Thị trường ô tô trong năm 2021: Bứt phá cuối năm bất chấp đại dịch

Kỷ lục mới

Kỷ lục bán ô tô mới nhất đã xô đổ mọi kỷ lúc bán theo tháng tại Việt Nam trong năm 2021 với 56.566 xe của tháng 12, nhưng dường như vẫn chưa thỏa "cơn khát" ô tô của người Việt. Năm 2021 được xem là năm nhiều biến động của thị trường ô tô Việt Nam. Doanh số trồi sụt, nguồn cung không ổn định, nhiều đại lý phải đóng cửa do dịch Covid-19,... là những điều chưa từng xảy ra.  

Tuy nhiên, đúng theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, thị trường ô tô Việt Nam đã bùng nổ đỉnh điểm trong tháng 12 với lượng bán ra kỷ lục nhất trong năm 2021. Theo số liệu mới nhất từ VAMA (Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam) cho biết, lượng tiêu thụ tháng 12 vừa qua đã đạt kỷ lục 46.759 xe, tăng 21% so với tháng 11 nhưng giảm 2,3% so với tháng cùng kỳ năm ngoái (bán 47.856 xe).

Theo các chuyên gia, bên cạnh doanh số bán xe của các đơn vị thành viên VAMA, thị trường ô tô Việt Nam còn có sự góp mặt của nhiều hãng xe khác, như Audi, Jaguar Land Rover, Mercedes-Benz, Nissan, Subaru, Volkswagen, Volvo… nhưng các hãng xe này không tiết lộ kết quả kinh doanh.

Theo báo cáo từ TC Motor - đại diện thương hiệu Hyundai Thành Công, trong tháng 12 bán được 9.807 xe. Nếu cộng dồng số lượng thì thị trường ô tô Việt sẽ có con số bán ra tháng 12 là 56.566 xe đi kèm với chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô lắp ráp trong nước, trùng với thời điểm mua sắm cuối năm cho thấy sức tiêu thụ mạnh mẽ của người dân.

Theo VAMA, lượng bán xe du lịch trong tháng 12 vừa qua là 36.859 xe (tăng 33% so với tháng trước đó), trong khi xe thương mại giảm 10% và xe chuyên dụng giảm 1%. Điều này cho thấy sức mua đã đổ dồn vào ô tô cá nhân khi người dân được lợi từ hàng chục đến cả trăm triệu đồng nếu đem xe đi đăng ký lưu hành thời điểm này.

Sẽ hạ nhiệt trong năm 2022

Cùng với chính sách hỗ trợ bán xe trong nước từ Chính phủ, bản thân các hãng xe cũng liên tục kích thích thị trường bằng cuộc đua ra xe mới từ nửa cuối năm nay. Ước tính có khoảng chục mẫu xe mới xuất hiện, trong đó có những xe cài đặt mức giá bán ra "hợp túi tiền" như Toyota Raize hay Kia Sonet đã tạo những cơn sốt thiếu xe trong giai đoạn cuối năm.

Đặc biệt, trước sức ép từ chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ áp dụng cho xe sản xuất lắp ráp trong nước, các nhà nhập khẩu xe nguyên chiếc về phân phối cũng chủ động giảm theo mức tương ứng, thậm chí có những doanh nghiệp mạnh tay giảm đến 100% lệ phí này cho một số mẫu xe để kích cầu doanh số bán hàng cuối năm.

Theo các chuyên gia, tháng 12/2021 cũng là tháng đầu tiên chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe sản xuất lắp ráp trong nước chính thức được áp dụng. Mặc dù doanh số bán xe lắp ráp trong nước có tăng song mức tăng không đột biến khi so sánh với doanh số của xe nhập khẩu và so với tháng đầu tiên của lần giảm 50% lệ phí trước bạ năm 2020.

Quan sát thị trường cho thấy, ở phân khúc xe lắp ráp, ngay sau khi chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ được áp dụng, một số mẫu xe đã bị đại lý cắt khuyến mại với lý do khách hàng đã được nhà nước hỗ trợ lệ phí, thậm chí ở một số mẫu xe “hot” đại lý còn yêu cầu khách hàng mua thêm gói phụ kiện mới nhận được xe sớm…

Tuy nhiên, việc tiếp tục chỉ hỗ trợ lệ phí trước bạ cho ô tô lắp ráp trong nước khiến nhóm các công ty chuyên nhập khẩu ô tô nguyên chiếc cảm thấy không công bằng. Đại diện các nhà nhập khẩu ô tô chính hãng tại Việt Nam (VIVA) gồm 11 hãng đã trình lên Chính phủ ý kiến góp ý trước khi nghị định chính thức được ban hành.

Theo VIVA, “sự phân biệt đối xử ưu tiên xét trên tầm quốc gia này vi phạm điều III.4 của GATT mà Việt Nam đã ký kết cũng như được hưởng các lợi ích to lớn tại nước ngoài khi tất cả các điều khoản FTA đã được thực thi”.

Đồng thời, các thành viên thuộc VIVA đã cùng kiến nghị: “Các hạn chế trong bối cảnh đại dịch Covid tại Việt Nam đang được áp dụng chung cho tất cả các doanh nghiệp kinh doanh ô tô, do đó chúng tôi đề nghị việc giảm thuế trước bạ cũng cần phải áp dụng chung cho cả CKD và CBU mà đây cũng sẽ là sự hỗ trợ cho toàn cộng đồng”.

Các chuyên gia cũng nhận định, sức tiêu thụ ô tô ở tháng đầu năm 2022 có thể “giảm nhiệt” so với tháng 12/2021 nhưng vẫn tiếp tục tăng trưởng khi bước vào cao điểm của mùa mua sắm cuối năm Âm lịch, nhiều người tranh thủ mua xe trước Tết đồng thời cũng tận dụng việc giảm lệ phí trước bạ để tiết kiệm thêm chi phí.

Với kết quả bán xe tăng "phi mã" trong tháng 12 cũng đã giúp định hình xong thứ hạng trên danh mục Thương hiệu ô tô bán chạy nhất. Đứng đầu doanh số là Huyndai với 70.518 xe được bán ra, mặc dù vậy, so với con số 81.368 xe bán trong năm 2020, thương hiệu Hyundai đã có sự giảm sút vì đã có thêm nhiều mẫu xe mới cạnh tranh, lấy bớt thị phần. Thương hiệu Toyota bán được 67.533 xe sau 12 tháng, tiếp tục năm thứ 2 bị Hyundai vượt lên trên để đứng đầu thị trường. Ở vị trí số 3, thương hiệu Kia bán được 45.532, tăng 16% so với năm 2020. Tiếp đến là Vinfast với 35.723 xe bán ra thị trường, tăng trưởng 21,2% so với năm 2020. Đứng ở vị trí số 5 là Mazda với 27.286 xe (giảm 15%), đồng thời bám sát theo sau là Mitsubishi bán được 27.243 xe (giảm 6%).