Nguyên nhân gây ùn tắc được cho là do lưu lượng phương tiện lớn, ý thức tham gia giao thông của người dân chưa cao. Ngoài ra, ùn tắc giao thông tại 37 điểm còn có các nguyên nhân đặc thù khác như: có 17 điểm ùn tắc giao thông do rào chắn thi công các dự án gây thu hẹp lòng đường; 10 điểm do hạ tầng chưa đồng bộ; 10 điểm do quá tải kết cấu hạ tầng.
Để xử lý tình trạng ùn tắc, thời gian qua lực lượng chức năng đã thực hiện điều chỉnh tổ chức giao thông tại 6/37 điểm nghẽn về giao thông gồm: Trung Văn – Tố Hữu; ngã ba Xa La – Cầu Bươu; Châu Văn Liêm – Lê Quang Đạo; Lê Văn Lương – Hoàng Minh Giám – Nguyễn Tuân; Lãng Yên – đê Nguyễn Khoái. “Tính đến hết tháng 2/2023, đã xử lý được 3/37 điểm ùn tắc giao thông gồm các điểm: Châu Văn Liêm – Lê Quang Đạo; Đại La – Trần Đại Nghĩa; Ngã Tư Vọng.
Cũng theo báo cáo của Sở GTVT, toàn TP hiện có hơn 23 nghìn km đường bộ, trong đó Sở GTVT quản lý hơn 2.300 km và UBND cấp huyện quản lý hơn 21 nghìn km. Tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị đạt khoảng 10,35%. Hiện TP có 154 tuyến bus, tiếp cận 30/30 quận huyện và thị xã, 1 tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông đã đưa vào khai thác.
Tỷ lệ vận tải hành khách công cộng đạt 18,5%. Tính đến tháng 2-2023, toàn Hà Nội có 7,86 triệu phương tiện giao thông, trong đó có hơn 1 triệu ô tô, 6,6 triệu xe máy và gần 185 nghìn xe máy điện. Ngoài ra trên địa bàn TP thường xuyên có khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh, thành phố tham gia giao thông. Tốc độ gia tăng phương tiện giao thông trung bình của Hà Nội vào khoảng từ 4-5%/năm (Năm 2018: 6.548.879; Năm 2019: 6.879.517; Năm 2020: 7.245.515; năm 2021:7.531.839; năm 2022: 7.860.151). Quy mô dân số của Hà Nội hiện có hơn 8 triệu người và khoảng 1,2 – 1,5 triệu người vãng lai thường xuyên sinh sống và làm việc trên địa bàn.