Theo đại diện VETC, Dự án Thu phí tự động không dừng ETC được đơn vị này triển khai gần 5 năm, dự án bao gồm xây dựng trung tâm dữ liệu và triển khai thu phí tự động không dừng tại 44 trạm thu phí BOT, đến nay đã đầu tư xong Trung tâm dữ liệu; đầu tư và vận hành thu phí không dừng tại 23/27 trạm (27 trạm do VETC đầu tư thiết bị thu phí không dừng). Bốn trạm còn lại có hai trạm do nhà đầu tư BOT đang tạm dừng thu phí, 2 trạm VETC đang thực hiện đầu tư.
 |
| Theo VETC báo cáo Bộ GTVT, đến nay có nhiều "ông lớn" BOT không chịu thực hiện triển khai thu phí tự động không dừng. |
VETC cũng đã kết nối vận hành thu phí 4/17 trạm do nhà đầu tư BOT đầu tư thiết bị thu phí không dừng tại trạm và kết nối với hệ thống Back end của VETC. Trong 4 trạm đã kết nối vận hành thì có 3 trạm của nhà đầu tư TASCO.
Theo thông báo, đến nay, VETC mới ký được phụ lục hợp đồng/Hợp đồng dịch vụ tại 11/44 trạm BOT theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ về thu phí không dừng.
“Như vậy, đã trải qua 1 năm kể từ khi Chính phủ có văn bản chỉ đạo và khoảng 10 tháng kể từ khi Bộ GTVT có Quyết định phê duyệt, đến nay vẫn còn lại 33 trạm BOT vẫn chưa ký được Phụ lục hợp đồng/Hợp đồng dịch vụ. Thời gian qua, Bộ GTVT đã rất nỗ lực cùng với Công ty VETC để triển khai các công việc thuộc Dự án, tuy nhiên, kết quả thực hiện không đạt được mục tiêu đã đề ra, tiến độ giải quyết các khó khăn, vướng mắc rất chậm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc duy trì và vận hành Dự án”, đại diện VETC cho hay.
Rất nhiều khó khăn
VECT cũng nêu ra nhiều khó khăn, vướng mắc khi thực hiện dự án thu phí không dừng. Trong đó, một số Nhà đầu tư có trạm thu phí ở cửa ngõ các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chưa triển khai đầu tư hệ thống thu phí tự động không dừng để kết nối với Trung tâm dữ liệu của Công ty VETC, đặc biệt là các trạm trên các tuyến đường cao tốc.
Một số Nhà đầu tư BOT chưa ký Phụ lục hợp đồng/Hợp đồng dịch vụ theo chủ trương của Chính phủ và chỉ đạo của Bộ GTVT với rất nhiều lý do khác nhau; một số khác không bàn giao, bàn giao chậm làn thu phí để Công ty VETC thực hiện đầu tư hệ thống thu phí không dừng. Đặc biệt, một số Nhà đầu tư BOT không trả phí dịch vụ cho Công ty VETC mặc dù trạm đã hoàn thành đầu tư và được Bộ GTVT nghiệm thu theo quy định.
VETC cho hay, phí ETC thu được chỉ đạt khoảng 10% so với phương án tài chính của Dự án, khiến khoản lỗ lũy kế đến 30/9/2019 của Công ty VETC đã lên đến 300 tỷ đồng. Nhà đầu tư Dự án là Công ty Cổ phẩn TASCO đã phải cung ứng vốn cho Công ty VETC tương ứng với số lỗ lũy kế này để bù đắp dòng tiền, duy trì công tác vận hành.
 |
| Dự án thu phí tự động không dừng đang liên tục gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và có nguy cơ không hoàn thành đúng tiến độ sau khi nhà đầu tư dọa trả dự án. |
“Nếu việc ký Phụ lục hợp đồng/Hợp đồng dịch vụ với các Nhà đầu tư BOT vẫn chậm như thời gian qua và tỷ lệ trích doanh thu thu phí không đảm bảo theo mức quy định tại Quyết định số 136/QĐ-BGTVT ngày 18/01/2019 của Bộ GTVT thì chắc chắn phương án tài chính của Dự án bị phá vỡ. Nếu đến hết năm 2020, Công ty VETC triển khai xong 44 trạm thu phí (bao gồm dự kiến 31/12/2019 trích doanh thu 36 trạm, tháng 8/2020 trích doanh thu các trạm của VEC và VIDIFI) thì Công ty VETC dự kiến khoản lỗ lũy kế cho công tác vận hành khoảng 500 tỷ đồng.
Còn nếu trường hợp đến tháng 31/12/2020 vẫn chưa triển khai được các trạm thu phí của VEC và VIDIFI thì Công ty VETC dự kiến khoản lỗ lũy kế cho công tác vận hành sẽ lên tới khoảng 580 tỷ đồng”, đại diện VETC cho biết.
Như vậy, đến hết năm 2020 ngoài vốn chủ sở hữu tham gia Dự án là 280 tỷ đồng (đến nay đã góp đủ) thì Công ty cổ phần TASCO sẽ còn phải bổ sung thêm để bù lỗ vận hành cho Công ty VETC khoảng 580 tỷ đồng. Vì vậy, các Cổ đông không đồng thuận việc tiếp tục đầu tư, cung cấp vốn cho Dự án và có rất nhiều ý kiến về việc liên tục phải đầu tư thêm vốn để bù đắp dòng tiền do lỗ vận hành cho Công ty VETC, trong khi chưa biết đến bao giờ Dự án mới được giải quyết xong các vướng mắc, tồn tại nêu trên.
Dự án thu phí tự động không dừng ETC là dự án đầu tư nhằm thực hiện chủ trương thu phí tự động trên toàn quốc của Chính phủ theo hình thức xã hội hóa, không phải là một dự án mang tính kinh doanh đơn thuần. Nhà đầu tư chỉ hưởng lợi nhuận định mức trên phần vốn Chủ sở hữu thực tế góp vào dự án, vì vậy việc không đảm bảo được doanh thu theo phương án tài chính đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính khả thi của Dự án.
 |
| Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, đến nay có hơn 733.000 xe ô tô đã dán thẻ thu phí tự động không dừng (E-tag), trong đó, gần 200.000 xe dán tại các trung tâm đăng kiểm, con số này là quá ít so với khoảng 3 triệu xe ô tô ở nước ta. |
Đứng trước tình hình đó, ngày 23/10/2019, Công ty VETC đã gửi văn bản để báo cáo Bộ GTVT về thực trạng của Dự án và kiến nghị.
Lựa chọn Nhà đầu tư khác nhận chuyển giao Dự án hoặc Nhà nước nhận lại Dự án để tiếp tục triển khai thực hiện. Hoặc, Bộ GTVT cùng với Công ty VETC có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến chỉ đạo giải quyết các khó khăn vướng mắc hoặc cho dừng Hợp đồng BOO và thực hiện các thủ tục phá sản doanh nghiệp theo quy định của pháp luật trong tháng 12/2019 (trong trường hợp những tồn tại và khó khăn đã báo cáo ở trên không được giải quyết).
“Nếu tiếp tục thực hiện Dự án, Công ty VETC cũng đề nghị Bộ GTVT chia sẻ rủi ro, bù doanh thu thiếu hụt so với phương án tài chính của Hợp đồng (vì việc thiếu hụt doanh thu và dòng tiền không phải do nguyên nhân từ Nhà đầu tư TASCO và Công ty VETC. Trong khi Công ty VETC đang tìm cách tháo gỡ các khó khăn vướng mắc nêu trên tại các cơ quan quản lý nhà nước, chúng tôi luôn cam kết vẫn tiếp tục nỗ lực thực hiện Hợp đồng đã ký với các bên liên quan, bảo đảm đầy đủ quyền lợi của các đối tác, chủ phương tiện/người sử dụng dịch vụ VETC và đảm bảo mọi hoạt động của Công ty VETC vẫn diễn ra bình thường”, đại diện VETC nói.
Bộ GTVT sẽ hộ trợ tối đa để hoàn thành
Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, đến nay có hơn 733.000 xe ô tô đã dán thẻ thu phí tự động không dừng (E-tag), trong đó, gần 200.000 xe dán tại các trung tâm đăng kiểm. Con số này là quá ít so với khoảng 3 triệu xe ô tô ở nước ta.
Từ năm 2015 đến nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã hỗ trợ Công ty TNHH Thu phí tự động VETC trong việc dán thẻ định danh phương tiện và mở tài khoản thu phí giao thông trả trước cho phương tiện giao thông phục vụ thu phí tự động không dừng (thẻ E-tag).
Theo thỏa thuận, Cục Đăng kiểm Việt Nam có trách nhiệm tổ chức tập huấn cho các trung tâm đăng kiểm nghiệp vụ dán thẻ E-tag phương tiện giao thông khi vào đăng kiểm định kỳ, triển khai thí điểm tại 3 trung tâm tại Hà Nội rồi nhân rộng toàn quốc.
Đưa ra giải pháp tập trung thực hiện để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, Bộ GTVT yêu cầu đẩy nhanh tiến độ đàm phán Hợp đồng dịch vụ, lắp đặt thiết bị, bàn giao công tác quản lý thu phí và trích chi phí quản lý thu phí tự động theo phương án tài chính của dự án; rà soát lại phương án tài chính của dự án để xác định tỷ lệ trích chi phí quản lý thu phí tự động không dừng.
Các đơn vị chức năng của Bộ GTVT phối hợp với VETC để tăng cường năng lực thông qua phương án bổ sung các nhà đầu tư có năng lực tham gia dự án thu phí tự động không dừng; hoàn thiện việc kết nối liên thông tài khoản cá nhân tại các ngân hàng thông qua cổng thanh toán điện tử và một số giải pháp liên thông tài khoản khác nhằm tạo sự thuận lợi, minh bạch cho người sử dụng.../.