Thời gian gần đây, tình hình tội phạm chống người thi hành công vụ trên phạm vi cả nước có chiều hướng diễn biến phức tạp, phần lớn các vụ các vụ chống người thi hành công vụ xảy ra khi lực lượng thực thi nhiệm vụ kiên quyết ngăn chặn, xử lý vi phạm và truy bắt các đối tượng vi phạm pháp luật.
Qua thực tế cho thấy, hành vi chống người thi hành công vụ của các đối tượng ngày càng manh động, trắng trợn, liều lĩnh, thậm chí quyết chống đối đến cùng. Gần đây nhất là sự việc xảy ra tại Hương Sơn, Hà Tĩnh đã gây xôn xao dư luận cả nước về tính manh động và liều lĩnh của tài xế vi phạm.
Khoảng 20h30 ngày 26/5, khi tổ tuần tra thuộc Đội Cảnh sát giao thông (Công an huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) đang làm nhiệm vụ trên quốc lộ 8 đoạn qua thị trấn Phố Châu, thì phát hiện ôtô biển số 38A - 158.91 do Trần Trọng Phi (SN 1987, trú ở xã Sơn Bằng, huyện Hương Sơn điều khiển có dấu hiệu nghi vấn nên yêu cầu dừng xe để kiểm tra. Tuy nhiên, tài xế không những không chấp hành mà còn cố thủ trong xe. Mặc dù được tổ tuần tra thuyết phục nhưng tài xế vẫn ngoan cố, sau đó khoảng 10 phút thì bất ngờ tăng ga, hất một cảnh sát giao thông lên nắp capo rồi lái xe bỏ chạy trên đường Hồ Chí Minh, hướng từ huyện Hương Sơn đi Nghệ An.
Sau khi xảy ra sự việc, người đi đường phát hiện và nhanh chóng cùng lực lượng chức năng truy đuổi. Tài xế ô tô đã điều khiển xe với tốc độ cao trên quốc lộ, nhiều người đi đường thời điểm này cũng chạy theo để truy đuổi và ngăn chặn. Khi chiếc xe này di chuyển khoảng hơn 3km, đến địa bàn xã Sơn Lễ (huyện Hương Sơn) thì bị lực lượng chức năng bắt giữ. Được biết, sau khi bị bắt, CSGT Công an huyện Hương Sơn tiến hành kiểm tra nồng độ cồn của tài xế này và cho kết quả 0,214mg/l khí thở.
Hiện Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Hương Sơn đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Trần Trọng Phi với tội danh chống người thi hành công vụ. Trong quá trình điều tra, rất có thể cơ quan điều tra sẽ thay đổi tội danh "giết người" đối với tài xế này nếu chứng minh được tội phạm theo quy định của pháp luật hình sự.
Tài xế hất CSGT lên nắp capo. (Hình ảnh được cắt từ camera giám sát an ninh).Theo thống kê cho thấy từ năm 2018 đến nay, toàn quốc xảy ra 72 vụ chống lại lực lượng CSGT đang thi hành công vụ, làm hai đồng chí hi sinh, 27 đồng chí bị thương. Thực trạng trên đòi hỏi cần có những biện pháp linh hoạt, cứng rắn và có chế tài đủ sức răn đe, phòng ngừa chung. Tại điều 330 - Bộ luật hình sự quy định: tội chống người thi hành công vụ có mức phạt cao nhất là 07 năm tù.
Ngày 17/10/2018, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua Án lệ số 18/2018/AL về hành vi giết người đang thi hành công vụ trong tội “Giết người” và được công bố theo Quyết định số 269/QĐ-CA ngày 06/11/2018 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.
Theo cáo trạng, tại Bản án phúc thẩm số 331/2018/HS-PT ngày 28/5/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội: Khoảng 16 giờ 05 phút ngày 30/6/2017, tại Km 488+650 QL1 (xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh), Tổ TTKS Phòng CSGT Công an tỉnh Hà Tĩnh ra tín hiệu dừng xe container BKS 77C - 016.47 kéo theo rơ-moóc BKS 77R - 001.37 lưu thông theo hướng Nam - Bắc để xử lý hành vi vi phạm lỗi chạy quá tốc độ. Sau khi thông báo lỗi và cho xem hình ảnh vi phạm, tổ công tác yêu cầu tài xế Phan Thành Hưng (SN 1995, trú ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định) xuất trình giấy tờ để kiểm tra.
Tuy nhiên, tài xế xe container cho rằng xe mình không vi phạm tốc độ do đã đối chiếu với thiết bị đo của điện thoại và tranh cãi với tổ tuần tra. Sau đó, Phan Thành Hưng lên xe ô tô đóng cửa lại và nhấn ga cho xe lao thẳng vào đồng chí Lê Hồ Việt Anh và Nguyễn Anh Đức đang đứng phía trước đầu xe.
Đồng chí Lê Hồ Việt Anh kịp nhảy ra lề đường phía bên phải tránh được, còn đồng chí Nguyễn Anh Đức không kịp tránh nên buộc phải bám vào cọng gương chiếu hậu phía trước bên trái trên nắp capo của xe. Thấy vậy, Phan Thành Hưng vẫn tiếp tục điều khiển xe tăng tốc, chạy được khoảng 400 mét, Hưng bất ngờ đánh lái mạnh, chuyển hướng đầu xe vào sát dải phân cách cứng giữa đường, hất văng đồng chí Nguyễn Anh Đức rơi xuống đường, đập đầu xuống dải phân cách cứng, bất tỉnh.
Hình ảnh Thượng úy CSGT Hà Tĩnh bị xe container hất văng (Ảnh: cắt từ clip)Sau đó, Hưng tiếp tục điều khiển xe bỏ chạy cho đến khi bị xe chuyên dụng chặn lại. Hưng bị bắt và bị khởi tố về tội Chống người thi hành công vụ. Tuy nhiên, khi xem xét hành vi và quá trình phạm tội của Hưng, ngày 22/7/2017, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hà Tĩnh quyết định khởi tố bị can Hưng tội: "Giết người", khởi tố bổ sung tội "Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức" (Hưng đã làm giả bằng lái hạng FC).
Sau khi xem xét các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, TAND Hà Tĩnh tuyên phạt Phan Thành Hưng 8 năm tù về tội Giết người và 2 năm tù về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Kháng cáo, Hưng bị TAND cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt 7 năm tù về tội “Giết người”; 2 năm tù về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Sau khi được Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao thông qua, ngày 06/11/2018, Chánh án TAND tối cao đã công bố Quyết định số 269/QĐ-CA về Án lệ số 18/2018/AL về hành vi giết người đang thi hành công vụ trong tội “Giết người”.
Trong vụ việc này, Phan Thành Hưng phải có trách nhiệm chấp hành hiệu lệnh, xuất trình giấy tờ theo yêu cầu của người thi hành công vụ, nếu không đồng ý với kết quả xử lý thì có thể khiếu nại. Tuy nhiên, do lo sợ bị phát hiện việc sử dụng giấy phép lái xe giả nên Phan Thành Hưng không chấp hành và gây án.
Như vậy, với những vụ đâm CSGT tương tự, bị cáo sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người” với tình tiết định khung là “Giết người đang thi hành công vụ” thay vì tội “chống người thi hành công vụ” như trước đây.
Qua đây, các ngành chức năng và chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật sâu rộng tới các tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật, nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên.
Đồng thời, các lực lượng chức năng cần tăng cường công tác đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi và lên án mạnh mẽ hành vi chống người thi hành công vụ; đẩy mạnh xây dựng phong trào toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc; nâng cao ý thức phát hiện, tố giác tội phạm, hỗ trợ, giúp đỡ lực lượng chức năng giải quyết các vấn đề gây rối trật tự trên địa bàn; góp phần giữ vững sự ổn định chính trị, xã hội không để các thế lực xấu lợi dụng, xuyên tạc, bôi nhọ hình ảnh lực lượng thực thi công vụ.