Trên thị trường ô tô hiện nay, mỗi mẫu xe được bán ra thường có rất nhiều phiên bản với các option khác nhau. Có những xe mà bản cao cấp chênh giá đến cả trăm triệu so với bản thấp hơn, đổi lại, chủ xe sẽ được sở hữu full-option với nhiều tuỳ chọn về trang bị và an toàn.
Thế nhưng, không phải lúc nào full-option cũng là tốt. Có những tuỳ chọn khá đắt tiền mà chủ xe không mấy khi sử dụng, thậm chí trở nên thừa thãi, nhất là khi hoạt động tại môi trường khắc nghiệt và giao thông đông đúc như ở Việt Nam.
Dưới đây là những tính tăng tùy chọn không có thì thiếu, còn có thì lại không mấy khi được sử dụng ở Việt Nam.
 |
| Cửa sổ trời được dán bìa carton để tránh nắng nóng. |
Cửa sổ trời
Tại Việt Nam, cửa sổ trời có lẽ là trang bị ít dùng đến nhất, nhất là vào mùa hè. Đây là trang bị xuất hiện ở các mẫu xe từ trên 500 triệu đồng tại Việt Nam và thường để phân biệt giữa phiên bản tiêu chuẩn và cao cấp. Sự chênh lệch có thể tính bằng hàng chục triệu đồng.
Sự tiện lợi theo quảng cáo của cửa sổ trời (gồm cửa sổ trời một hàng ghế phía trước hoặc cửa sổ trời toàn cảnh – panorama) là dễ dàng thay đổi không khí, cảm xúc cho người ngồi trong xe chỉ với một thao tác bấm, gạt nút. Tuy nhiên thực tế thì cửa sổ trời còn mang đến nhiều phiền phức hơn là tiện lợi.
Do hầu hết chỉ có kính và lớp nỉ mỏng nên trần xe của những chiếc có cửa sổ trời, nhất là loại panorama bị “đốt” nhanh hơn dưới ánh nắng mặt trời. Thậm chí, nhiều chủ xe phải đi dán phim cách nhiệt, hoặc gia cố bằng những tấm bìa carton lên trần xe để chống chọi với cái nóng lên tới 40 độ C.
Ngoài ra, sau một thời gian sử dụng thì các gioăng cao su tại trần xe bị lão hoá, dẫn đến thấm dột mỗi khi trời mưa. Không ít trường hợp cửa sổ này bị kẹt, đọng nước,…và sửa chữa tốn khá tiền.
Sưởi vô-lăng, sấy ghế
Đây là hai tính năng thường thấy trên xe nhập khẩu có nguồn gốc ở các nước Châu Âu, Bắc Mỹ hoặc Hàn Quốc, nơi mùa đông lạnh giá. Tính năng này sẽ giúp người lái ngay lập tức cảm thấy ấm áp ở tay và ghế ngồi.
Tuy nhiên với đất nước nhiệt đới nóng ẩm như Việt Nam thì sưởi vô-lăng và sấy ghế gần như thừa thãi và ít sử dụng. Thậm chí ở miền Bắc, mùa đông có thể xuống dưới 10 độ thì cũng chỉ cần điều hòa có tính năng hai chiều là quá đủ cho người dùng.
 |
| Đỗ xe tự động trên Ford Focus. |
Đỗ xe tự động
Đây là tính năng được quảng cáo là thông minh, bước tiến mới trong sử dụng ô tô cho cư dân đô thị. Một trong những mẫu xe bình dân sớm đưa công nghệ tự ghép xe song song là Ford Focus vào năm 2015 và nâng cấp lên tự lùi chuồng một năm sau đó. Để có option này trên bản cao cấp, chủ xe phải trả thêm 100 triệu so với bản tiêu chuẩn.
Tính năng này khá phù hợp cho những lái mới. Tuy nhiên, nó lại chỉ thực hiện thuận lợi khi khu vực đỗ xe đủ rộng, có vạch kẻ chia ô rõ ràng. Đồng thời người lái vẫn thực hiện các thao tác như vào số, đạp ga, phanh,… Do vậy, nhiều lái xe lâu năm chọn cách đỗ xe bằng “cơm” cho nhanh.
Hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng (ACC)
Adaptive Cruise Control (ACC) là hệ thống kiểm soát hành trình tiên tiến, nâng cấp lên từ Cruise Control. Tính năng này không chỉ duy trì tốc độ lái xe được cài đặt trước mà còn có thể giảm hay tăng tốc độ dựa trên tốc độ lưu thông của xe phía trước, hay nói nôm na là bám đuôi theo xe phía trước dưới dạng lái bán tự động.
Trước đây, ACC thường được trang bị cho những dòng xe sang trên 1 tỷ, nhưng hiện nay, những chiếc xe tầm giá 700-800 triệu đã bắt đầu được các nhà sản xuất trang bị, và nó trở thành một tính năng hot để câu khách.
Thực tế thì một số chủ xe có tính năng ACC lại rất ít khi dùng bởi ACC gần như phù hợp trên cao tốc và duy trì tốc độ ổn định. Với văn hóa giao thông tại Việt Nam còn kém, việc các xe tạt đầu hay chuyển làn liên tục sẽ khiến hệ thống ACC khó khăn trong việc tính toán. Người dùng cũng không thể tự tin phó mặc tính mạng của mình cho máy tính được.
 |
| Phanh khẩn cấp. |
Phanh khẩn cấp (EAB)
Tương tự như ACC, tính năng phanh khẩn cấp (Auto Emergency Braking – AEB) ngày càng được trang bị ở những mẫu xe có giá dưới 1 tỷ đồng. Đây là hệ thống an toàn có khả năng ngăn chặn sớm một vụ tai nạn hoặc giảm thiểu tốc độ va chạm với xe phía trước.
Nó đặc biệt hữu ích trong trường hợp người lái gặp chướng ngại vật bất ngờ và không kịp xử lý đạp phanh hoặc chỉ đạp nhẹ phanh, hay nói cách khác là chiếc xe sẽ tự động phanh khi phía trước có chướng ngại vật.
Đấy là theo quảng cáo. Còn trên thực tế, hệ thống này trở nên khó có hiệu quả với kiểu giao thông tại các đô thị tại Việt Nam, khi các xe phía sau thường phải bám rất đuôi xe phía trước. Hoặc nhiều trường hợp có xe máy, xe đạp đi đường tạt trước đầu xe theo “điền vào chỗ trống” mà khi đó xe can thiệp vào hệ thống phanh cũng khá bất tiện. Do đó, một số người dùng thường xuyên tắt tính năng này đi và hầu như không sử dụng đến.