Ngăn chặn vi phạm tốc độ: Hạn chế hiểm họa giao thông

Nguy cơ gia tăng

Trong năm 2023, toàn quốc xảy ra 21.880 vụ TNGT đường bộ, làm chết 11.498 người, bị thương 15.255 người. Qua phân tích 34 vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trong năm 2023, việc không chấp hành quy định về tốc độ chiếm thứ 2 trong các nguyên nhân gây tai nạn (14,71%).

Từ năm 2023 đến tháng 4/2024, lực lượng CSGT, Công an TP Hà Nội đã xử lý 18.288 trường hợp vi phạm tốc độ. Tuy nhiên, việc xử lý còn nhiều khó khăn. Phương tiện chạy với tốc độ cao, khi thấy lực lượng chức năng ra hiệu lệnh dừng xe để kiểm tra thì quay đầu hoặc lạng lách, đánh võng, gây nguy hiểm cho người điều khiển, người tham gia giao thông khác và lực lượng thi hành công vụ.

Trung tá Đào Việt Long - Phó Trưởng phòng CSGT, Công an TP Hà Nội cho biết, hiện nay, hệ thống vạch sơn, biển báo liên quan đến công tác xử lý vi phạm tốc độ chưa đầy đủ, chưa đúng với quy chuẩn của Bộ GTVT gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý của lực lượng CSGT. Mặt khác, trang thiết bị, máy bắn tốc độ cũng còn thiếu cũng gây khó khăn trong công tác xử lý vi phạm.

Phát biểu trong hội nghị lập kế hoạch chiến dịch truyền thông ATGT TP Hà Nội trong giai đoạn từ quý III/2024 đến hết quý I/2025, Phó Chánh Văn phòng Ban ATGT Thành phố Tạ Đức Giang nhấn mạnh: “Tốc độ càng cao thì khả năng xảy ra va chạm càng lớn và hậu quả càng nghiêm trọng. Nghiên cứu chỉ ra rằng người đi bộ chỉ có 10% cơ hội sống sót nếu bị ô tô chạy 100km/h đâm phải. Nếu bị ô tô đâm với tốc độ 30km/h, người đi bộ có 90% cơ hội sống sót. Đây là lý do WHO khuyến nghị tốc độ này cho các khu dân cư và trường học”. 

Trước đó, nằm trong khuôn khổ Dự án sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì ATGT đường bộ toàn cầu (BIGRS) giai đoạn 2021 - 2025, Sở GTVT Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị có liên quan triển khai thí điểm các giải pháp đảm bảo ATGT trước cổng trường học.

Cụ thể, Sở GTVT đã làm lối đi bộ nổi cho học sinh sang đường tại khu vực cổng trường học cao 9cm để hạn chế tốc độ của các phương tiện khi đi qua. Nhằm tăng khả năng nhận diện của người tham gia giao thông, Sở GTVT đã sơn kẻ các lối cho người đi bộ qua đường bằng vạch màu vàng. Đồng thời, Sở GTVT đã tổ chức cắm biển hạn chế tốc độ phương tiện qua khu vực cổng trường học không vượt quá 30km/h. 

Sau thời gian thí điểm, kết quả khảo sát cho thấy tốc độ chung của phương tiện khi đi qua các cổng trường học được thí điểm đã giảm. Mặt khác, không có các va chạm tại khu vực trường học được triển khai thí điểm cổng trường an toàn. 

Kết hợp các giải pháp 

Hợp phần về truyền thông an toàn đường bộ của BIGRS hiện được triển khai tại 3 TP lớn của Việt Nam là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Chiến dịch “Hãy tuân thủ tốc độ quy định” thực hiện ở Việt Nam năm 2023 là chiến dịch thứ 100 được hỗ trợ trong khuôn khổ BIGRS. Hành vi nguy hiểm được xác định là chạy quá tốc độ. 

Tiếp nối những kết quả đã đạt được, Chiến dịch truyền thông tuân thủ tốc độ 2024 hướng tới góp phần làm thay đổi nhận thức và hành vi của lái xe trên toàn quốc về tốc độ điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông. 

Qua đó đại biểu đại diện của các cơ quan có liên quan sẽ cũng làm việc trao đổi, xây dựng kế hoạch truyền thông chiến lược qua các bước như xác định mục tiêu chiến dịch, phân tích tình huống, xác định đối tượng truyền thông mục tiêu.v.v. 

Phó Chánh Văn phòng Ban ATGT TP Tạ Đức Giang cho biết: “Cần có kế hoạch truyền thông khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế để có thể triển khai hiệu quả trên địa bàn TP Hà Nội. Sau khi phân tích tình huống, xác định đối tượng truyền thông mục tiêu…, kế hoạch truyền thông chiến lược sẽ được xây dựng".

Đại diện tổ chức Vital Strategies - đơn vị hỗ trợ kỹ thuật cho dự án BIGRS tại TP Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025 chia sẻ: “Đối với các chiến dịch truyền thông trong tương lai, có thể tập trung nhiều hơn về các câu chuyện liên quan đến hậu quả của việc chạy quá tốc độ và điều khiển phương tiện khi đã uống rượu bia. Qua đó nâng cao nhận thức và thay đổi thái độ của người dân đối với 2 yếu tố nguy cơ này”.

Hiện nay, đối tượng vi phạm tốc độ, gây TNGT nhiều nhất là thanh thiếu niên. Các bạn trẻ thường chưa đủ tuổi điều khiển phương tiện, không thuộc quản lý của nhà trường hoặc chưa có nhận thức đúng đắn về những nguy hiểm của hành lái xe quá tốc độ cho phép… Công tác tuyên truyền cần mở rộng, có thêm biện pháp tác động hướng đến nhóm đối tượng đặc thù này.

Để nhân rộng hiệu quả của chiến dịch truyền thông tuân thủ tốc độ, bên cạnh hình thức truyền thông qua báo chí, cần đẩy mạnh thông tin trên các trang mạng xã hội để tiếp cận được đa dạng đối tượng. 

Đối với lực lượng chức năng, không những quyết liệt trong xử lý vi phạm về trật tự ATGT, trong đó có chuyên đề chạy quá tốc độ quy định mà còn hướng tới xây dựng văn hoá giao thông từ ý thức của mỗi người dân.

Các chiến dịch truyền thông đại chúng kết hợp với hoạt động cưỡng chế thực thi của CSGT đóng một vai trò thiết yếu trong việc cảnh báo, xử lý, cải thiện các hành vi nguy hiểm của người tham gia giao thông. 

Trung tá Đào Việt Long - Phó Trưởng phòng CSGT, Công an TP Hà Nội cho biết thêm: “Thời gian tới, phòng CSGT sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục để nâng cao nhận thức, trách nhiệm, nghĩa vụ của người dân trong tuân thủ pháp luật, ủng hộ, giúp đỡ lực lượng CSGT. Hiện nay Phòng CSGT Công an TP Hà Nội đã có trang zalo để người dân phản ánh trực tiếp các vi phạm, cung cấp hình ảnh để lực lượng chức năng xử lý”.

Ngọc Trang - Dương Đạt