Hà Nội: Xe đạp công cộng sẽ được triển khai như thế nào?

Xin ông cho biết vài nét về kế hoạch triển khai dự án xe đạp, xe đạp điện công cộng tại Hà Nội?

Các nước phát triển đã triển khai dịch vụ này từ lâu và duy trì đến giờ. Thực tế cho mô hình xe đạp công cộng rất thành công và ngày càng trở nên cần thiết, đặc biệt là với những đô thị lớn, hiện đại như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội.

Cách đây 4 năm, đơn vị chúng tôi đã bắt đầu nghiên cứu, thiết kế xe đạp, ứng dụng điện tử cũng như các quy trình quản lý đối với mô hình xe đạp công cộng. Đơn vị đã đề xuất, và được chấp thuận triển khai với số lượng lớn ở TP Hồ Chí Minh từ ngày 15/12/2021, và nhận được phản hồi rất tích cực từ phía người dân.

Sau 3 tháng vận hành ở TP Hồ Chí Minh đã có gần 110.000 người đăng ký sử dụng qua ứng dụng điện tử. Trên cơ sở thành công bước đầu đó, chúng tôi tiếp tục đề xuất với UBND TP Hà Nội cho triển khai thí điểm trong khu vực nội thành.

Nếu được TP đồng ý, đơn vị sẽ triển khai với quy mô như thế nào? Chi phí sử dụng của người dân là bao nhiêu thưa ông?

Chúng tôi đang đề xuất với TP hai giai đoạn triển khai ở 6 quận: Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Tây Hồ, Ba Đình, Đống Đa và Thanh Xuân với 85 điểm trạm và 1.000 xe. Trong đó có 500 xe đạp và 500 xe đạp điện. Quy mô giai đoạn 2 tùy điều kiện thực tế, nếu kết nối thuận tiện sẽ mở rộng ra 3.000 xe, tuỳ vào loại hình nào hiệu quả hơn sẽ được tăng cường đầu tư hơn.

Người dân có thể tải ứng dụng điện tử về điện thoại, máy tính bảng, đăng ký, nạp tiền, một người có thể thuê nhiều xe cho cả nhóm. Mức nạp tiền tối thiểu vào ứng dụng chỉ 10.000 đồng là có thể thuê xe và không cần đặt cọc. Giá thuê đối với xe đạp thường là 5.000 đồng/30 phút và 10.000 đồng/tiếng, 60.000 đồng/ngày, khoảng trên 100.000 đồng/tháng; khi sử dụng quá 30 phút, cứ 6 phút sẽ tính thêm 1.000 đồng. Với xe đạp điện mức phí sẽ cao hơn, có thể là 20.000 đồng/tiếng, 120.000 đồng/ngày.

Việc còn ít trạm thuê - trả xe liệu có gây khó khăn cho người dân sử dụng không thưa ông?

Người dân không cần quá lo lắng về vấn đề này. Đơn vị có đội ngũ thu hồi phương tiện cơ động. Khi người dân muốn trả xe ở nơi không có trạm, chỉ cần đăng ký trên ứng dụng, yêu cầu đơn vị tự thu hối, rồi khoá xe để gọn gàng trên hè, đội cơ động sẽ đến tận nơi mang về. Đối với các trường hợp hỏng hóc cũng vậy, chúng tôi sẽ đến thu hồi tận nơi.

Ngoài ra mỗi chiếc xe của chúng tôi đều có cảm biến rung phát hiện va chạm và thiết bị định vị GPS. Khi phát hiện va đập, tai nạn, nếu là tình huống bất ngờ, không may, người thuê sẽ không phải bồi thường. Còn các trường hợp cố tình phá hoại hay di chuyển xe bất hợp pháp có thể bị phát hiện, xử lý ngay.

Các trạm cung cấp xe đạp công cộng sẽ có quy mô như thế nào, ưu tiên những vị trí nào thưa ông?

Tiêu chí đầu tiên khi đặt trạm là phải có kết nối với loại phương tiện giao thông công cộng khác như: xe buýt, tàu điện, gần các khu dân cư đông người, khu mua sắm, trường học, bệnh viện… để người có thể dân tiếp cận nhanh chóng, an toàn thuận lợi nhất khi thuê và trả xe.

Một trạm cung cấp xe đạp công cộng chỉ cần rộng khoảng 15 - 20m2, đủ chỗ cho 10 - 15 xe đạp. Chúng tôi cũng đang đề xuất TP Hà Nội hỗ trợ về mặt bằng đặt trạm, miễn giảm một số loại chi phí. Khi dịch vụ vận hành và mang lại hiệu quả xã hội, nếu vẫn thấy khó khăn, không thu hồi được vốn, đơn vị sẽ có đề xuất cụ thể hơn. Nhưng trước mắt, chúng tôi sẽ tự mình làm, nõ lực thu hồi vốn bỏ ra mà không cần các bài toán phức tạp hơn.

Với giá cho thuê xe như nói trên, liệu có đảm bảo thu hồi vốn đầu tư cho đơn vị không thưa ông?

Khi quyết định đầu tư chúng tôi cũng đã tính toán phương án thu hồi. Với bài toán kinh phí đưa ra hiện nay, khoảng 4 năm sẽ thu hồi vốn được. Giai đoạn đầu không có lợi nhuận nhưng tương lai sẽ trở nên phổ biến, khi đó doanh thu tăng có thể bù đắp đầu tư hiện tại.

Mặt khác, đơn vị cũng rất mong có thể thu hút được người dân đến với loại hình phương tiện xanh, chi phí thấp mà lại rất hiệu quả này, dần thay thế xe cá nhân để giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Việc triển khai mô hình xe đạp công cộng tại Hà Nội còn có khó khăn gì?

Bất cứ dịch vụ nào khi mới triển khai cũng có khó khăn và thuận lợi. Với chúng tôi, thuận lợi là mang lại lợi ích về môi trường sức khỏe cho người dân, góp phần giảm thiểu ùn tắc giao thông. Do đó có thể được người dân hưởng ứng rộng rãi.

Tuy nhiên cũng có không ít khó khăn. Ví dụ như về hạ tầng giao thông, Hà Nội đang còn nhiều hạn chế, chưa có làn đường dành riêng cho xe đạp, nên trước mắt chỉ có thể triển khai ở các khu vực thuận lợi cho xe đạp lưu thông và khắc phục dần trong tương lai.

Vấn đề thời tiết với mùa hè nắng nóng, mưa to gió lớn cũng là một khó khăn. Khi thời tiết bất thường, người dân sử dụng xe đạp sẽ thấy khó khăn, mệt hơn. Tuy nhiên, khi người dân hình thành được thói quen sẽ thích nghi và thấy bình thường. Ngay cả nước ngoài cũng nắng nóng, nhiều người vẫn đạp khi hình thành thói quen.

Ông dự kiến khi nào có thể triển khai mô hình xe đạp công cộng tại Hà Nội?

Thành phố sẽ họp để xem xét rồi mới đưa ra quyết định chính thức, chưa biết chính xác thời điểm nào có thể triển khai. Nhưng đơn vị vẫn luôn sẵn sàng về hạ tầng, phương tiện; việc chuẩn bị xe mất khoảng 1,5 tháng; cải tạo bến đỗ khoảng 1 tháng; xây dựng bộ máy vận hành đã có quy trình sẵn, nên tối đa sau 3 tháng từ khi được phép là đơn vị triển khai xong các điểm trạm cung cấp xe đạp công cộng phục vụ người dân.

Xin cảm ơn ông!