Ô tô là một cỗ máy với hàng vạn linh kiện rời rạc được ráp lại với nhau và tuổi thọ của chúng cũng rất khác nhau. Nếu chiếc xe được vận hành đúng cách, bảo dưỡng và chăm sóc thường xuyên sẽ luôn mới và có độ bền cao. Ngược lại, khi sử dụng một cách "cẩu thả", thiếu kiến thức sẽ khiến chiếc xe nhanh tã, hỏng hóc ở một số vị trí.
Trên thực tế, có những thói quen khi lái xe tưởng chừng vô hại nhưng lại rất nguy hiểm, dễ gây hỏng hóc xe và mất an toàn trên đường. Dưới đây là 10 thói quen như vậy:
1. Để bình xăng quá cạn
Rất nhiều lái xe hiện nay thường có thói quen để kim xăng chạm “vạch đỏ” mới đổ xăng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc để mức xăng quá thấp có thể gây hại cho hệ thống bơm nhiên liệu.
Nguyên nhân là hầu hết các ô tô hiện nay đều được bố trí một bơm bên trong bình xăng, được làm mát bằng chính nhiên liệu đó. Mức nhiên liệu quá thấp liên tục sẽ khiến máy bơm bị nóng, làm việc kém hiệu quả.
Điều này nặng hơn có thể dẫn đến tình trạng bơm xăng hỏng đột ngột, xe phải “nằm đường” và tốn nhiều chi phí để cẩu kéo, sửa chữa. Các chuyên gia khuyên rằng, khi xăng còn khoảng 1/4 bình, lái xe phải tìm trạm xăng để tiếp nhiên liệu ngay.
Việc thường xuyên lái xe khi gần cạn bình xăng cũng không tốt bởi nhiên liệu ở đáy bình xăng của ô tô thường chứa cặn. Kéo dài tình trạng này trong nhiều ngày, những tạp chất này có thể làm tắc nghẽn bộ lọc nhiên liệu và các đường dẫn, việc này sẽ buộc bạn phải mất chi phí sửa chữa.
Để bơm xăng luôn trong tình trạng tốt thì bạn nên giữ cho xăng trong bình luôn còn ít nhất khoảng một phần tư. Còn nếu chiếc xe của bạn ít sử dụng, bạn nên đổ ít nhất nửa bình xăng để giảm thiểu gỉ sét.
2. Sử dụng nước lọc thay thế nước làm mát chuyên dụng
Nước làm mát là một loại dung dịch chuyên dụng có thành phần chính là nước cất (nước tinh khiết) kết hợp cùng các phụ gia làm mát giúp dẫn nhiệt nhanh chóng, đồng thời chống bay hơi, ngăn ngừa khả năng đóng cặn và chống ăn mòn các chi tiết phụ tùng.
Nhiều người vì tiện hoặc tiết kiệm tiền nên dùng nước lọc (nước lã) để đổ vào bình nước làm mát. Điều này về lâu dài có thể khiến động cơ và các bộ phận của ô tô bị quá nhiệt, thậm chí có thể làm thổi gioăng mặt máy,… chi phí sửa chữa rất cao. Ngoài ra, rất khó phát hiện trong trường hợp nước mát bị rò rỉ.
Các chuyên gia khuyên rằng, không nên dùng nước lọc thay thế hoàn toàn nước làm mát chuyên dụng. Chỉ sử dụng nước lọc trong trường hợp cấp bách khi phát hiện nước làm mát bị thiếu phải bổ sung ngay.
3. Khởi động xe rồi vào số đi ngay
Nhiều người có thể vì quá vội vã hoặc do thói quen mà thường lên xe, khởi động rồi vào số đi luôn. Thế nhưng, đây là thói quen rất xấu, sẽ làm hại cho động cơ.
Các kỹ sư ô tô giải thích, sau một khoảng “nghỉ ngơi”, dầu nhớt trong động cơ sẽ lắng xuống dưới. Nếu vừa khởi động đã vào số đi ngay, lượng dầu nhớt này chưa tới đều các bộ phận, trong khi đó động cơ đã phải làm việc với vòng tua cao sẽ dẫn tới nhanh nóng máy và hao mòn các bộ phận bên trong.
Các chuyên gia khuyên rằng, nên khởi động và để xe chạy không tải khoảng 30 giây đến 1 phút cho dầu nhớt tới đều các vị trí rồi mới vào số, di chuyển.
4. Tỳ tay lên cần số khi lái xe
Một số lái xe đặt tay lên cần số như một thói quen để vào số nhanh hơn, nhất là đối với xe số sàn. Tuy nhiên, thói quen này có thể gây hại các bộ phận trên hộp số bởi trọng lượng mà tay lái xe đè lên cần số sẽ được truyền xuống các bánh răng trong hộp số và khiến chúng bị hao mòn, hư hại nhanh chóng.
Đây cũng là thói quen hoàn toàn không tốt vì khi gặp những tình huống bất ngờ, tài xế sẽ không kịp đưa tay lên vô-lăng để đánh lái; đồng thời trong lúc "cuống" có thể vô tình chuyển sang số khác rất nguy hiểm.
Lái xe có thể tập bỏ thói quen xấu này bằng cách thường xuyên để cả hai tay trên vô lăng. Điều này vừa bớt làm hư hại hộp số, vừa giúp xử lý các tình huống nhanh và an toàn hơn.
5. Bất ngờ chuyển số tiến trong khi xe đang lùi
Nhiều lái xe để tiết kiệm thời gian khi lùi xe chuyển hướng thường vào ngay số tiến (số 1 đối với số sàn và D đối với số tự động) ngay cả khi xe vẫn chưa thực sự dừng lại. Việc chuyển số bất ngờ như vậy là một trong những tác nhân gây hại lớn cho hộp số của xe.
Theo các kỹ sư ô tô, hệ thống truyền động vẫn đang trong quá trình lùi mà đột nhiên bị bắt buộc thay đổi theo hướng ngược lại sẽ làm bánh răng hộp số và các trục xuống cấp nhanh chóng, có thể dẫn đến hỏng hộp số. Do đó, chỉ chuyển từ số lùi sang số tiến và ngược lại khi xe đã dừng hẳn.
6. Rà phanh khi đổ đèo
Phanh là bộ phận giúp giảm tốc độ trong những trường hợp đột xuất và càng ít dùng càng tốt. Khi phanh phải làm việc liên tục ở tốc độ cao, quán tính và ma sát lớn sẽ khiến đĩa và má phanh bị đốt cháy, dẫn đến mất phanh. Ngoài ra, do làm việc dưới áp lực cao nên hệ thống thủy lực có thể bị vô hiệu hóa.
Do vậy, khi đổ đèo cần tránh tuyệt đối việc rà phanh liên tục, thay vào đó chúng ta hãy đi chậm bằng cách sử dụng số hợp lý. Đối với số sàn, thực hiện theo nguyên tắc "lên số nào xuống số đó", còn với số tự động có thể chuyển sang số thấp (L, L1, L2,... tuỳ xe).
7. Không giảm tốc độ khi đi qua ổ gà
Đi vào ổ gà hoặc gờ giảm tốc với tốc độ cao không chỉ gây hại cho lốp, bộ phận giảm xóc, khung gầm mà còn khiến những người trên xe không mấy dễ chịu.
Rất nhiều trường hợp xe SUV tiền tỷ cũng bị nổ lốp do cán qua ổ gà trên đường, gây nguy hiểm, mất thời gian và cả thiệt hại về kinh tế. Do đó, khi đi ở những đoạn đường xấu, hãy đi thật chậm. Đồng thời lái xe cần quan sát và chủ động vòng tránh, giảm tốc độ khi thấy những ổ gà hay chướng ngại vật trên đường.
8. Đánh lái chết, đánh hết lái
Đánh lái chết là việc lái xe xoay vô lăng khi xe đang dừng, bánh xe không quay nhưng vẫn chuyển động hướng sang phải hoặc trái. Việc đánh lái chết thường xuyên có thể gây hại hệ thống lái vì khi đó, toàn bộ bơm trợ lực, thước lái, rô-tuyn,… đều phải hoạt động ở mức cao do lực ma sát lớn.
Không những vậy, đánh lái chết còn gây mòn lốp nhanh chóng vì lúc đó lốp trước tạo với mặt đường lực ma sát trượt chứ không phải ma sát lăn. Nếu không may đánh lái ở nơi có đá sỏi hoặc dị vật sắc nhọn còn có thể bị thủng lốp. Do vậy, nên luyện tay lái để đánh lái chính xác, nhất là khi lùi xe; tập thói quen sao cho khi xe dừng là cũng dừng đánh lái, và chưa đánh lái khi xe chưa chuyển động.
Ngoài ra, khi lái xe chuyển hướng, quay đầu cũng không nên đánh lái hết cỡ bởi việc này có thể gây tụt áp trong bơm trợ lực dầu và hỏng bơm trợ lực nếu duy tri thường xuyên. Vì vậy, nếu bạn đang sử dụng một chiếc xe trợ lực dầu thì hay vì việc đánh lái hết cỡ, hãy nhả lại lại một chút để bơm trợ lực được bền hơn.
9. Lười sử dụng phanh tay khi đỗ xe
Theo các chuyên gia về ô tô, đối với xe số tự động, ngay cả khi đỗ xe trên đường phẳng và để chế độ P thì vẫn nên sử dụng phanh tay.
Theo nguyên lý khi đỗ xe, toàn bộ trọng lượng của chiếc xe đổ dồn về một bộ phận rất nhỏ chỉ bằng ngón tay là chốt đỗ (parking pawl). Đây là bộ phận rất dễ mòn hoặc gãy, do đó kéo phanh tay là biện pháp giúp trợ lực và tăng tuổi thọ cho chốt đỗ này.
10.Phớt lờ những biểu tượng cảnh báo trên tap-lô
Chúng ta cần hiểu rằng, ô tô là một cỗ máy hiện đại và đèn cảnh báo trên bảng tap-lô không tự nhiên mà sáng, nó chỉ sáng khi xe của bạn đang gặp vấn đề nào đó. Có rất nhiều loại đèn cảnh báo như: check engine (kiểm tra động cơ), cảnh báo phanh tay (brake), cảnh báo túi khí, cảnh báo trợ lực lái điện, cảnh báo nhiệt độ, áp suất dầu,...
Dù có thể một số cảnh báo có thể không quá cấp thiết và không gây nguy hiểm cho việc lái xe ngay lập tức nhưng việc bỏ qua những cảnh báo này sau một thời gian dài thì rất có thể bạn sẽ phải chi ra không ít tiền cho việc sửa xe.
Do vậy, khi phát hiện một đèn cảnh báo nào đó trên tap-lô, cần xử lý ngay hoặc mang đến các gara uy tín để nhờ "bắt bệnh" và sửa chữa kịp thời.