Thị trường xe điện phát triển nhanh, ấn tượng
Báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, năm 2024 các thành viên VAMA đã bán được hơn 340.000 xe. Riêng hãng xe điện thuần Việt VinFast vươn lên dẫn đầu thị trường với 87.000 xe (tăng khoảng 150% so với năm 2023), vượt hãng Toyota với 68.000 xe.
Đặc biệt, trong tháng 2/2025 mặc dù gián đoạn nhiều ngày do kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ nhưng trong tháng 2, VinFast vẫn ghi nhận mức tăng trưởng doanh số lên tới 25% so với tháng 1/2025 với 12.500 xe các loại. Trong đó, VF3 chiếm doanh số lớn, với 5.200 xe được bàn giao. Đứng thứ hai trong bảng xếp hạng doanh số của VinFast trong tháng 2/2025 là mẫu VF5, với hơn 3.000 xe bán ra. Nối tiếp VF5 là VF6, với doanh số gần 2.000 xe được bàn giao, cán mốc tháng thứ 5 liên tiếp đạt doanh số trên 1.000 xe, khẳng định vị thế dẫn đầu phân khúc xe gầm cao cỡ B tại thị trường Việt Nam. Như vậy, trong 2 tháng đầu năm 2025, VinFast đã bàn giao cho khách hàng Việt Nam gần 23.000 ô tô điện.
Người tiêu dùng tiếp cận mẫu xe VF8 của VinFast tại Triển lãm Phương tiện di chuyển bền vững Việt Nam tổ chức tại công viên Yên Sở. Ảnh: Hoài Nam
Lý giải nguyên nhân khiến người tiêu dùng đang chuyển sang sử dụng xe ô tô điện, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Cơ khí Việt Nam Đào Phan Long cho biết, người tiêu dùng đã bắt đầu nhận thức được lợi ích của việc sở hữu một chiếc xe điện, từ chi phí nhiên liệu thấp hơn đến sự thân thiện với môi trường. Với dòng sản phẩm xe máy trong thời gian không có sản phẩm đột phá về thiết kế và công nghệ. Trong khi đó, xe máy điện là phương tiện di chuyển mới, đem lại nhiều lợi ích như không ô nhiễm tiếng ồn hay khói bụi, chi phí sử dụng rẻ hơn xe máy xăng.
Bên cạnh đó sự phát triển của hệ thống cơ sở hạ tầng sạc điện cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của xe điện. Đến cuối năm 2024, Việt Nam đã có hơn 5.000 trạm sạc điện được lắp đặt trên toàn quốc. Các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đều có mạng lưới trạm sạc rộng khắp, đáp ứng nhu cầu sử dụng xe điện của người dân.
Kỳ vọng tiếp tục “bùng nổ”
Báo cáo "Hành trình bứt phá chuyển đổi sang xe điện tại Việt Nam” của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, quy mô thị trường xe điện Việt Nam năm 2025 sẽ đạt 2,93 tỷ USD, dự kiến sẽ đạt 6,69 tỷ USD vào năm 2030. Tương tự VAMA cũng dự báo tổng doanh số bán ô tô điện tại Việt Nam năm 2025 có thể đạt khoảng 150.000-180.000 xe, chiếm 30-35% tổng doanh số ô tô trong nước. Đến năm 2028 sẽ đạt mốc 1 triệu xe và khoảng 3,5 triệu xe điện vào năm 2040.
Thông tin từ Công ty cổ phần sản xuất và kinh doanh VinFast cho thấy, để đáp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, đồng thời chiếm lĩnh thị trường, trong năm 2025 VinFast sẽ có thêm 4 mẫu ô tô điện giá rẻ đáp ứng nhu cầu chạy xe dịch vụ. Đặc biệt, hãng sẽ ra mắt mẫu xe Minio nhỏ hơn chiếc VF3 và có mức giá dự kiến chỉ khoảng 150 triệu đồng.
VinFast giới thiệu mẫu ô tô điện tại triển lãm ô tô quốc tế
Bên cạnh những nỗ lực từ VinFast, các nhà sản xuất quốc tế cũng đang gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam. Nhiều thương hiệu ô tô điện từ Trung Quốc đã tìm kiếm cơ hội bằng cách liên doanh với các công ty địa phương. Điển hình, liên doanh SGMW – gồm General Motors, SAIC Motor và Wuling Motors đã hợp tác với TMT Motor để đưa các dòng xe điện vào Việt Nam. Tương tự, Haima đã kết hợp với Carvivu, còn Chery bắt tay với Tập đoàn Geleximco, tạo ra các lựa chọn phong phú cho người tiêu dùng trong nước.
Ngay cả những thương hiệu cao cấp như Mercedes-Benz đã giới thiệu mẫu xe điện Maybach EQS 680 SUV tại Việt Nam. Trong khi đó, Porsche cũng dự kiến sẽ ra mắt thế hệ Taycan mới, với nhiều cải tiến về công nghệ pin và khả năng sạc nhanh, khẳng định cam kết dài hạn với thị trường Việt Nam.
Nhận định về xu hướng của thị trường xe điện Việt Nam trong năm 2025, Tổng Thư ký VAMA Ninh Hữu Chấn cho rằng, thị trường tiêu thụ xe điện sẽ tiếp tục đà tăng trưởng bởi không chỉ các khách hàng là người dùng cá nhân mà ngay cả ngành vận tải taxi tại Việt Nam cũng đang chuyển mình với sự tham gia của các tên tuổi lớn trong cuộc đua “xanh hoá” đội xe theo Quyết định 876 của Chính phủ.
Theo đó, từ sau năm 2030, tại các đô thị, 100% taxi sẽ phải sử dụng điện, năng lượng xanh. Một yếu tố không thể thiếu trong việc thúc đẩy thị trường ô tô điện chính là sự phát triển của hạ tầng trạm sạc điện. Chính phủ dự kiến từ nay đến cuối năm 2025 sẽ đầu tư vào việc xây dựng hơn 20.000 trạm sạc trên toàn quốc, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe điện. Ngoài ra, các doanh nghiệp tư nhân cũng sẽ tham gia vào việc xây dựng và vận hành các trạm sạc, giúp nâng cao tính tiện lợi khi sử dụng ô tô điện.
Đồng tình với phân tích này, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh Võ Trí Thành cho rằng, nhằm khuyến khích người dân sử dụng xe điện, Chính phủ đã ban hành chính sách mới miễn lệ phí đăng ký xe điện chạy bằng pin trong ba năm.
Cụ thể, tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về lệ phí trước bạ, từ 01/3/2025 đến 01/3/2027 nộp lệ phí trước bạ các loại xe điện lần đầu có mức thu bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi. “Với chính sách mới này sẽ giúp xe điện chạy bằng pin dễ tiếp cận và giá cả phải chăng hơn đối với người dân Việt Nam, đồng thời thúc đẩy tương lai sạch hơn và bền vững hơn, từ đó có khả năng chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường trong giai đoạn 2024 – 2029”- ông Thành nêu rõ.
Nhìn nhận về sự phát triển thị trường ô tô điện trong thời gian tới, dưới góc độ là chuyên gia đào tạo kỹ thuật ô tô, giám đốc chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô Đại học Bách khoa Hà Nội PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, phương tiện di chuyển bằng điện đang trở nên phổ biến trên khắp cả nước, chủ yếu là do các quy định của Chính phủ hướng tới loại bỏ dần các loại xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch và các sáng kiến như trợ cấp và hoàn thuế để khuyến khích việc áp dụng xe điện. Tất cả các biện pháp này dự kiến sẽ góp phần vào sự tăng trưởng của thị trường trong thời gian tới.
Cùng với đó, tầng lớp trung lưu và dân số trẻ hoá của Việt Nam ngày càng tăng, kết hợp với sự quan tâm của các đối tượng này đối với các công nghệ tiên tiến, hiệu quả sử dụng nhiên liệu và nhận thức về môi trường dự kiến sẽ thúc đẩy thị trường xe điện Việt Nam tăng trưởng hai con số. “Trong trung hạn, nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại xe tiết kiệm nhiên liệu, hiệu suất cao và phát thải thấp, luật pháp và quy định ngày càng nghiêm ngặt về khí thải của xe, chi phí pin giảm và các yếu tố khác dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng thị trường từ nay đến năm 2030” - ông Phúc dự báo.
Lê Nam