Trả lời:
Không phải tất cả thành viên thuộc biên chế lực lượng công an xã đều có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông. Theo quy định của khoản 3, Điều 39, Luật Xử phạt vi phạm hành chính năm 2012 thì chỉ có Trưởng Công an xã, Phó Trưởng Công an xã mới có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính. Cụ thể như sau: “Trưởng Công an cấp xã, Trưởng đồn công an, Trạm trưởng Trạm Công an cửa khẩu, khu chế xuất có quyền: Phạt cảnh cáo; Phạt tiền đến 5% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng không quá 2,5 triệu đồng…”.
Mặt khác, khoản 1, Điều 54 quy định như sau: “Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính quy định tại Điều 38; các khoản 2, 3, 4, 5, 6 và 7 Điều 39… của Luật này có thể giao cho cấp phó thực hiện thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính”.
Tuy nhiên, thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông của lực lượng Công an xã có những giới hạn như sau về phạm vi không gian và loại hành vi vi phạm hành chính mà công an xã được xử phạt. Khoản 4, Điều 7, Thông tư 47/2011/TT-BCA của Bộ Công an ban hành ngày 2/7/2011 quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị định số 27/2010/NĐ-CP ngày 24/3/2010 quy định việc huy động các lực lượng cảnh sát khác và công an xã phối hợp với cảnh sát giao thông đường bộ tham gia tuần tra, kiểm sát trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong trường hợp cần thiết quy định.
Cụ thể, lực lượng Công an xã chỉ được tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường liên xã, liên thôn thuộc địa bàn quản lý và xử lý các hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông sau: Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, chở hàng hóa cồng kềnh; đỗ xe ở lòng đường trái quy định; điều khiển phương tiện phóng nhanh, lạng lách, đánh võng, tháo ống xả, không có gương chiếu hậu hoặc chưa đủ tuổi điều khiển phương tiện theo quy định của pháp luật và các hành vi vi phạm hành lang an toàn giao thông đường bộ như họp chợ dưới lòng đường, lấn chiếm hành lang an toàn giao thông. Nghiêm cấm việc công an xã dừng xe, kiểm soát trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ.
Như vậy, bạn đi xe máy trên đường làng nhưng không đội mũ bảo hiểm và bị công an xã lập biên bản thì Trưởng Công an xã (hoặc Phó Trưởng Công an xã) hoàn toàn có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Luật sư Nguyễn Đào Tơ - Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Huy, Hà Nội