khu vực thử nghiệm nhờ hệ thống này.
Nhật Bản cũng phát triển các bãi đỗ xe thông minh với cảm biến và hệ thống tự động thanh toán, giảm thiểu thời gian tìm kiếm chỗ đỗ. Những bãi đỗ này đã giúp giảm lượng xe lưu thông không cần thiết, góp phần giảm ùn tắc tới 20% tại các đô thị lớn như Tokyo.
Bà Ayaka Tanaka, chuyên gia quy hoạch giao thông tại Đại học Tokyo, cho biết: "Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và ý thức người dân đã giúp Nhật Bản tạo ra một hệ thống giao thông hiệu quả, thân thiện với môi trường và an toàn".
Đèn giao thông ứng dụng AI. Ảnh: Vikash
Nhật Bản đã triển khai nhiều sáng kiến giao thông thông minh nhằm nâng cao hiệu quả và an toàn cho hệ thống giao thông. Một ví dụ điển hình là các đoạn đường phát nhạc tại tỉnh Gunma, nơi âm nhạc được phát ra khi xe chạy qua, giúp tài xế tỉnh táo và giảm nguy cơ ngủ gật.
Ngoài ra, Nhật Bản còn áp dụng các biện pháp như cấm đỗ xe trên đường phố, buộc chủ xe phải để xe trong nhà hoặc tại các bãi đỗ hợp pháp, nhằm giảm ùn tắc và tai nạn giao thông.
Những sáng kiến này, kết hợp với hệ thống giao thông công cộng hiện đại và ý thức cao của người dân, đã giúp Nhật Bản xây dựng một hệ thống giao thông hiệu quả, an toàn và thân thiện với môi trường.
Singapore - thành phố thông minh với chiến lược toàn diện
Singapore được xem là hình mẫu về giao thông thông minh với cách tiếp cận toàn diện. Chính phủ nước này áp dụng hệ thống thu phí điện tử ERP (Electronic Road Pricing), cho phép thu phí tự động khi xe lưu thông qua các khu vực đông đúc, nhằm khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng hoặc chọn khung giờ ít tắc nghẽn hơn. Một khảo sát của Hội đồng Giao thông Đường bộ Singapore (LTA) cho thấy, lượng phương tiện cá nhân giảm 15% vào giờ cao điểm nhờ chính sách này.
Singapore còn sử dụng hệ thống quản lý đèn giao thông thông minh, có khả năng điều chỉnh thời gian chờ dựa trên lưu lượng xe cộ. Theo LTA, hệ thống này không chỉ giảm thời gian chờ đèn đỏ trung bình xuống 12% mà còn được áp dụng thành công tại các quốc gia khác, như Ấn Độ và Philippines, sau khi nhận thấy hiệu quả tại Singapore.
Quảng cáo
Ngoài ra, chính phủ còn đầu tư mạnh vào giao thông công cộng với ứng dụng MyTransport.SG, giúp người dân tra cứu thông tin xe buýt và tàu điện ngầm theo thời gian thực. Hệ thống này được áp dụng từ năm 2012 và gặp một số khó khăn ban đầu như việc người dân chưa quen sử dụng. Tuy nhiên, sau 3 năm, tỷ lệ sử dụng ứng dụng đã tăng lên 85%, nhờ các chiến dịch truyền thông hiệu quả.
Singapore nổi tiếng với các chính sách nghiêm ngặt nhằm kiểm soát số lượng ô tô cá nhân, giúp giảm ùn tắc giao thông và bảo vệ môi trường. Một trong những biện pháp hiệu quả nhất là hệ thống Chứng nhận Quyền sở hữu xe (Certificate of Entitlement - COE).
Theo đó, người dân muốn sở hữu ô tô phải đấu giá để mua quyền sử dụng xe trong 10 năm. Chi phí cho COE thường rất cao, có thời điểm lên đến 146.000 đô la Singapore (khoảng 106.000 USD), khiến việc sở hữu ô tô trở nên đắt đỏ.
Điều này góp phần kiểm soát số lượng xe cá nhân một cách hiệu quả, từ đó giảm khí thải và ô nhiễm môi trường, hướng đến một đô thị xanh và bền vững hơn.
Bên cạnh đó, Singapore còn triển khai Thu phí Đường bộ Điện tử (Electronic Road Pricing - ERP), thu phí tự động khi xe cá nhân lưu thông qua các khu vực đông đúc vào giờ cao điểm. Chính sách này đã giảm khoảng 15% lượng phương tiện lưu thông vào giờ cao điểm, góp phần giảm ùn tắc và cải thiện chất lượng không khí.
Đồng thời, các khoản thu từ ERP và COE được tái đầu tư vào nâng cấp hạ tầng giao thông công cộng, như hệ thống tàu điện ngầm và xe buýt, mang lại sự tiện lợi hơn cho người dân. Nhờ những biện pháp này, Singapore không chỉ trở thành một trong những TP ít ùn tắc nhất thế giới mà còn là hình mẫu toàn cầu về quản lý giao thông thông minh và bền vững.
Đức - giao thông xanh và hệ thống hỗ trợ tự động
Đức, quốc gia nổi tiếng với ngành công nghiệp ô tô, đã ứng dụng ITS không chỉ để tối ưu hóa giao thông mà còn giảm phát thải khí CO2. Tại Munich, các tuyến đường chính được lắp đặt cảm biến để theo dõi mật độ giao thông, từ đó điều chỉnh tốc độ và lưu lượng phương tiện. Những tuyến đường này cũng được kết nối với hệ thống xe tự lái, cho phép giao tiếp giữa hạ tầng và phương tiện, giảm thiểu tai nạn và tiết kiệm năng lượng.
Tại Đức, ITS được triển khai ở nhiều khu vực với các sáng kiến nổi bật, đặc biệt tại các TP lớn như Munich, Darmstadt và Cologne. Tại Munich, các tuyến đường chính được lắp đặt cảm biến hiện đại để theo dõi mật độ giao thông, từ đó điều chỉnh tốc độ và lưu lượng phương tiện. Những tuyến đường này cũng được tích hợp với hệ thống xe tự lái, cho phép giao tiếp giữa hạ tầng và phương tiện, góp phần giảm thiểu tai nạn và tiết kiệm năng lượng.
Trong khi đó, Darmstadt đã ứng dụng hệ thống FLIR Systems với 40.000 đèn giao thông, hơn 2.500 camera giám sát và gần 200 bảng hiển thị thông tin, giúp quản lý lưu lượng xe hiệu quả, giảm thời gian chờ đợi và hạn chế ùn tắc vào giờ cao điểm. Cologne lại thí điểm dự án "Đường phố khí hậu" trên tuyến đường dài 4km, sử dụng cảm biến môi trường để điều tiết giao thông tự động và hạn chế xe động cơ khi mức độ ô nhiễm vượt ngưỡng cho phép. Những sáng kiến này không chỉ cải thiện đáng kể hiệu quả vận hành giao thông mà còn giảm 18% lượng khí thải CO₂ trong 10 năm qua và tăng 25% tỷ lệ sử dụng xe điện tại Đức.
Với các TP như Frankfurt và Hamburg, việc xây dựng hạ tầng cho xe tự hành và thử nghiệm xe buýt thông minh càng củng cố vai trò của Đức như một hình mẫu về giao thông thông minh, vừa nâng cao chất lượng sống cho người dân, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế xanh.
Tiến sĩ Klaus Müller, chuyên gia giao thông tại Viện Fraunhofer, nhận xét: "ITS không chỉ phục vụ con người mà còn giúp bảo vệ môi trường và thúc đẩy kinh tế xanh". Chính sách này đã giúp Đức giảm 18% lượng khí thải từ giao thông trong vòng 10 năm, đồng thời tăng 25% tỷ lệ sử dụng xe điện.
Ngoài ra, Đức phát triển hệ thống hỗ trợ lái xe tự động (ADAS), bao gồm cảnh báo nguy hiểm, phanh tự động và hỗ trợ giữ làn đường. Một số mẫu xe điện như BMW i3 và Audi e-tron còn tích hợp hệ thống dự báo thời gian thực về tình trạng giao thông, giúp người lái chọn lộ trình tối ưu.
Hoàng Nam