Cơ chế chưa "thoáng"
Theo đề xuất của Bộ Tài chính, phí trước bạ đối với xe ô tô điện sẽ ở mức 50% so với phương tiện sử dụng xăng, dầu. Thời gian áp dụng là 5 năm kể từ khi dự thảo nghị định sửa đổi được thông qua và có hiệu lực. Cụ thể, Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 140/2016/NĐ-CP của Chính phủ về lệ phí trước bạ và đang lấy ý kiến.
Theo đó, lệ phí ô tô điện chạy bằng pin đăng ký lần đầu được đề xuất bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi, tương đương 5% đến 7,5%. Thời gian áp dụng là 5 năm kể từ khi dự thảo nghị định sửa đổi được thông qua và có hiệu lực. Đối với trường hợp xe được mua đi bán lại từ lần thứ 2 trở đi, mức phí trước bạ sẽ áp dụng là 2%.
Bộ Tài chính nhận định, đề xuất khi có hiệu lực thi hành sẽ làm giảm thu ngân sách Nhà nước, do số thu thuế lệ phí trước bạ đối với các dòng ô tô khác sẽ giảm vì khi đó người tiêu dùng sẽ chuyển sang sử dụng xe ô tô điện chạy pin thay thế cho các loại xe khác vì. Dự kiến, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu với ô tô điện chạy pin (theo sản lượng hiện nay của một doanh nghiệp), với mức thuế phổ biến giảm là 5%, ước tính khoảng hơn 5.000 tỷ đồng.
 |
| Bộ Tài chính vừa có đề xuất giảm 50% phí trước bạ cho xe ô tô điện. Ảnh minh họa |
Nói về đề xuất này, Thạc sỹ Tạ Việt Anh, Trưởng phòng Quản trị phục vụ, Đại học Kinh tế và Kinh Doanh chia sẻ, hiện nay thị trường xe ô tô điện còn chưa hấp dẫn bởi dù chi phí cho mỗi xe có thể giảm được vài chục triệu. Trên thế giới, để phát triển loại phương tiện này, các nước đã đi trước Việt Nam đều chọn phương án giảm thuế, phí nhưng là trong thời gian ngắn và mức ưu đãi cao, có khi giảm tới 100% phí để kích cầu.
Bên cạnh đó, Thạc sỹ Tạ Việt Anh cho biết, tính riêng năm 2020, thị trường trong nước mới chỉ bán ra được khoảng 1.000 xe điện (lai xăng, không phải điện hoàn toàn), nếu giá trung bình để mua một chiếc xe là 600 triệu, vậy lệ phí trước bạ (tính ở mức 10%) thu được đối với xe điện cũng chỉ là 60 tỷ/năm. Như vậy, tính toán giảm thu 5.000 tỷ (mức thuế phổ biến 5%) là sẽ ra một con số rất lớn về số lượng xe bán, điều này mang tính nội suy.
Trăm mối lo
Anh Nguyễn Trọng Sơn, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm cho biết, ngay cả khi giá trước bạ của xe ô tô điện có giảm, bản thân vẫn không lựa chọn sử dụng loại phương tiện này. Là một trong những người không có xu hướng thích những trải nghiệm mới mẻ nên anh này tỏ sự lo ngại về sự an toàn, khả năng vận hành trong điều kiện đường xá và khí hậu tại Việt Nam. Đồng thời, anh Nguyễn Trọng Sơn cho rằng chi phí nuôi chiếc xe ô tô đời 2011 mặc dù cao hơn xe điện nhưng vẫn chấp nhận.
PGS.TS. Vũ Ngọc Khiêm, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công nghệ GTVT nhận định, trước tiên các nhà phân phối và cơ quan quản lý cần chú ý đến tính năng sử dụng, thuận tiện và an toàn trong sử dụng thực sự cho người dùng, khi đó mới có khả năng phát triển đại tra.
Trong đó, cần có chính sách mở cho các nhà sản xuất có thể lập các trạm sạc, trung tâm bảo hành, phụ trợ đối với ô tô điện, hạn chế đến mức thấp nhất đối với những bất tiện của loại phương tiện này.
Bên cạnh đó, theo PGS.TS. Vũ Ngọc Khiêm, hệ thống xử lý rác thải điện tử đối với pin sử dụng cho ô tô điện, đây là vấn đề phải được thành lập từ gốc chứ không phải phát triển thị trường trước rồi mới chạy theo xử lý khi đã ô nhiễm. Do đó, song song với việc xây dựng các công xưởng sản xuất, trung tâm bán hàng.. việc triển khai các nhà máy xử lý vấn đề độc hại của pin thải phải được hoàn thiện, đi vào hoạt động.
Thạc sỹ Tạ Việt Anh thì cho rằng, việc áp cơ chế sẽ thực hiện với cả xe nhập khẩu, và xe sản xuất nội địa, trong khi các đơn vị trong nước còn chưa đủ tiềm lực so với các nhà sản xuất Thái Lan, Trung Quốc dẫn đến số lượng xe nhập tăng cao, điều này vô hình chung lại tạo ra ưu đãi cho xe nhập khẩu chứ không phải là tập trung để phát triển nội địa.
Do vậy, Thạc sỹ Tạ Việt Anh cho rằng các cơ quan quản lý cần nghiên cứu, lập chính sách ưu đãi cao hơn về thuế phí trong khoảng thời gian ngắn hạn hơn để có thống kê, thay vì thời hạn 5 năm đang đề xuất.