 |
| Hàng chục tàu hút cát công suất lớn ngang nhiên hoạt động |
Nhùng nhằng trách nhiệm
Theo ghi nhận của phóng viên, tại đoạn sông Hồng chảy qua địa bàn hai xã Khai Thái và Hồng Thái (Phú Xuyên, Hà Nội) thường xuyên xuất hiện hàng chục tàu hút cát công suất lớn hoạt động liên tục.
Mọi hoạt động khai thác, vận chuyển cát diễn ra công khai và hết sức khẩn trương; tiếng máy nổ của tàu, thuyền, xe tải ì ầm náo nhiệt, hỗn độn suốt ngày đêm.
Việc khai thác diễn ra chủ yếu trên khúc sông thuộc địa phận Hà Nội. Sau khi “no” cát, các tàu lại di chuyển về phía bờ thuộc địa phận tỉnh Hưng Yên, dùng vòi, ống dẫn bơm cát lên bờ.
Các bãi tập kết cát bên địa phận Hưng Yên cao như núi, nối nhau trùng điệp, choán hết tầm mắt người đứng bên này sông. Máy xúc, xe tải xếp hàng kĩu kịt vận chuyển liên miên không dứt.
Bà Hoàng Thị Hòa người dân sống bên bờ sông Hồng cho hay: “Những tàu hút cát này hoạt động ngày đêm, chỉ trừ những ngày con nước lớn. Tiếng máy nổ buổi đêm khiến chúng tôi không thể ngủ được, bãi bồi canh tác thì ngày càng bị thu hẹp do sạt lở xuống lòng sông”.
“Nhiều hôm, những tàu hút cát này hoạt động sát bờ sông bên phía Hà Nội cả giờ đồng hồ, bờ bãi rung rinh như muốn sụt, khiến chúng tôi rất sợ hãi. Không biết bao giờ ruộng vườn, nhà cửa sẽ bị cuốn xuống sông” - bà Hòa bức xúc.
Điều đáng nói, những tàu hút cát này hoạt động bất kể thời gian, khắp các vị trí trên đoạn sông, nhưng không có lực lượng chức năng nào kiểm tra, kiểm soát.
Mặc dù khai thác bên bờ sông Hồng thuộc Hà Nội, nhưng cát lại được tập kết tại các bãi bên phía Hưng Yên. Công tác quản lý của địa phương gặp rất nhiều khó khăn; người dân sống bên bờ sông luôn trong tình trạng nơm nớp lo sợ vì đất canh tác, nhà cửa không biết lúc nào bị cuốn theo dòng sông.
Loay hoay với bài toán quản lý
UBND TP Hà Nội đã rất quyết liệt chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng khai thác và tập kết trái phép cát trên sông Hồng. Tuy nhiên, các tàu khai thác cát vẫn lợi dụng ranh giới “mờ” trên sông Hồng giữa hai tỉnh Hà Nội, Hưng Yên, để ngang nhiên hút cát, đe dọa nghiêm trọng dòng chảy tự nhiên và bãi bồi ven sông.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Viết Thắng - Chủ tịch UBND xã Khai Thái, huyện Phú Xuyên (Hà Nội) ngao ngán cho hay, tàu khai thác cát hoạt động chủ yêu trên khúc sông Hồng chảy qua địa phận giáp ranh, nơi khó phân định mốc giới nên không dễ xử lý.
Ông Thắng chia sẻ, tình trạng khai thác cát trên địa bàn xã đã diễn ra nhiều năm nay. Vì lo ngại vấn nạn hút cát sẽ phá hoại lòng sông, dẫn đến thay đổi trong dòng chảy, sạt lở bờ bãi, nhất là khi mùa mưa lũ đến, nhiều lần chính quyền địa phương đã phối hợp với công an huyện Phú Xuyên kiểm tra, bắt giữ, xử phạt các tàu vi phạm.
Dù vậy, kết quả vẫn còn hạn chế, vì hễ có “động” là các tàu cát này quay đầu di chuyển về phía Hưng Yên, không thể bát giữ, xử lý được nữa. “Biết là khai thác cát bên địa phận sông của xã mình nhưng chúng tôi lại rất bế tắc trong công tác xử lý” - ông Thắng bày tỏ.
Theo thông tin từ UBND xã Khai Thái, đơn vị khai thác cát tại đoạn sông này là công ty TNHH TM & XD Huy Hoàng (Công ty Huy Hoàng). Theo giấy phép, Công ty Huy Hoàng được khai thác cát làm vật liệu tại bãi nổi sông Hồng, xã Khai Thái, Phú Xuyên. Thời hạn khai thác vào mùa kiệt từ 31/10 năm trước đến 15/5 năm sau. Tại giấy phép cũng ghi rõ diện tích khu vực khai thác cát là 0,7ha; trữ lượng khai thác là 336.2017m3; công suất khai thác được giới hạn là 48.000m3/năm.
Ông Nguyễn Viết Thắng khẳng định, ngoài Công ty Huy Hoàng, không có thêm đơn vị nào được ghi nhận là có giấy phép hoạt động tại khu vực này. Thế nhưng bản thân ông Thắng cũng hoàn toàn không được biết Công ty Huy Hoàng hoạt động như thế nào, dựa trên những thủ tục pháp lý ra sao. Theo vị Chủ tịch xã Khai Thái, mọi thông tin về Công ty Huy Hoàng hoàn toàn không xuất hiện hay lưu trữ tại tủ hồ sơ của UBND xã.
Về giải pháp hạn chế nạn khai thác cát trái phép, ông Thắng đề các cơ quan chức năng hai huyện Phú Xuyên và Kim Động phải phối hợp thành lập các đoàn kiểm tra, cùng nhau lên kế hoạch ra quân, kiên quyết đấu tranh chống hành vi khai thác cát lậu.
Tương tự như ở Khai Thái, tàu hút cát cũng lợi dụng khu vực giáp ranh giữa hai địa phương, để tha hồ tác oai tác quái trên địa bàn xã Hồng Thái (Phú Xuyên, TP.Hà Nội).
Phó chủ tịch UBND xã Hồng Thái Vũ Đức Vinh thừa nhận, tình trạng hút cát dẫn đến bờ sông bị sạt lở, mực nước sông giảm đang làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của Nhân dân.
Nhưng vị lãnh đạo xã Hồng Thái cũng cho hay, mốc giới trên giữa xã Hồng Thái và xã Mai Động (Kim Động, Hưng Yên) rất khó phân định, nên những nỗ lực của cơ quan chức năng không đem lại hiệu quả cao.
Ông Vinh thông tin thêm, trên địa phận Hà Nội, để xin được cấp phép cho một bến cát hoạt động cũng đã là một điều nan giải chứ chưa nói đến khai thác. Do đó, nghịch cảnh bên hút cát, bên chịu sạt lở kéo dài lâu nay đã gây nhiều bức xúc trong quần chúng Nhân dân.