Hỗ trợ doanh nghiệp vận tải: Chờ những giải pháp căn cơ

Xe vận tải qua trạm thu phí BOT cao tốc Hải Phòng - Quảng Ninh. Ảnh: Phạm Hùng

Xe nằm bãi vẫn đóng phí

Nếu được chấp thuận, đây sẽ là lần thứ 3 liên tiếp mức phí sử dụng đường bộ được giảm kể từ tháng 8/2020. Liên quan đến vấn đề này, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cũng đã có ý kiến, yêu cầu các bộ, ngành chức năng khẩn trương rà soát, đề xuất điều chỉnh giảm mức thu các khoản phí, lệ phí (bao gồm cả các khoản phí, lệ phí đã giảm trong năm 2021) thuộc ngành, lĩnh vực quản lý, gửi Bộ Tài chính để xem xét, ban hành theo thẩm quyền.

Việc đề xuất kéo giãn thời gian giảm phí được coi là động thái nhằm hỗ trợ DN trong thời điểm muôn vàn khó khăn do những thiệt hại mà dịch Covid-19 gây ra. Tuy vậy, không ít ý kiến cho rằng đây chỉ là biện pháp tạm thời, không có nhiều ý nghĩa với tình hình “sức khỏe” DN. Phó Chủ tịch Hiệp vận tải Hà Nội Đỗ Văn Bằng cho rằng, mức giảm phí đường bộ hỗ trợ DN mà đến nay không còn mấy DN mặn mà bởi phải thực hiện, hoàn thiện khá nhiều thủ tục rườm rà. Mặt khác, dù mức giảm 10% - 30% phí đường bộ đối với các DN đã được các bộ tính toán dựa trên thống kê trên mặt bằng chung từ đợt dịch năm 2020 nhưng đối chiếu với tình hình hiện tại, đây chưa phải là sự hỗ trợ tốt nhất. Thực tế nếu xem xét tổng thể, xuyên suốt thời gian DN dừng hoạt động là rất dài, ngay cả khi hoạt động trở lại, xe cũng chỉ được hoạt động 50% số lượng, và chỉ được chở 50% số chỗ ngồi để thực hiện giãn cách.

Đồng quan điểm này, Giám đốc Công ty CP Vận tải thương mại và dịch vụ Đất Cảng Khúc Hữu Thanh Hải cho biết, việc giảm phí này sẽ giúp DN đỡ một phần khó khăn trong thời gian diễn ra dịch bệnh. Tuy nhiên, thời gian, mức giảm phí như hiện tại là quá ít. Với quy mô khoảng 400 xe loại 5 chỗ ngồi và 70 xe loại 47 chỗ, phí đăng kiểm trung bình cho xe con là 250.000 đồng/tháng, xe chở khách, vận tải khoảng 450.000 đồng/tháng. Như vậy, với mức giảm 30% nếu tính toán thì cũng chỉ giảm được một phần nhỏ so với những thiệt hại mà dịch bệnh đã gây ra đối với DN.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cho rằng, thời gian qua nhiều DN phải hoạt động cầm chừng, xe nằm bãi rất nhiều nhưng vẫn phải chịu phí là không hợp lý. Trong khi đó, không ít trường hợp DN vì thủ tục phiền hà mà không kịp khai báo với cơ quan chức năng về số xe nằm bãi, không hoạt động nên cần xem xét để miễn luôn phí đường bộ cho nhóm phương tiện này. Điều này mang ý nghĩa lớn hơn đối với những DN có nhiều phương tiện phải dừng hoạt động.

Cần nhiều gói hỗ trợ

Theo Thông tư 47/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, quy định mức thu một số khoản phí, lệ phí nhằm tháo gỡ khó khăn cho đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhằm hỗ trợ cho đối tượng trong lĩnh vực giao thông vận tải, Bộ Tài chính tiếp tục giảm 10% đối với xe vận tải hàng hóa, 30% mức thu phí sử dụng đường bộ đối với xe kinh doanh vận tải hành khách.

Loại phí, lệ phí này đang được giảm đến hết 31/12/2021. Theo quy định, mức phí sử dụng đường bộ phải đóng đối với các DN vận tải chia làm 8 mức, từ 130.000 đồng đến cao nhất 1.430.000 đồng/tháng. Việc kéo giãn thời hạn giảm phí đường bộ là nhiệm vụ nằm trong phương án giải pháp cấp bách, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên như đã nêu trên, kể từ lần đầu giảm phí vào tháng 8/2020, tình hình doanh thu của DN kinh doanh vận tải đến nay đã chuyển biến xấu đi nên đến nay chính sách đã không còn theo kịp thực tế.

Cụ thể, sau các đợt giãn cách, nhiều nhà xe buộc phải dừng hoạt động chứ không phải chỉ giảm thiểu các số lượt, số ghế như thống kê của một số cơ quan. Do đó nghịch lý không sử dụng đường bộ mà vẫn phải đóng tới 70% phí là điều tương đối bất cập. Đối chiếu mức giảm theo đề xuất của Bộ Tài chính, tạm tính, một xe vận tải hành khách dưới 9 chỗ sẽ giảm được hơn 230.000 đồng/6 tháng.

Nếu tính với một DN taxi có khoảng 500 chiếc, số tiền được giảm tương đương 165 triệu đồng. Số giảm này theo các DN vận tải khách là không đáng kể, bởi trong đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 các DN vận tải khách bị thua lỗ nặng nề, toàn bộ xe gần như bất động, không đưa được vào sản xuất kinh doanh. Qua đó, có những ý kiến cho rằng cần có giải pháp căn cơ, dài hơi cho các DN kinh doanh vận tải. Trao đổi với phóng viên Kinh tế & Đô thị, chuyên gia giao thông, Thạc sỹ Đỗ Cao Phan cho biết, tình hình vô cùng khó khăn trong kinh doanh của các DN ngành vận tải hiện đang rất cần có giải pháp hỗ trợ, trong đó tiếp tục kéo dài thời gian giảm phí đường bộ được coi là giải pháp tích cực.

Dù nhiều ý kiến còn cho rằng thực tế, các DN đã sử dụng đường bộ rất ít trong khoảng 2 năm vừa qua, DN phải hoạt động cầm chừng, xe nằm im trong bãi nhưng vẫn phải chịu phí là chưa thực sự hợp lý nhưng Thạc sỹ Đỗ Cao Phan cho rằng, Bộ GTVT và Bộ Tài chính đã làm tốt trách nhiệm. Vì thực tế, các DN hiện nay vẫn đang mong chờ nhiều hơn những gói kích cầu đặc thù dành cho ngành kinh doanh vận tải nhằm tăng khả năng “đề kháng”, tạo cơ hội cho DN có thể gượng dậy kinh doanh, sản xuất. Đặc biệt phải kể đến vấn đề về khoản lãi vay đang làm các DN đau đầu.

Nói rõ hơn về mong muốn của DN, Chủ tịch Hiệp hội taxi Hà Nội Nguyễn Công Hùng cho biết, dù việc giảm phí không hoàn toàn đáp ứng kỳ vọng của DN kinh doanh vận tải vì trước đó, nhiều ý kiến cho rằng nên miễn thu phí bảo trì đường bộ đến hết năm. Nhưng những vấn đề lớn hơn mà DN đang cần được hỗ trợ là giãn nợ, giảm lãi suất, dù còn tuỳ thuộc từng ngân hàng và khách hàng nhưng vẫn có cơ sở để thực hiện. Giảm thuế VAT xuống 0% trong thời gian càng dài càng tốt.

Báo cáo, thống kê của Bộ GTVT cho thấy, có đến 90% DN kinh doanh vận tải đang vay vốn đầu tư phương tiện, cũng như chi phí hoạt động vận tải ở các ngân hàng. Nên trong quãng thời gian phương tiện “đắp chiếu”, không phát sinh lợi nhuận, kết quả kinh doanh chỉ từ chắc chắn không thể có lãi, cùng với đó là các khoản thuế phí, tiền vay ngân hàng lo đời sống cho tài xế, nhân viên đang là gánh nặng lớn mà các DN vận tải khó lòng gánh nếu không có sự quyết tâm lớn cũng như sự hỗ trợ của chính phủ và các bộ, ngành.