Hiện tượng biến thành trào lưu
Vành đai 3 trên cao hiện là một trong những tuyến giao thông quan trọng nhất của Hà Nội, với lưu lượng quá tải gấp 8 lần so với thiết kế. Đây là tuyến cao tốc đô thị cho phép ô tô chạy với tốc độ 60 – 80km/giờ. Thời gian qua, thói xấu lấn làn khẩn cấp, vượt phải đã dần hình thành trong một bộ phận không nhỏ tài xế khi lưu thông qua Vành đai 3, đặc biệt là đoạn Mai Dịch - Pháp Vân.
Làn đường khẩn cấp là làn nằm ngoài cùng bên phải trên đường cao tốc. Theo quy chuẩn 41/2016 về báo hiệu đường bộ, làn này được phân cách với làn xe chạy bằng vạch liền màu trắng. Luật Giao thông đường bộ đã quy định, khi di chuyển trên cao tốc, các phương tiện không được cho xe chạy ở phần lề đường và làn đường khẩn cấp. Làn này chỉ dùng cho trường hợp xe hoặc tài xế gặp sự cố buộc phải dừng lại, hoặc xe ưu tiên, xe cấp cứu sử dụng trong trường hợp ùn tắc giao thông hoặc khẩn cấp.
 |
| Thói xấu lấn làn khẩn cấp, vượt phải đã dần hình thành trong một bộ phận không nhỏ tài xế khi lưu thông qua Vành đai 3, đặc biệt là đoạn Mai Dịch - Pháp Vân. Ảnh minh hoạ |
Thế nhưng lợi dụng việc làn đường khẩn cấp thông thoáng, đoạn tuyến Vành đai 3 trên cao từ Mai Dịch - Pháp Vân chưa có camera giám sát, nhiều tài xế bất chấp phạm luật cũng như nguy cơ mất ATGT, sẵn sàng lao chạy với tốc độ cao, lấn vào làn đường này để vượt phải. Nhiều tài xế cho biết, ban đầu việc đi vào làn khẩn cấp chỉ xảy ra những khi ùn tắc giao thông. Lâu dần trở thành một thói quen xấu lây lan trong bộ phận không nhỏ tài xế, từ xe cá nhân đến xe vận tải.
Đặc biệt, xe vận tải khách và hàng hoá là nhóm vi phạm quy định, cố tình đi vào làn khẩn cấp nhiều nhất. Việc cơ quan chức năng thiếu sát sao xử phạt cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến thói quen xấu này ngày càng phổ biến. Rất nhiều vụ va chạm, tai nạn giao thông đã diễn ra tại đoạn tuyến Vành đai 3 trên cao có nguyên nhân do lấn làn, vượt phải. Trong thời gian xe khách liên tỉnh còn chưa bị dừng hoạt động do dịch bệnh Covid-19, nhiều vị trí tại làn đường khẩn cấp trên tuyến còn biến thành bến “cóc” đón khách trả hàng như đoạn cuối đường dẫn từ Nguyễn Xiển, Linh Đàm… lên đường trên cao.
Phạt nguội là biện pháp hữu hiệu
Theo quan sát, Vành đai 3 trên cao, đoạn Mai Dịch - Pháp Vân hiện tại hầu như không có camera phạt nguội, lực lượng chức năng tuần lưu kiểm soát cũng thưa thớt, không phát hiện, xử lý được nhiều vi phạm.
Với đặc thù là tuyến cao tốc trong đô thị, muốn lực lượng CSGT lập chốt để xử phạt là rất khó, có thể gây ùn tắc, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho cả lái xe lẫn CSGT. Do đó, biện pháp hữu hiệu nhất là lắp đặt hệ thống camera giám sát, phục vụ xử phạt nguội các lỗi vi phạm, đặc biệt là lỗi đi lấn làn khẩn cấp, vượt phải của nhiều tài xế.
 |
| Vành đai 3 trên cao, đoạn Mai Dịch - Pháp Vân hiện hầu như không có camera phạt nguội, lực lượng chức năng tuần lưu kiểm soát cũng thưa thớt, không phát hiện, xử lý được nhiều vi phạm. |
Đáng nói, Vành đai 3 hiện là tuyến đường quan trọng nhất, gánh chịu lưu lượng phương tiện cả nội bộ lẫn quá cảnh lớn nhất của Hà Nội. Mỗi khi xảy ra tai nạn hoặc chỉ một chiếc xe vượt phải trong làn khẩn cấp, cắt mặt dòng phương tiện là có thể ùn tắc giao thông ngay. Bởi vậy hệ thống camera giám sát không chỉ cần thiết với công tác xử lý vi phạm mà còn là công cụ hữu ích để phát hiện các tình huống khẩn cấp, giúp cho lực lượng chức năng có phản ứng, điều tiết kịp thời, hạn chế tối đa ùn tắc giao thông.
Theo quy định hiện nay, lỗi đi vào làn khẩn cấp trên cao tốc chỉ bị phạt từ 800.000 - 1.200.000 đồng. Nhiều ý kiến cho rằng, mức phạt này còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe, cảnh cáo người vi phạm. Khi một tài xế điều khiển xe đi vào làn khẩn cấp rồi vượt phải, không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT mà còn khiến những người tham gia giao thông xung quanh bức xúc, ức chế hoặc bắt chước theo. Hệ luỵ của hành vi này là không hề nhỏ, bởi vậy cần xem xét nâng mức phạt lên cao hơn nhiều lần, tương đương với lỗi chạy quá tốc độ.
Thời gian qua, việc áp dụng biện pháp ghi hình phạt nguội đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trên cả nước cũng như tại Hà Nội. Chính quyền TP cần xem xét, sớm đầu tư trang bị hệ thống camera trên tuyến Vành đai 3 để tăng cường giám sát, xử lý vi phạm, đảm bảo trật tự, ATGT cũng như góp phần nâng cao ý thức, văn hoá giao thông cho mỗi người dân.
Chuyên gia giao thông
Thạc sỹ Vũ Hoàng Chung