Theo quy hoạch TP Hà Nội sẽ xây dựng 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417,8 km. Đến nay, TP đã hoàn thành và đưa vào khai thác vận hành tuyến Cát Linh - Hà Đông. Dự án Nhổn - Ga Hà Nội đang trong giai đoạn nghiệm thu để vận hành thương mại. Dự án Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đang điều chỉnh chủ trương đầu tư.
Phía TP Hồ Chí Minh sẽ xây dựng 11 tuyến đường sắt đô thị với chiều dài khoảng 229,1 km. Hiện tuyến Bến Thành - Suối Tiên đã đạt 98% khối lượng, đang thử nghiệm liên động toàn tuyến. Lãnh đạo TP Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ GTVT, Bộ Công an, Bộ Xây dựng hỗ trợ nhà thầu đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các thủ tục để sớm nghiệm thu đưa vào vận hành.
Dự án đường sắt đô thị tuyến Bến Thành - Tham Lương đã bàn giao mặt bằng 92,14%, dự kiến giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng cuối quý II/2024, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật đồng bộ hoàn thành quý II/2025. Các dự án còn lại đang triển khai rất chậm.
Các ý kiến tại cuộc họp đã thảo luận về tiến độ xây dựng đề án tổng thể phát triển đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh trình Bộ Chính trị; cũng như các công tác chuẩn bị khác như thuê tư vấn nghiên cứu tiền khả thi, khả thi, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư…
 |
| Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì phiên họp thứ nhất của Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT. Ảnh: VGP/Minh Khôi |
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, Đề án phải làm rõ quan điểm về huy động nguồn lực thực hiện, mô hình vận hành, vị trí, không gian thi công; đồng thời giải quyết được những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án đường sắt đô thị vừa qua như kéo dài, đội vốn, công nghệ, thiết bị thiếu đồng bộ.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, theo quy hoạch, TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cần xây thêm 18 tuyến đường sắt đô thị. Đây là khối lượng công việc rất lớn, cần có gói giải pháp tổng thể, đột phá, đồng bộ về công nghệ xây dựng, quản lý, vận hành, đặt nền móng cho ngành công nghiệp đường sắt đô thị.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ GTVT và hai TP phối hợp chặt chẽ, trong quá trình xây dựng đề án tổng thể phát triển đường sắt đô thị cần lựa chọn công nghệ đường sắt đô thị tiên tiến, bảo đảm làm chủ từ khâu thiết kế, sản xuất, chế tạo đến vận hành, quản lý, gắn với đầu tư, hình thành ngành công nghiệp đường sắt đô thị. Việc phát triển các tuyến đường sắt đô thị phù hợp với chiến lược, quy hoạch đô thị, bảo đảm hài hoà với các phương thức giao thông trong kết nối hạ tầng.
Bộ GTVT khẩn trương xây dựng cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý trong công tác quản lý, vận hành hệ thống đường sắt đô thị; ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn công nghệ, máy móc trang thiết bị, đường sắt trên cao và chạy ngầm, các ga hành khách; bộ máy tổ chức, đào tạo nguồn nhân lực cho đường sắt đô thị.
Đồng thời, đề án tổng thể cần đánh giá tác động đầy đủ, kỹ lưỡng, tính khả thi, khả năng huy động nguồn lực đầu tư từ Trung ương, địa phương và xã hội hoá với các hình thức BT (Xây dựng-chuyển giao), PPP (Hợp tác công-tư), qua đó, phát huy được nguồn lực từ đất đai thông qua phát triển đô thị theo các ga, tuyến đường sắt đô thị.