Hỏi: Gần nhà tôi có gia đình bác Q làm nghề chăn nuôi bò. Hàng ngày, để đưa đàn bò ra đồng gặm cỏ thì đàn bò phải băng qua đường giao thông nên vào giờ cao điểm đã gây cản trở, ùn tắc giao thông. Ngoài ra, đàn bò nhà bác Q nhiều khi còn phóng uế ra đường gây mất vệ sinh. Đã có lần người đi xe mô tô đã tông phải ngựa nhà bác Q gây ra tai nạn giao thông. Nhiều người đã góp ý với bác Q là nên đưa đàn bò ra đồng sớm, tránh giờ cao điểm giao thông và nếu đàn bò có phóng uế thì cần phải được dọn vệ sinh nhưng bác Q vẫn chưa tiếp thu. Đề nghị cho tôi biết: Hành vi chăn thả bò trên đường như vậy có bị xử phạt không?
Trả lời:
- Điều 34 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định đối với người dẫn dắt súc vật đi trên đường bộ như sau:
“1. Người dẫn dắt súc vật đi trên đường bộ phải cho súc vật đi sát mép đường và bảo đảm vệ sinh trên đường; trường hợp cần cho súc vật đi ngang qua đường thì phải quan sát và chỉ được đi qua đường khi có đủ điều kiện an toàn.
2. Không được dẫn dắt súc vật đi vào phần đường dành cho xe cơ giới.”
- Điểm c khoản 2 Điều 35 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định về những hành vi không được thực hiện trên đường bộ: “Thả rông súc vật trên đường bộ”.
- Điều 10 Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt quy định xử phạt người điều khiển, dẫn dắt súc vật, điều khiển xe súc vật kéo vi phạm quy tắc giao thông đường bộ như sau:
“1. Phạt tiền từ 60.000 đồng đến 100.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Không nhường đường theo quy định, không báo hiệu bằng tay khi chuyển hướng;
b) Không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của đèn tín hiệu, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, trừ hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 Điều này;
c) Không đủ dụng cụ đựng chất thải của súc vật hoặc không dọn sạch chất thải của súc vật thải ra đường, hè phố;
d) Điều khiển, dẫn dắt súc vật đi không đúng phần đường quy định, đi vào đường cấm, khu vực cấm, đi vào phần đường của xe cơ giới;
đ) Để súc vật đi trên đường bộ không bảo đảm an toàn cho người và phương tiện đang tham gia giao thông;
e) Đi dàn hàng ngang từ 02 xe trở lên;
g) Để súc vật kéo xe mà không có người điều khiển;
h) Điều khiển xe không có báo hiệu theo quy định.
2. Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Không chấp hành hiệu lệnh, hướng dẫn của người điều khiển giao thông hoặc người kiểm soát giao thông;
b) Dắt súc vật chạy theo khi đang điều khiển hoặc ngồi trên phương tiện giao thông đường bộ;
c) Xếp hàng hóa trên xe vượt quá giới hạn quy định.
3. Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người điều khiển, dẫn dắt súc vật, điều khiển xe súc vật kéo đi vào đường cao tốc trái quy định.”
- Điều 603 Bộ luật Dân sự 2015 về bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra:
“1. Chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường thiệt hại trong thời gian chiếm hữu, sử dụng súc vật, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Trường hợp người thứ ba hoàn toàn có lỗi làm cho súc vật gây thiệt hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường thiệt hại; nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.
3. Trường hợp súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gây thiệt hại thì người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường; khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.
4. Trường hợp súc vật thả rông theo tập quán mà gây thiệt hại thì chủ sở hữu súc vật đó phải bồi thường theo tập quán nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.”
- Điều 128 Bộ luật Hình sự 2015 về tội vô ý làm chết người:
"1. Người nào vô ý làm chết người, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội làm chết 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm."
Như vậy, hành vi chăn thả bò nói riêng và gia súc nói chung trên đường bộ mà trái với quy định của pháp luật sẽ bị xử phạt. Theo đó, người chăn thả gia súc phải tuân thủ các quy định như không được thả rông súc vật trên đường bộ, không được dẫn dắt súc vật đi vào phần đường dành cho xe cơ giới, phải cho súc vật đi sát mép đường và bảo đảm vệ sinh trên đường,…
Hành vi chăn thả gia súc trên đường vi phạm quy tắc giao thông đường bộ hoàn toàn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền lên đến 600.000 đồng. Trường hợp, hành vi chủ gia súc không tuân thủ các quy định đảm bảo an toàn giao thông, dẫn dắt gia súc đi vào đường giao thông gây tai nạn giao thông, gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật; Nếu hành vi chủ gia súc thả gia gia súc hoặc dẫn dắt gia súc đi trên đường gây tai nạn giao thông mà có vô tình làm chết người hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vô ý làm chết người và có thể sẽ phải chịu phạt cải tại không giam giữ lên đến 03 năm hoặc phạt tù lên đến 10 năm.
Như vậy, để hạn chế trường hợp gia súc thả rông gây tai nạn giao thông, mỗi người chủ cần có ý thức hơn trong việc quản lý vật nuôi. Ngoài ra, chính quyền địa phương cùng các cơ quan liên quan cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.